Τουρκία και Συρία βρίσκονται αντιμέτωπες με χιλιάδες θανάτους και με την καταστροφή ολόκληρων περιοχών, μετά τον σεισμό των 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που έπληξε τις δύο χώρες, τα ξημερώματα της Δευτέρας.
Πρόκειται για τον χειρότερο σεισμό που πλήττει την Τουρκία από το 1999, όταν σχεδόν 17.500 άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους στην τουρκική πόλη Ιζμίτ κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Ενώ δεκάδες χώρες προσφέρουν πια βοήθεια και ομάδες διάσωσης εργάζονται νυχθημερόν για την ανεύρεση επιζώντων κάτω από τα συντρίμμια, στη χώρα ένας άνθρωπος θέλει να φαίνεται πως έχει τον έλεγχο των επιχειρήσεων: ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Φέτος είναι χρονιά εκλογών και ο Ερντογάν είναι αντιμέτωπος με «τη μεγαλύτερη πρόκληση» από τότε που ανήλθε στην εξουσία, πριν από 20 χρόνια, πρώτα ως πρωθυπουργός και αργότερα ως πρόεδρος, σχολιάζει στην ανάλυσή του για το GZERO, ο Κάρλος Σανταμαρία.
Μια αποτυχία να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων τώρα, εν μέσω αυτής της φυσικής καταστροφής μεγάλης κλίμακας, θα μπορούσε να ισοδυναμεί με προαναγγελία πολιτικού «θανάτου» για τον Ερντογάν στις κάλπες της 14ης Μαΐου.
Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι δεν πρέπει να επαναληφθεί η κρίση του 1999, όταν ο τότε πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ προκάλεσε μια δεύτερη καταστροφή μετά τον σεισμό: Όταν την ανεπαρκή και αργή αντίδραση της κυβέρνησης συνασπισμού στον σεισμό του Ιζμίτ, διαδέχθηκε το σκάνδαλο διαφθοράς που σχετιζόταν με άδειες που είχαν δοθεί σε κτίρια που κατέρρευσαν, και ακολούθησαν οι οικονομικές επιπτώσεις του σεισμού που έπληξαν πυκνοκατοικημένες περιοχές με πολλές επιχειρήσεις κοντά στην Κωνσταντινούπολη.
Το «χάος» εξώθησε τους Τούρκους να γυρίσουν την πλάτη τους στα μεγάλα κόμματα και, το 2002, πολίτες προσήλθαν μαζικά στις κάλπες για να ψηφίσουν το νέο, τότε, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές και έκτοτε παραμένει στην εξουσία.
Διπλωματία με φόντο τον σεισμό
Ο Τούρκος πρόεδρος θέλει τώρα να παρουσιαστεί ως ο διαχειριστής των πρακτικών ζητημάτων της κρίσης. «Δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει λάθη όπως το καλοκαίρι του 2021, όταν η κυβέρνηση Ερντογάν φάνηκε ανεπαρκώς προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει τις χειρότερες πυρκαγιές στην ιστορία της Τουρκίας και αρχικά αγνόησε τις προσφορές διεθνούς βοήθειας», γράφει ο Σανταμαρία.
«Το κυβερνών κόμμα θα επωφεληθεί από μία στιβαρή αντιμετώπιση της κρίσης στις σεισμόπληκτες περιοχές, με την προϋπόθεση ότι ο Ερντογάν προβάλλεται, διατηρώντας τη δυναμική του μέχρι τις κάλπες, όχι μόνο με άμεση βοήθεια αλλά και με δεσμεύσεις για μακροπρόθεσμη ανοικοδόμηση», εκτιμά ο αναλυτής της Eurasia Group Εμρέ Πεκέρ.
Εν τω μεταξύ, οι κοινοβουλευτικοί αντίπαλοί του δεν μπορούν να τον σταματήσουν από το να κερδίσει «πολιτικούς πόντους» από τη διαχείριση της καταστροφής.
Στην αντιπολίτευση δεν έχουν περιθώρια, προσθέτει ο Πεκέρ. «Το καλύτερο που μπορούν να κάνουν είναι να κινητοποιηθούν για να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν τις προσπάθειες της κυβέρνησης». Διαφορετικά, ο Ερντογάν θα μπορεί (ίσως κυνικά) να τους κατηγορήσει πως πολιτικοποιούν την καταστροφή.
Ο Τούρκος ηγέτης αναμένεται να διαχειριστεί πιο δυναμικά και τα διπλωματικά «χαρτιά» του. Τώρα μάλλον δεν επιθυμεί να ανοίξει περισσότερα «μέτωπα» με τη Σουηδία για την ήδη «παγωμένη» υποψηφιότητα ένταξης στο ΝΑΤΟ, ή με την «αιώνια αντίπαλη» Ελλάδα για την κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο, ή ακόμα και με τους Κούρδους μαχητές.
«Οι καταστροφικοί σεισμοί θα δώσουν στον Ερντογάν μια πλατφόρμα για θετική αλληλεπίδραση τόσο με τους συμμάχους όσο και με τους ευερέθιστους γείτονες», σχολιάζει ο Πεκέρ. «Πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει την κατάσταση για να ενισχύσει μια στάση εξισορρόπησης στην εξωτερική του πολιτική».
Ερντογάν και Άσαντ
Ο σεισμός δεν προκάλεσε, ωστόσο, προβλήματα μόνο στην Τουρκία. Η δόνηση κατέστρεψε τεράστιες εκτάσεις σε περιοχές της Συρίας που ελέγχονται κυρίως από αντάρτες, όπου οι υποδομές είχαν ήδη υποβαθμιστεί στα 11 χρόνια εμφυλίου πολέμου. Εκατομμύρια πολίτες, που έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά, ζουν σε άθλιους καταυλισμούς.
Μετά από μια δεκαετία υποστήριξης των δυνάμεων που μάχονται εναντίον του Μπασάρ αλ Άσαντ και από τέσσερις διασυνοριακές επιχειρήσεις κατά των Κούρδων μαχητών στη βόρεια Συρία, ο Ερντογάν αιφνιδίασε αρκετούς, ανακοινώνοντας πως είναι πρόθυμος να συναντηθεί με τον ηγέτη της Συρίας σε ένα ειρηνευτικό πλαίσιο.
Τώρα που ο στρατός του Άσαντ – με την υποστήριξη του Ιράν και της Ρωσίας – έχει ανακτήσει μεγάλο μέρος των εδαφών που κατείχε η αντίσταση, οι δύο πλευρές φαίνονται ανοιχτές να αποδεχτούν τα τετελεσμένα στο πεδίο και να «κοιτάξουν μπροστά». Βοηθά και το γεγονός ότι ο Ερντογάν και ο Άσαντ έχουν αμοιβαίο συμφέρον να κρατήσουν τους Κούρδους της Συρίας σε απόσταση.
«Ο Ερντογάν είχε ήδη δώσει το πράσινο φως για επαφές με τη Συρία, υπό τη ρωσική αιγίδα, για την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Δαμασκό», λέει ο Πεκέρ. Ο σεισμός είναι «μια βολική αφορμή για την Άγκυρα, ώστε να επιταχύνει αυτή την προσπάθεια, οδηγώντας σε μια συνάντηση κορυφής, καθώς η Τουρκία και η Συρία παρουσιάζονται αλληλέγγυες, απέναντι σε μια ανθρωπιστική καταστροφή».
Πηγή: Gzero
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr