Στον απόηχο του Qatargate, οι συζητήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με το λόμπινγκ και την ανάγκη προφύλαξης από αυτό έχουν αρχίσει να φουντώνουν. Αμέσως μετά τις αποκαλύψεις άρχισαν να συζητούνται μέτρα ώστε να εμποδίζονται τρίτες χώρες (όπως, φερ’ ειπείν, το Κατάρ) να ασκούν επιρροή στις διαδικασίες και τις λήψεις αποφάσεων του θεσμού. Οπως ήταν αναμενόμενο υπήρξε ένα διακομματικό ψήφισμα –στις 15 Δεκεμβρίου– που σκοπό είχε να «καθαρίσει» το πολιτικό χάος, ενισχύοντας τη διαφάνεια και τους κανόνες δεοντολογίας και διασφαλίζοντας την ανεξάρτητη επιβολή τους.
Ομως, η ομόνοια και ο ενθουσιασμός δεν κράτησαν πολύ. Λίγες ημέρες αργότερα το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) πήρε απόσταση από τη συζήτηση για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ενωση και στράφηκε εναντίον των ΜΚΟ. Με την καμπάνια του με τίτλο «Πρέπει να μιλήσουμε για τις ΜΚΟ», το ΕΛΚ προσπαθεί από τον Δεκέμβριο να πιέσει το Ευρωκοινοβούλιο ώστε να λάβει αυστηρά μέτρα για τη «διαφάνεια» των οργανώσεων.
Μιλώντας κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης στο Στρασβούργο, η βουλευτής του ΕΛΚ Μόνικα Χόλμαϊερ, ζήτησε τη δημιουργία στην Ε.Ε. ενός «νόμου ισοδύναμου με εκείνον των ΗΠΑ για την καταγραφή των ξένων φορέων», σε μια προσπάθεια να αυξηθεί ο έλεγχος και η διαφάνεια.
Η αμερικανική νομοθεσία «FARA» (Foreign Agents Registration Act) απαιτεί από όλους τους φορείς τρίτων χωρών και τους εκπροσώπους τους να εγγράφονται και να περιγράφουν λεπτομερώς το έργο τους, σε συνεργασία με τους νομοθέτες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης κάθε επίσημης σύμβασης και αμοιβής, σε έναν δημόσια προσβάσιμο ιστότοπο.
Το ΕΛΚ έχει ζητήσει να γίνει πλήρης οικονομικός προληπτικός έλεγχος των ΜΚΟ πριν αυτές καταχωριστούν στο μητρώο διαφάνειας της Ε.Ε. και να δημοσιεύονται όλες οι συμφωνίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ΜΚΟ.
«Κυνήγι μαγισσών»
Ωστόσο, πολλοί επικριτές του Λαϊκού Κόμματος βλέπουν την πρωτοβουλία αυτή με καχυποψία. Ο Κλαούντιο Φρανκαβίλα, ανώτερος εκπρόσωπος της Ε.Ε. στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έγραψε στο Twitter ότι ο εχθρός είναι η διαφθορά και όχι οι ΜΚΟ: «Το συνεχιζόμενο κυνήγι μαγισσών κατά των ΜΚΟ στον απόηχο του Qatargate είναι αξιολύπητο, άσκοπο και κυρίως επιζήμιο για το έργο του ίδιου του κοινοβουλίου της Ε.Ε. στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ενώ άλλοι κατηγορούν το ΕΛΚ πως σκόπιμα υποβαθμίζει την επιρροή που αποκαλύφθηκε πως ασκούσε το Κατάρ στην Ευρώπη εδώ και καιρό.
Το δίλημμα που προκύπτει και στο οποίο ο ανώτατος ευρωπαϊκός θεσμός καλείται να απαντήσει σύντομα είναι το κατά πόσον ο έλεγχος στις ΜΚΟ πρέπει να αποτελέσει κεντρικό σημείο της στρατηγικής του επόμενου διαστήματος ή εάν, προκειμένου να παταχθεί η διαφθορά, πράγμα που είναι κατά κοινή ομολογία το ζητούμενο, πρέπει να στρέψει αλλού την προσοχή του.