Πού έκανε λάθος ο συνάδελφος Πούτιν

Πού έκανε λάθος ο συνάδελφος Πούτιν

Αναλύοντας τη σκέψη του Ρώσου προέδρου

9' 35" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ζωή του θυμίζει χολιγουντιανό ήρωα – ίσως τον υπερκατάσκοπο Τζέισον Μπορν, που υποδύεται στη γνωστή σειρά ταινιών ο Ματ Ντέιμον. Mόνο που ο Τζακ Μπάρσκι δεν ανήκε στις τάξεις της CIA, αλλά της KGB, στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Εχοντας γεννηθεί στην Ανατολική Γερμανία εντάσσεται στην KGB, όπου λαμβάνει την εντατικότερη εκπαίδευση της ρωσικής υπηρεσίας. Αποφοίτησε από το ίδιο πρόγραμμα εκπαίδευσης με τον πρόεδρο Πούτιν και του ανατέθηκε η αποστολή να διεισδύσει στις ΗΠΑ, ως ένας από τους καλύτερα εκπαιδευμένους πράκτορες πεδίου. Στην Αμερική εντάσσεται σε οργανώσεις της προοδευτικής Αριστεράς, συλλέγει πληροφορίες και ενσωματώνεται στην αμερικανική κοινωνία όπου διεξάγει κατασκοπεία για 10 χρόνια (1978-1988).

Μιλώντας στην «Κ», ο Μπάρσκι σκιαγραφεί τον τρόπο σκέψης της ρωσικής ηγεσίας και τον ρόλο της προπαγάνδας, και συνθέτει το ψηφιδωτό της εισβολής στην Ουκρανία. Ο άγνωστος κόσμος της κατασκοπείας και των σύγχρονων προεκτάσεών της περιγράφονται στο βιβλίο του Μπάρσκι: «Deep Undercover: My Secret Life and Tangled Allegiances as a KGB Spy in America».

– Πώς μπήκατε στην KGB και γιατί αποφασίσατε να ενταχθείτε σε αυτήν;

– Ποτέ δεν είχα την παραμικρή ιδέα, όταν μεγάλωνα, ότι κάποτε θα γινόμουν πράκτορας, κατάσκοπος. Σπούδασα χημεία και ήμουν πολύ καλός σε αυτήν και προσανατολιζόμουν να γίνω καθηγητής. Επαιρνα καλούς βαθμούς, ήμουν μέλος του κόμματος, ήμουν πολύ αγαπητός. Και τότε μια μέρα, η KGB παρουσιάστηκε. Ακόμη και να ήθελα να δουλέψω για την KGB, δεν θα ήξερα πώς να το κάνω, γιατί δεν υπήρχε γραφείο με μια πινακίδα που να λέει KGB. Η KGB δεν υπήρχε στον τηλεφωνικό κατάλογο. Οπότε με στρατολόγησαν.

Οι υπηρεσίες πληροφοριών ψάχνουν τα αρχεία όπως είναι διαθέσιμα για να βρουν υποψηφίους που μπορούν να στρατολογήσουν. Η CIA είναι διαφορετική. Στη CIA μπορείς να κάνεις αίτηση και γενικά οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες είναι πιο ανοιχτές. Αλλά η Στάζι, η μυστική αστυνομία της Ανατολικής Γερμανίας, και η KGB στρατολογούσαν τους υποψηφίους και ο λόγος για τον οποίο είχαν αυτή τη δυνατότητα να ξεσκονίζουν τα αρχεία είναι ότι στην Ανατολική Γερμανία, υπήρχε αρχείο με στοιχεία για τον καθένα. Η Στάζι συγκέντρωνε πληροφορίες για κάθε άτομο που ζούσε σε αυτό το κράτος και ο φάκελός μου έλεγε ότι είμαι πολύ καλός και έξυπνος.

