O μοναδικός πλήρως απασχολούμενος υπάλληλος στο δημαρχείο του Λιβέμο, ενός χωριού της Λομβαρδίας με μόλις 196 κατοίκους, είναι εξαιρετικά πολυάσχολος. Κάθε πρωί ανοίγει το γραφείο του στο δημοτικό κτίριο, σηκώνει τα στόρια και τακτοποιεί. Προηγουμένως έχει ολοκληρώσει το δρομολόγιο με το κίτρινο σχολικό λεωφορείο μεταφέροντας τα παιδιά των γειτονικών χωριών στο σχολείο. Επιστρέφοντας, απαντά σε μέιλ και πληρώνει τους λογαριασμούς που εκκρεμoύν. Τις τελευταίες ημέρες, αφού ολοκληρώσει τις καθημερινές του εργασίες, έρχεται η ώρα να ασχοληθεί με κάτι σοβαρό: να βοηθήσει το χωριό να ξοδέψει τα 20 εκατομμύρια ευρώ που έλαβε ως κρατική επιχορήγηση, προκειμένου να μη σβηστεί ολοκληρωτικά από τον χάρτη. Ο 57χρονος Μαρίνο Ζανολίνι παραδέχεται ότι η σώφρων δαπάνη του υπέρογκου ποσού απαιτεί πολλή δουλειά. «Αν κάτι πάει λάθος, ξέρετε ποιος θα φταίει», υπογραμμίζει με νόημα. Φέτος το Λιβέμο κατάφερε να διεκδικήσει, με μεγαλύτερη επιτυχία από τα υπόλοιπα χωριά της Λομβαρδίας, τη μερίδα του λέοντος από τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε., που για την Ιταλία δέσμευσε περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η γήρανση του πληθυσμού, η μακροζωία και η υπογεννητικότητα δημιούργησαν στην Ιταλία ένα εκρηκτικό μείγμα που συνιστά υπαρξιακή απειλή για τη χώρα. H Ρώμη διέθεσε 420 εκατομμύρια για να δώσει νέα πνοή σε 21 χωριά που κινδυνεύουν να αφανιστούν, ένα ανά περιφέρεια. Το Λιβέμο, με τα ορεινά μονοπάτια του, τα βοσκοτόπια και την παρέλαση του καρναβαλιού, κέρδισε τη σχετική λοταρία με τις προτάσεις μετατροπής του σε τουριστικό προορισμό.
Χρήματα δαπανήθηκαν για τη δημιουργία τουριστικών καταλυμάτων στα πέτρινα αγροτόσπιτα, εγκατάσταση Wi-Fi, κατασκευάστηκαν ποδηλατοδρόμοι, ενώ θα ανοικοδομηθεί αθλητικό κέντρο. Επίσης θα δημιουργηθούν χώροι όπου οι ντόπιοι θα μπορούν να δείχνουν τη δουλειά τους (τυροκομία, μέλι και ξυλογλυπτική) και να πωλούν τα προϊόντα τους. Στα σκαριά βρίσκεται και η δημιουργία υποδομής τηλεϊατρικής, ώστε μέσω ηλεκτρονικών βραχιολιών να ελέγχονται διαρκώς ο καρδιακός παλμός και άλλοι βιομετρικοί δείκτες των ηλικιωμένων κατοίκων.
Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι το χωριό θα πρέπει να αρχίσει να δαπανά τους πόρους που κέρδισε έως τον Ιούλιο και τα έργα να ολοκληρωθούν μέχρι το Ιούνιο του 2026.
Ο δήμαρχος της πόλης στην οποία υπάγεται το Λιβέμο, Τζιαν Μαρία Φλοκίνι, τονίζει ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά μεγάλη ευκαιρία για το χωριό. Ταυτόχρονα, είναι ένα μεγάλο πείραμα για την Ιταλία, αλλά και όλες τις ευρωπαϊκές κοινότητες των οποίων ο πληθυσμός γηράσκει. Αυτό που μένει να αποδειχθεί είναι αν η εισροή χρήματος μπορεί να διασώσει τις πόλεις, τους οικισμούς και την πολιτιστική τους κληρονομιά και την ιστορία τους από τον αφανισμό. «Νιώθω τεράστια ευθύνη», επισημαίνει ο Φλοκίνι. «Αν το πείραμα αποτύχει εδώ, θα αποτύχει παντού». Εξαιτίας του μεγάλου ποσού, ο δήμαρχος ζήτησε από τους αρμόδιους φορείς να του επιτρέψουν να ξοδέψει 800.000 ευρώ την επόμενη τετραετία για την πρόσληψη επαγγελματιών οικονομικών συμβούλων.
Τι λένε οι κάτοικοι
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι δημοτικές αρχές του μικρού χωριού είναι να πεισθούν οι κάτοικοι, μεγάλη μερίδα των οποίων δεν ήθελε την επιδότηση.
Η Γκρατσιέλα Σκούρι, ιδιοκτήτρια ενός από τα πέντε εστιατόρια του χωριού, λέει: «Φοβάμαι ότι θα αλλάξουν τα πάντα και θα κατακλυστούμε από αγνώστους». Σε αυτό συμφωνεί και ο 38χρονος γιος της Ντανιέλε, ο οποίος δεν βλέπει με ποια λογική θα ανατραπεί η καθημερινότητα του χωριού με τους σιωπηλούς ηλικιωμένους κατοίκους, που το μόνο που επιθυμούσαν ήταν να έχουν γιατρό. Αμφιβολίες εκφράζουν και οι πιο νέοι κάτοικοι, καθώς λένε ότι για τα μεγαλόπνοα σχέδια δεν έχουν ενημερωθεί ενώ ανησυχούν για πιθανή διασπάθισή τους. Παραδέχονται, ωστόσο, ότι η δική τους γενιά είναι η πιο τυχερή, αφού θα επωφεληθεί περισσότερο από τον πακτωλό της κρατικής επιχορήγησης. Οταν γύρισαν τα ελάχιστα παιδιά του χωριού από το νηπιαγωγείο, οι μεγαλύτεροι τα ρωτούν πού θα μείνουν όταν μεγαλώσουν. Ολα απαντούν χωρίς κανένα δισταγμό, εδώ.
