ΠΕΚΙΝΟ. Για σοβαρό πλήγμα στις σινοαμερικανικές σχέσεις έκανε χθες λόγο το Πεκίνο με αφορμή την κατάρριψη κινεζικού μπαλονιού που διέσχισε τον αμερικανικό εναέριο χώρο. Ο υφυπουργός Εξωτερικών Σίε Φενγκ κατέθεσε χθες επίσημη διαμαρτυρία στην αμερικανική πρεσβεία στο Πεκίνο, υπονοώντας ότι οι ΗΠΑ παραβίασαν το διεθνές δίκαιο. «Η χωρίς διακρίσεις χρήση στρατιωτικής ισχύος εναντίον πολιτικού μη επανδρωμένου εναέριου μέσου παραβιάζει το πνεύμα του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συμβάσεων. Αυτό που έκαναν οι ΗΠΑ κατάφερε ισχυρό πλήγμα στις σινοαμερικανικές σχέσεις μετά τη σύνοδο του Μπαλί», είπε ο Σίε, αναφερόμενος στη σύνοδο κορυφής μεταξύ των προέδρων Τζο Μπάιντεν και Σι Τζινπίνγκ τον Νοέμβριο.
Το Πεκίνο επιβεβαίωσε αργότερα χθες ότι δεύτερο μη επανδρωμένο αερόστατο, που πετάει αυτή τη στιγμή πάνω από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, ανήκει και αυτό στην Κίνα, για να αποδώσει την παρέκκλιση από την πορεία του στις καιρικές συνθήκες και στην αδυναμία τηλεχειρισμού. «Πρόκειται για μη επανδρωμένο μπαλόνι, το οποίο χρησιμοποιεί η Κίνα για πτητικές δοκιμές», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών στο Πεκίνο.
Η κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον με αφορμή την πτήση της κινεζικής «Μονγκολφιέρας» (όνομα του πρώτου αερόστατου θερμού αέρα των αδελφών Μονγκολφιέ το 1783) οδήγησε τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν στο να ακυρώσει προγραμματισμένη επίσκεψή του στην Κίνα το Σαββατοκύριακο.
Η συνθήκη του Σικάγου
Αναλυτές εκτιμούν ότι η σκληρή ρητορική του Πεκίνου και οι έμμεσες απειλές για προσφυγή κατά των ΗΠΑ στα διεθνή δικαστήρια για παραβίαση της συνθήκης του Σικάγου για τη διεθνή αεροπλοΐα αποτελούν προάγγελο όξυνσης και ενδεχόμενης κλιμάκωσης. Τα κινεζικά ανακοινωθέντα χρησιμοποιούν τον όρο «πολιτικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος» για να περιγράψουν το μπαλόνι. «Η ορολογία αυτή αποτελεί τη βάση αφηγήματος, σύμφωνα με το οποίο οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν βίαια μέσα εναντίον πολιτικού αεροσκάφους σε κίνδυνο», αναφέρει στην εφημερίδα Financial Times ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου του Εξετερ στη Βρετανία, Ορέλ Σάρι. Ο Σάρι υποστηρίζει ότι οι όροι της συνθήκης του Σικάγου δεν ισχύουν στην περίπτωση του κινεζικού αερόστατου, ενώ η κινεζική ρητορική θολώνει τα νομικά νερά. Την Παρασκευή, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι η Κίνα παραβίασε ξεκάθαρα τον αμερικανικό εναέριο χώρο, αλλά και το διεθνές δίκαιο.
Το Πεκίνο κάνει λόγο και για δεύτερο «μη επανδρωμένο πολιτικό αερόστατο», που πετάει πάνω από τη Λατινική Αμερική.
Σε εσωτερικό έγγραφό της το περασμένο έτος, η νομική υπηρεσία του αμερικανικού επιτελείου στρατού, το οποίο χρησιμοποιεί και αυτό μη επανδρωμένα μπαλόνια μεγάλου υψομέτρου, ανέφερε ότι τέτοια αερόστατα υπό τον έλεγχο στρατιωτικών «αποτελούν αεροσκάφη ξένων κρατών και υπόκεινται στους ίδιους κανονισμούς όπως και κάθε ξένο αεροσκάφος». Αυτό περιλαμβάνει την εξασφάλιση άδειας διέλευσης από τον εναέριο χώρο και την κατάθεση σχεδίου πτήσης.
Το εσωτερικό έγγραφο της νομικής υπηρεσίας της αμερικανικής διοίκησης Ινδικού – Ειρηνικού υπογραμμίζει ότι οι ίδιοι κανόνες διέπουν και τα μη επανδρωμένα μπαλόνια, «εκτός και αν πρόκειται για ελαφρά μετεωρολογικά αερόστατα, ελεγχόμενα από αρμόδιες υπηρεσίες».
Την Τετάρτη, όταν ο Αντονι Μπλίνκεν κάλεσε Κινέζο διπλωμάτη στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να διαμαρτυρηθεί, ο Κινέζος συνομιλητής του δεν μπόρεσε να προσφέρει εξηγήσεις. Λίγο αργότερα, η κινεζική πρεσβεία επανήλθε, προσφέροντας ως εξήγηση ότι το επίμαχο αερόστατο δεν είχε στρατιωτική ή κατασκοπευτική χρήση και ότι είχε απλώς παρεκκλίνει από την πορεία του.
Σε χθεσινές δηλώσεις της, η εκπρόσωπος Τύπου του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάο Νινγκ, είπε ότι το Πεκίνο ενημέρωσε αμέσως τις αμερικανικές αρχές, κατηγορώντας την Ουάσιγκτον για «υπερβολική αντίδραση» με τη χρήση βίαιων μέσων για την κατάρριψη του μη επανδρωμένου μπαλονιού. «Το αίτημα του Πεκίνου για διαχείριση της υπόθεσης με ψυχραιμία, επαγγελματισμό και σύνεση αγνοήθηκε επιδεικτικά από την αμερικανική πλευρά. Η πορεία του αερόστατου πάνω από τις ΗΠΑ ήταν ατύχημα», τόνισε η κ. Μάο.
Ο ειδικός για την Κίνα στο συντηρητικό ινστιτούτο Ιδρυμα για την Προστασία των Δημοκρατιών, Κρεγκ Σίνγκλετον, επισημαίνει ότι το Πεκίνο παραβίασε το διεθνές δίκαιο καθώς το αερόστατο εισήλθε χωρίς άδεια στον αμερικανικό εναέριο χώρο.