– Ποιες ήταν οι βασικές αρχές της KGB και ποιοι οι κανόνες που έπρεπε να υπακούσετε;

– Απόλυτη μυστικότητα. Δεν έπρεπε να μιλήσω με κανέναν για το τι επρόκειτο να κάνω. Oταν πήγα στο Βερολίνο για εκπαίδευση είπα σε όλους ότι άρχισα να εργάζομαι για το υπουργείο Εξωτερικών επειδή θα γινόμουν διπλωμάτης και αυτό ήταν πολύ δύσκολο για τους ανθρώπους να το ελέγξουν, απλώς και μόνον επειδή εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν τηλέφωνα.

Ηταν, λοιπόν, εξίσου δύσκολο για μένα να διατηρήσω επαφή και προφανώς δεν υπήρχε Διαδίκτυο. Ετσι, Νο 1, απόλυτη μυστικότητα, αλλά από τη στιγμή που είπα «ναι» έγινα πραγματικά κρατικό μυστικό. Η προσωπικότητά μου έγινε κρατικό μυστικό της Σοβιετικής Ενωσης και, ξέρετε, το κράτησα αυτό για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μέχρι που παραιτήθηκα από την KGB.

Πέρα από αυτό, δεν είχε δηλωθεί ρητά, αλλά ακολουθούσα εντολές. Ακόμη και αν μου έδιναν κάτι να κάνω ή δεν μου άρεσε, ή κάποια εντολή που δεν έβγαζε νόημα, ήταν δύσκολο όταν περνούσα στην εκτέλεσή της. Ποτέ δεν παραπονέθηκα.

– Eχοντας λάβει την ίδια εκπαίδευση στην KGB με τον πρόεδρο Πούτιν, ποια πιστεύετε πως ήταν τα κίνητρά του πίσω από την εισβολή στην Ουκρανία;

Είναι εντελώς ερωτευμένος με τον εαυτό του και θέλει να δημιουργήσει μια κληρονομιά για όταν δεν θα είναι πια εδώ. Και δεν του απομένουν πολλά χρόνια.

– Αυτό δεν είναι μυστικό. Ο ίδιος το έχει δηλώσει ανοιχτά και πριν από δύο χρόνια δημοσιεύτηκε ένα δοκίμιο που φέρει το όνομά του. Το αν το έγραψε ή όχι δεν έχει σημασία, αλλά είναι η γνώμη του και είναι αυτό που ο ίδιος δήλωσε ξεκάθαρα ότι θέλει. Είναι η αποστολή του να αποκαταστήσει μια μεγάλη Ρωσία, το μεγαλείο της Ρωσίας που ήταν κάποτε η Ρωσία.

Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση. Η Ρωσία δεν ήταν ποτέ ένα μεγάλο κράτος. Το 90% του ρωσικού πληθυσμού ήταν αγρότες. Αλλά, τέλος πάντων, αυτό θέλει να κάνει, όταν ο κόσμος νομίζει ότι θέλει να επαναφέρει τη Σοβιετική Ενωση. Αυτό δεν βγάζει πολύ νόημα για έναν και μόνο λόγο: Η κομμουνιστική ιδεολογία δεν παίζει πια. Τώρα είναι ο ρωσικός εθνικισμός. Και όταν μιλάτε για τη Μεγάλη Ρωσία, είναι όλοι αυτοί οι Σλάβοι που μιλούν ρωσικά ή κάτι παρόμοιο με τα ρωσικά, π.χ. πολωνικά. Αυτή πιστεύει ότι είναι η αποστολή του και, προφανώς, χρειάζεται ένας τεράστιος εγωισμός για να πεις ότι αυτό θα κάνω. Οπότε είναι εντελώς ερωτευμένος με τον εαυτό του και θέλει να δημιουργήσει μια κληρονομιά για όταν δεν θα είναι πια εδώ. Και δεν του απομένουν πολλά χρόνια.

Πού έκανε λάθος ο συνάδελφος Πούτιν-1

– Πόσο καιρό πριν από τον πόλεμο πιστεύετε πως οι ρωσικές υπηρεσίες σχεδίαζαν την εισβολή; Ηταν προετοιμασμένες για τις δυτικές κυρώσεις;

– Σε σχέση με την προετοιμασία για τις κυρώσεις, νομίζω ότι η Ρωσία έκανε εξαιρετική δουλειά, επειδή οι κυρώσεις δεν έχουν καμία επίδραση στη συμπεριφορά της. Yπάρχουν πολλές χώρες που είναι αρκετά φιλικές με τη Ρωσία, που δεν ανήκουν στον δυτικό κόσμο – η Κίνα, το Ιράν, η Βόρεια Κορέα. Υπάρχουν και πολλές σχεδόν ουδέτερες χώρες, που συναλλάσσονται ανοιχτά και ελεύθερα με τη Ρωσία, με πιο χαρακτηριστική την Ινδία.

Ετσι, ο Πούτιν ήξερε κατά κάποιον τρόπο ότι «είχε» την Ευρωπαϊκή Ενωση, επειδή εισάγουν τόσο πολύ πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Ρωσία, που στην πραγματικότητα κερδίζει τώρα περισσότερα χρήματα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από ό,τι πριν από τον πόλεμο.

Από την άλλη, οι υπηρεσίες πληροφοριών της Ρωσίας απέτυχαν παταγωδώς και δεν καταλαβαίνω πώς είναι δυνατόν. Εκεί που απέτυχαν ήταν να προβλέψουν το μαχητικό πνεύμα της Ουκρανίας. Επρεπε να το γνωρίζουν αυτό. Οι Ουκρανοί είναι εξαιρετικά εθνικιστές και οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι είχαν μια ιστορία συγκρούσεων.

Τα χειρότερα μέτρα που επιβλήθηκαν στην Ουκρανία ήταν από τον Στάλιν το 1932-1933. Ο Στάλιν προσπαθούσε να κολεκτιβοποιήσει βίαια τη γεωργία και επίσης να ξεφορτωθεί κάποιους από τους αγρότες, να τους βάλει στις πόλεις και να τους κάνει εργάτες στα εργοστάσια. Ετσι, ο Στάλιν αποφάσισε να τους αναγκάσει – η KGB και κάποιοι στρατιωτικοί εστάλησαν να το κάνουν. «Μαζέψτε όλα τα σιτηρά, όλη τη σοδειά από τους Ουκρανούς αγρότες και κάντε τους να πεινάσουν». Στην πορεία, πέθαναν από την πείνα περίπου 4 εκατομμύρια Ουκρανοί.

Υπήρχαν πόλεις όπου οι άνθρωποι περιπλανιούνταν και ήταν αποστεωμένοι. Υπήρχαν νεκροί στους δρόμους και κανείς δεν μπορούσε να τους θάψει, επειδή οι άνθρωποι που μπορούσαν ακόμα να περπατήσουν, δεν είχαν τη δύναμη. Υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις γονέων που έτρωγαν τα παιδιά τους αφού είχαν πεθάνει. Eτσι, αν ως έθνος έχεις τέτοιου είδους μνήμη, μισείς απόλυτα τους Ρώσους.

Υπάρχει και κάτι άλλο που πρέπει να ειπωθεί. Αν κάνετε πόλεμο εναντίον μιας χώρας όπου πολεμάτε ολόκληρο τον πληθυσμό, δεν θα νικήσετε. Οι Ηνωμένες Πολιτείες το ανακάλυψαν στο Βιετνάμ. Η Σοβιετική Eνωση το ανακάλυψε στο Αφγανιστάν. Και στις δύο περιπτώσεις ο εισβολέας ήταν πολύ ισχυρότερος, οπότε δεν έχει σημασία πόσα εδάφη κατακτά, πάντα θα πρέπει να πολεμάει κάθε άντρα, γυναίκα και παιδί. Οπότε πραγματικά δεν καταλαβαίνω γιατί μια λογικά ικανή υπηρεσία πληροφοριών δεν το ήξερε αυτό και δεν το είπε στον Πούτιν ή, αν το είπε, τότε τους αγνόησε και πίστεψε ότι θα τους κάνουν σκόνη.

Πού έκανε λάθος ο συνάδελφος Πούτιν-2

– Πιστεύετε ότι η ικανότητα του Πούτιν σχετικά με την εκτίμηση των πληροφοριών εξασθενεί;

– Κοιτάξτε, δεν πιστεύω ότι η ρωσική υπηρεσία πληροφοριών είναι τόσο καλά χρηματοδοτημένη όσο ήταν η KGB. Θέλω να πω, η Ρωσία ως χώρα δεν είναι πολύ ισχυρή και η Σοβιετική Eνωση ήταν ασήμαντα ισχυρότερη, επειδή μεγάλο μέρος της δύναμής της προερχόταν από τις δημοκρατίες που βρίσκονταν γύρω από τη Ρωσία.

Επίσης, μπορείτε να βγάλετε συμπέρασμα κατανοώντας τη μεθοδολογία που χρησιμοποιούν, όπως με την κατασκοπεία μέσω crowdsourcing. Δεν λέω ότι δεν έχουν καλά εκπαιδευμένους πράκτορες, αλλά χρησιμοποιούν πολλούς ερασιτέχνες. Ξέρετε, αν ρίξεις βάρος σε αυτή τη μέθοδο, κάποιοι από τους ερασιτέχνες αποκτούν σημαντικές πληροφορίες, αλλά το πλήθος σε μια κατάσταση όπως η Ουκρανία δεν λειτουργεί πολύ καλά.

Και οι δύο χώρες πρέπει να έχουν πολλούς μυστικούς πράκτορες στην άλλη πλευρά. Ετσι, τώρα γίνεται ένα παιχνίδι τού ποιος μπορεί να εξαπατήσει ποιον. Αν υπάρχουν Ουκρανοί που εργάζονται με τη GRU (Γενική Διεύθυνση Πληροφοριών της Ρωσίας) θα μπορούσαν να τους παραπληροφορήσουν. Και πάλι, σε αυτήν την κατάσταση, οι Ουκρανοί έχουν πολύ περισσότερα κίνητρα επειδή πάντα ανησυχούσαν για τον μεγάλο γείτονα που είχε ήδη εισβάλει και έτσι θα πίστευε κανείς ότι πολλοί μυστικοί πράκτορες που εργάζονται για τη Ρωσία και την Ουκρανία θα τροφοδοτούσαν τους χειριστές τους με κακές πληροφορίες.

 

Δεν κινδυνεύει το καθεστώς της Μόσχας

– Αν η Ουκρανία είναι μια ευρύτερη σκακιέρα και ο Πούτιν ένας πολύ καλός σκακιστής, ποια είναι η πιθανή επόμενη κίνησή του;

– Απλώς πιστεύω ότι θα συνεχίσει αυτό που κάνει. Προσπαθεί να κάνει την Ουκρανία σκόνη και το ερώτημα που προκύπτει είναι αν θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα. Νομίζω ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος έχει περάσει, διότι όταν έγινε σαφές ότι δεν ήταν περίπατος στο πάρκο, τότε ήταν η στιγμή που θα έπρεπε να τα χρησιμοποιήσει.
 
– Aρα, λοιπόν, είναι η τελική του κίνηση ή σχεδιάζει να κινηθεί και σε κάποια άλλη περιοχή του κόσμου;

– Πρώτα από όλα, είναι αρκετά δεσμευμένος στην Ουκρανία αυτή τη στιγμή. Κάνει μια μικρή πρόοδο, αλλά το να σκεφτεί ακόμη και μια άλλη στρατιωτική περιπέτεια θα ήταν αυτοκτονικό. Φυσικά, αν πήγαινε σε ένα από τα κράτη της Βαλτικής, θα προκαλούσε προφανώς μια μαζική αντίδραση από το ΝΑΤΟ.

Oσον αφορά τη Ρωσία και την Κίνα, είναι παράξενοι σύντροφοι γιατί έχουν ένα κοινό συμφέρον, και αυτό είναι το μίσος τους για τη Δύση. Αλλά εκεί τελειώνουν όλα. Ξέρετε, η Κίνα και η Ρωσία έχουν ιστορικά συγκρούσεις στα μέρη όπου έχουν κοινά σύνορα.
Eτσι, η Κίνα υποστηρίζει τη Ρωσία έντονα επειδή κάνει τη δουλειά και οτιδήποτε αποδυναμώνει τη Δύση είναι καλό για την Κίνα, αλλά μακροπρόθεσμα η Κίνα σκοπεύει αλλού, είναι πολύ μεγαλύτερη, πολύ ισχυρότερη και αν ποτέ έχουν μια συμμαχία, αυτή θα είναι με τη Ρωσία να είναι υποταγμένη στην Κίνα, και σε κάποιον σαν τον Πούτιν δεν θα άρεσε αυτό.

 – Κατά την άποψή σας ποια αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τον Πούτιν αυτή τη στιγμή; Είναι η διατήρηση της ισορροπίας δυνάμεων στην εσωτερική πολιτική του με τις εκλογές να πλησιάζουν;

– Oχι. Ο Πούτιν εξακολουθεί να έχει την πλήρη υποστήριξη της πλειοψηφίας του ρωσικού λαού. Και αν οι άνθρωποι νομίζουν ότι οι εκλογές ήταν χειραγωγούμενες όταν εκλέγεται ξανά και ξανά, δεν ισχύει, γιατί πάντα είχε την υποστήριξη των Ρώσων.
 
– Απέλυσε όμως κάποιους υψηλόβαθμους αξιωματούχους.

– Ναι, πρέπει να βρει έναν αποδιοπομπαίο τράγο. Αυτό είναι, αλλά εσωτερικά, το γεγονός ότι μπορεί να τους απολύσει δείχνει ότι είναι ακόμη στην εξουσία και έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των Ρώσων· και αν μου επιτρέπετε να σας δώσω τον λόγο για αυτό, είναι πως είχε 22 χρόνια για να πει στον ρωσικό λαό ότι η Δύση θέλει να αποδυναμώσει τη Ρωσία, ότι το ΝΑΤΟ επεκτείνεται, το οποίο ήταν πράγματι αλήθεια, και για οτιδήποτε πήγαινε στραβά στο εσωτερικό της Ρωσίας θα κατηγορούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ. Αυτό ονομάζεται πλύση εγκεφάλου, καθώς ο ρωσικός λαός δεν έχει καλή πρόσβαση στην άλλη πλευρά της αλήθειας.

Ετσι και τώρα θα σας πω πόσο ισχυρή είναι αυτή η πλύση εγκεφάλου. Ως Γερμανός, πάντα αναρωτιόμουν πώς το γερμανικό έθνος ενέδιδε στα ψέματα του Χίτλερ. Ο Χίτλερ είχε 12 χρόνια για να κάνει πλύση εγκεφάλου στους Γερμανούς. Η πλύση εγκεφάλου ήταν πλήρως αποτελεσματική ήδη μετά τρία, τέσσερα ή πέντε χρόνια. 

Ετσι, ο Χίτλερ είχε 12 χρόνια για να κάνει πλύση εγκεφάλου στους πιο έξυπνους ανθρώπους στον κόσμο στις μέρες του και σήμερα ο Πούτιν είχε 22 χρόνια, και ο ρωσικός λαός γενικά δεν είναι τόσο μορφωμένος. Οπότε βγάλτε το συμπέρασμά σας. Και το πιστεύω ακράδαντα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή