Ο Άγγελος Ράλλης καταγράφει την αργή βία της κλιματικής κρίσης

Ο Άγγελος Ράλλης καταγράφει την αργή βία της κλιματικής κρίσης

Ο Έλληνας σκηνοθέτης ταξίδεψε ως το Μπαγκλαντές για να κινηματογραφήσει τη ζωή της 12χρονης Αφρίν που μεταναστεύει εξ αιτίας της κλιματικής κρίσης

5' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Από το Ιράκ μέχρι το Μπαγκλαντές ο Άγγελος Ράλλης αναδεικνύει τις ανθρώπινες ιστορίες πίσω από τα πρωτοσέλιδα.

Ο ντοκιμαντερίστας ακολουθεί επί πέντε χρόνια την ανήλικη Αφρίν, η οποία μεγαλώνει μόνη της σε μια νησίδα από λάσπη και φερτά υλικά που έχει σχηματιστεί στη διαπλάτυνση του ποταμού Βραχμαπούτρα στα σύνορα μεταξύ Ινδίας και Μπαγκλαντές. Το αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς είναι το ντοκιμαντέρ «Mighty Afrin: In the Time of Floods», που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Κάθε έξι μήνες, η στάθμη του ποταμού υψώνεται και σταδιακά η νησίδα αυτή, όπως και όλες οι άλλες γύρω της, πλημμυρίζουν αναγκάζοντας τα εκατομμύρια των ανθρώπων που ζουν εκεί να επιβιώνουν με δυσκολία. Η κλιματική κρίση έχει επιδεινώσει την κατάσταση.

«Είχα αποφασίσει να κάνω μια ταινία για την κλιματική κρίση και έτσι επισκέφθηκα την περιοχή του ποταμού Βραχμαπούτρα που ξεκινάει από τα Ιμαλάια και εκβάλλει στην Βεγγάλη. Στο κομμάτι από την Ινδία μέχρι το Μπαγκλαντές ζουν περίπου 200 εκατομύρια άνθρωποι. Είναι πολύ φτωχοί, ζουν με τα απολύτως βασικά. Δεν υπάρχει ρεύμα ή πρόσβαση σε σχολεία ή νοσοκομεία. Είναι ένα μέρος που επηρεάζεται εδώ και περίπου 15 χρόνια επειδή έχει ανέβει η στάθμη του ποταμού με αποτέλεσμα να πλημμυρίζει και να ξεσπούν και ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως καταρρακτώδεις βροχές και έντονοι μουσώνες. Όταν πλημμυρίζουν οι νησίδες αυτές, οι άνδρες φεύγουν να εργαστούν σε εργοστάσια, αφήνοντας πίσω τις γυναίκες και τα παιδιά. Αυτό που συμβαίνει είναι συχνά οι άνδρες να μη επιστρέφουν ποτέ », αναφέρει ο ίδιος.

Ο Άγγελος Ράλλης καταγράφει την αργή βία της κλιματικής κρίσης-1
Φωτ: Άγγελος Ράλλης

Κοιμούνται στις οροφές 

Στην προσπάθεια του να αποτυπώσει τη μετανάστευση αυτή, ο Άγγελος Ράλλης γνώρισε την Αφρίν. «Με γοήτευσε η ενέργεια που είχε, η ανθεκτικότητά της. Στα 12 της κωπηλατούσε καλύτερα από τον καθένα, έπιανε ψαράκια από τον ποταμό για να φάει και ήξερε να καλλιεργεί. Είχε όνειρα, ήλπιζε να φύγει από εκεί και ανακαλύψει τι θέλει να κάνει στη ζωή της». 

Χωρίς πατέρα και μητέρα, η Αφρίν προσπαθούσε να επιβιώσει μόνη σε έναν πολύ σκληρό κόσμο. Δεν είχε πάει ποτέ σχολείο ενώ χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, τηλεόραση ή κινητό, ούτε ήξερε πώς μπορεί να μοιάζει ο κόσμος έξω από τη νησίδα που ζούσε και το πρόχειρο σπίτι που είχε φτιάξει. 

Ο Άγγελος Ράλλης καταγράφει την αργή βία της κλιματικής κρίσης-2
Φωτ: Άγγελος Ράλλης

Ο σκηνοθέτης πέρασε για τέσσερις συνεχόμενους μήνες μαζί με την Αφρίν στη νησίδα αυτή από λάσπη την περίοδο της πλημμύρας. Οι κάτοικοι προετοιμάζονταν επί ημέρες για την επερχόμενη πλημμύρα που μαζί με νερό, θα έφερνε και τόνους λάσπης στα παραπήγματα τους, φτιαγμένα από λαμαρίνες. «Ήταν σημαντικό να βιώσω την πλημμύρα όπως την βιώνουν οι ίδιοι. […] Πολλές φορές είναι πολύ ξαφνικό, μέσα σε μισή ημέρα μπορεί να φτάσει το νερό δύο μέτρα πάνω. Υπήρχε κίνδυνος, σαφώς. Αλλάζει ο καιρός ξαφνικά. Έρχονται κυκλώνες, κεραυνοί. Είναι τρομακτικό, είσαι αβοήθητος. Δεν υπάρχουν, παραδείγματος χάρη, αλεξικέραυνα. Κοιμόμουν σε μια βάρκα. Ο κόσμος μέσα στα σπίτια φτιάχνει υπερυψωμένες πλατφόρμες και όταν πλημμυρίσουν τελείως κοιμούνται στις στέγες». Ο κίνδυνος είναι παντού γιατί μαζί με τους ανθρώπους, προσπαθούν να ξεφύγουν και τα ζώα από τον πνιγμό: φίδια, αρουραίοι, κατσίκες όλα τα ζώα ψάχνουν καταφύγιο προς τα πάνω. «Πεντακόσια μέτρα μακριά μας είδαμε ένα ανακόντα. Δεν το είχαν ξαναδεί οι άνθρωποι εκεί. Ξεβράστηκε από την πλημμύρα. Ήταν τέσσερα μέτρα», ανακαλεί ο κ. Ράλλης. 

Ο Άγγελος Ράλλης καταγράφει την αργή βία της κλιματικής κρίσης-3
Φωτ: Άγγελος Ράλλης

Θάνατος, φτώχεια και μετανάστευση 

Στη διάρκεια των πλημμυρών, κάποιοι από τους ανθρώπους που διαμένουν στις νησίδες θα πεθάνουν. Πολλοί περισσότεροι όμως θα καταλήξουν από ασθένειες. Το κοντινότερο νοσοκομείο είναι έξι ώρες μακριά και αυτό υπό αντίξοες συνθήκες μετακίνησης. 

«Ένα πρωί μια θεία της Αφρίν ξύπνησε και είχε ανεβάσει πυρετό. Σταμάτησα το γύρισμα και πρότεινα να την πάμε στο νοσοκομείο. Μου είπε ότι δεν ήθελε και πήγε σε έναν τοπικό γιατρό που της έδωσε γιατροσόφια. Της είπε να κάψει ένα χαρτάκι στη φωτιά που ανάβει το βράδυ για να ξορκίσει το κακό και της έδωσε κάτι βότανα. Την επόμενη ημέρα, πάλι πυρετός. Ευτυχώς δέχθηκε να την πάω στο νοσοκομείο. Εκεί ο γιατρός μας είχε πει ότι είχε σκωληκοειδίτιδα και μια μόλυνση γυναικολογική. Αν την αφήναμε σε μία-δύο ημέρες θα πέθαινε. Τόσο απλά», σημείωσε ο κ. Ράλλης. 

Όταν οι άνθρωποι που ζουν στις νησίδες δεν αντέχουν άλλο τις κακουχίες και τον θάνατο, μεταναστεύουν στην πρωτεύουσα σκαρφαλωμένοι παράνομα πάνω σε τρένα που πηγαίνουν στην Ντάκα. Στην πρωτεύουσα, χωρίς καμία υποστήριξη από το κράτος ή κάποια δομή, συνεχίζουν να ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. 

Ο σκηνοθέτης ανέβηκε και αυτός σε ένα τρένο όταν η Αφρίν αποφάσισε να αφήσει το «σπίτι» της και να κυνηγήσει το μέλλον της μακριά, όπως χιλιάδες άλλα παιδιά που καταλήγουν στην επαιτεία, την παράνομη παιδική εργασία ή και την πορνεία. 

Ο Άγγελος Ράλλης καταγράφει την αργή βία της κλιματικής κρίσης-4
Φωτ: Άγγελος Ράλλης

 

Αργή βία

Η μικρή, χαρισματική Αφρίν, με πείσμα για τη ζωή, είχε διαφορετική μοίρα. Σήμερα είναι 17 ετών και χάρη στην προσπάθεια των ανθρώπων πίσω από το ντοκιμαντέρ βρήκε καταφύγιο σε μία τοπική ΜΚΟ, η οποία την φιλοξενεί μαζί με άλλα παιδιά και της παρέχει τη δυνατότητα να τρέφεται σωστά, να κοιμάται σε ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον, να πηγαίνει σχολείο και να μαθαίνει αγγλικά. Το καλοκαίρι κατάφερε να πάει μέχρι το Κατάρ όπου συμμετείχε σε ένα εφηβικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Μία εξαίρεση ανάμεσα σε χιλιάδες άλλα παιδιά. Τα νούμερα αυτών που ζουν σε τέτοιες συνθήκες στην Ασία πραγματικά ζαλίζουν, και παρά το γεγονός αυτό, σπάνια τα εκατομμύρια των εξαθλιωμένων αυτών ανθρώπων παίζουν κάποιο ρόλο στη χάραξη πολιτικής ή τη λήψη αποφάσεων σε ανώτερο επίπεδο. 

Το ντοκιμαντέρ γυριζόταν από το 2017 έως το 2021 και στη διάρκεια των ετών αυτών, ο Άγγελος Ράλλης ριψοκινδύνευσε πολλές φορές. Είχε όμως, όπως λέει στην «Κ», ένα κίνητρο ισχυρό. «Ήθελα να αναδείξω την κατάσταση αυτή γιατί είναι ένα θέμα που περνάει απαρατήρητο. Βλέπουμε μια εικόνα: Α! Πλημμύρισαν εκεί και αυτό το καλοκαίρι. Ο κόσμος όμως αυτός ζει συνέχεια εκεί και δεν μπορεί να φύγει. Είναι μια αργή βία», δήλωσε.

Το 2016 ο ντοκιμαντερίστας είχε βρεθεί ξανά σε επικίνδυνη ζώνη έχοντας πάει στο Ιράκ κοντά στην πρώτη γραμμή πολέμου με το Ισλαμικό Κράτος για να καλύψει τις απαγωγές γυναικών Γεζίντι. «Είναι αυτή η δουλειά μου. Οι άνθρωποι πρέπει να αφυπνιστούν». 

Info:

Mighty Afrin: In the Time of Floods

Πέμπτη 09/03/2023, ώρα 12:30, αίθουσα Τζον Κασσαβέτης 

Διαθέσιμη online στο online.filmfestival.gr

Πρόγραμμα online προβολών εδώ

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή