Στους δρόμους του Κιέβου, ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι συναντά στον Αντι Γουόρχολ· ο ένας βγαίνει, ο άλλος μπαίνει…
Η Ουκρανία επιταχύνει τις προσπάθειες να διαγράψει τα υπολείμματα της σοβιετικής και ρωσικής επιρροής από τους δημόσιους χώρους της, κατεδαφίζοντας μνημεία και μετονομάζοντας εκατοντάδες δρόμους για να τιμήσει τους δικούς της καλλιτέχνες, ποιητές, στρατιώτες, ηγέτες υπέρ της ανεξαρτησίας και άλλους – συμπεριλαμβανομένων των ηρώων του φετινού πολέμου, όπως αναφέρει σε αναλυτικό του ρεπορτάζ το Associated Press.
Μετά την εισβολή της Μόσχας στις 24 Φεβρουαρίου, οι ηγέτες της Ουκρανίας έχουν μετατοπίσει την εκστρατεία που κάποτε επικεντρωνόταν στη διαγραφή του κομμουνιστικού παρελθόντος της σε μια εκστρατεία «απορωσοποίησης».
Οι δρόμοι που τιμούσαν τον Λένιν ή την επανάσταση των Μπολσεβίκων είχαν σε μεγάλο βαθμό ήδη σβηστεί από την καθημερινότητα της πόλης. Τώρα η Ρωσία, όχι η σοβιετική κληρονομιά, είναι ο εχθρός.
Είναι, αφενός, αντίποινα για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τη Ρωσία και, αφετέρου, επιβεβαίωση της εθνικής ταυτότητας διά της απότισης φόρου τιμής στους Ουκρανούς ηγέτες που ως επί το πλείστον έχουν αγνοηθεί.
Η Ρωσία, μέσω της Σοβιετικής Ενωσης, θεωρείται από πολλούς στην Ουκρανία ότι έχει σφραγίσει την κυριαρχία της στον μικρότερο νοτιοδυτικό γείτονά της για γενιές, παραδίδοντας τους καλλιτέχνες, τους ποιητές και τους στρατιωτικούς ήρωές της σε σχετική αφάνεια, σε σύγκριση με τους διάσημους Ρώσους.
Αν η Ιστορία γράφεται από τους νικητές, όπως λένε ορισμένοι, οι Ουκρανοί ξαναγράφουν τη δική τους. Η εθνική τους ταυτότητα επανοικοδομείται με μία άνευ προηγουμένου ένταση.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει αρχίσει να φοράει ένα μαύρο μπλουζάκι που γράφει: «Είμαι Ουκρανός». Είναι μεταξύ των πολλών Ουκρανών που γεννήθηκαν μιλώντας ρωσικά ως πρώτη γλώσσα. Τώρα, το αποφεύγουν – ή τουλάχιστον περιορίζουν τη χρήση τους. Τα ουκρανικά παραδοσιακά μιλούνταν περισσότερο στο δυτικό τμήμα της χώρας – περιοχή που από παλαιά δεν ερχόταν σε επαφή με τις ρωσικές και σοβιετικές συνήθειες.
Μεγάλα τμήματα της βόρειας, ανατολικής και κεντρικής Ουκρανίας κάνουν επίσης αυτή τη γλωσσική αλλαγή. Η ανατολική πόλη Ντνίπρο την Παρασκευή γκρέμισε την προτομή του Αλεξάντερ Πούσκιν — ένος γίγαντα της ρωσικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα του διαμετρήματος του Ντοστογιέφσκι.
Αυτόν τον μήνα, ο δήμαρχος Κιέβου Βιτάλι Κλίτσκο ανακοίνωσε ότι περίπου 30 επιπλέον δρόμοι στην πρωτεύουσα θα μετονομαστούν.
Ο Βολοντίμιρ Προκόπιφ, αναπληρωτής επικεφαλής του δημοτικού συμβουλίου του Κιέβου, είπε ότι η πολιτική «αποκομμουνιστοποίησης» της Ουκρανίας από το 2015 εφαρμόστηκε με «ήπιο» τρόπο ώστε να μην προσβάλει ευαισθησίες μεταξύ του ρωσόφωνου και ακόμη και του φιλορωσικού πληθυσμού της χώρας. «Με τον πόλεμο όλα άλλαξαν. Τώρα το ρωσικό λόμπι είναι πλέον ανίσχυρο – στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει» είπε ο Προκόπιβ σε συνέντευξή του στο Associated Press. «Η μετονομασία αυτών των δρόμων είναι σαν να σβήνεις την προπαγάνδα που επέβαλε η Σοβιετική Ενωση στην Ουκρανία».
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι Ρώσοι προσπάθησαν επίσης να σφραγίσουν με τον πολιτισμό και την κυριαρχία τους περιοχές που έχουν καταλάβει. Ο Αντριου Ουίλσον, καθηγητής στο UCL, προειδοποίησε για «τους κινδύνους από το ξαναγράψιμο των περιόδων της ιστορίας όπου Ουκρανοί και Ρώσοι συνεργάστηκαν και έχτισαν πράγματα μαζί: νομίζω ότι το όλο θέμα σχετικά με τη διαγραφή του ρωσικού πολιτισμού πρέπει να επικεντρωθεί στα σημεία για τα οποία κάποτε ήμασταν τυφλοί – συχνά και στη Δύση».
Πηγή: Associated Press