Άρχισε χθες Τρίτη στο κοινοβούλιο του Εκουαδόρ η διαδικασία της δίκης που ίσως οδηγήσει στην παύση του αντιδημοφιλούς συντηρητικού προέδρου Γκιγιέρμο Λάσο, ο οποίος διατράνωσε την «απόλυτη, προφανή και αδιαμφισβήτητη αθωότητά του» ενώπιον των μελών της εθνικής αντιπροσωπείας, σε μια χώρα όπου η πολιτική σύγκρουση φθάνει στην κορύφωση με φόντο την θεαματικά αυξανόμενη βία του οργανωμένου εγκλήματος.
Με παρόντα 109 από το 137 μέλη του, το κοινοβούλιο άρχισε τη συνεδρίασή του με τις πρώτες εισηγήσεις υπέρ της απαγγελίας κατηγοριών στον πρόεδρο, που φέρεται να έκανε τα «στραβά μάτια» σε υπόθεση κατάχρησης δημοσίου χρήματος.
Η αριστερά, που έχει την πλειοψηφία των εδρών στο σώμα, βλέπει στη διαδικασία τη δυνατότητα να διώξει την κυβέρνηση της δεξιάς και να ανακτήσει τις δυνάμεις της μετά την καταδίκη ερήμην του άλλοτε ηγέτη της, του πρώην προέδρου Ραφαέλ Κορέα (2007-2017), εξόριστου στο Βέλγιο, να εκτίσει οκτώ χρόνια κάθειρξη για διαφθορά.
Ο κ. Λάσο, πρώην τραπεζίτης, 67 ετών, στην εξουσία από το 2021, κατηγορείται από τους αντιπάλους του για κατάχρηση στο πλαίσιο κρατικής σύμβασης για τη μεταφορά αργού πετρελαίου.
«Δεν υπάρχουν ούτε αποδεικτικά στοιχεία ούτε καταθέσεις» για αυτό, «αντίθετα, υπάρχουν πληροφορίες που αποδεικνύουν την απόλυτη, προφανή και αδιαμφισβήτητη αθωότητά μου», επέμεινε ο αρχηγός του κράτους απευθυνόμενος στα μέλη του κοινοβουλίου, όπου θα χρειαστούν 92 ψήφοι (τα 2/3 των 137) για να παυθεί. Είχε στη διάθεσή του τρεις ώρες για να υπερασπιστεί τον εαυτό του στο ημικύκλιο.
Είχε ήδη γίνει προσπάθεια να παυθεί ο κ. Λάσο, τον Ιούνιο του 2022, καθώς η χώρα είχε παραλύσει από τις κινητοποιήσεις αυτοχθόνων για την ραγδαία αύξηση του κόστους ζωής, αλλά η διχασμένη αντιπολίτευση δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία.
Το φάσμα της αστάθειας
Η δίκη του προέδρου ανακαλεί το φάσμα της πολιτικής αστάθειας που βίωσε ο Ισημερινός την περίοδο από το 1997 ως το 2005, όταν λαϊκές εξεγέρσεις ανέτρεψαν τρεις προέδρους.
Η διαφορά τούτη τη φορά είναι πως ο κ. Λάσο αντιμετωπίζει τον κίνδυνο απομάκρυνσής του από την εξουσία «βάσει των θεσμικών κανόνων» και όχι διά της βίας, παρατηρεί ο Εστέμπαν Νίκολς, πολιτολόγος στο Πανεπιστήμιο των Άνδεων Σιμόν Μπολίβαρ του Κίτο.
Αν όντως παυθεί, ο κ. Λάσο θα γίνει ο δεύτερος πρόεδρος του Ισημερινού που απαλλάσσεται από τα καθήκοντά του κατόπιν διαδικασίας αυτής της φύσης σε 90 χρόνια. Το 1933, ο Χουάν δε Διός Μαρτίνες (1932-1933) παύθηκε μέσω του ίδιου μηχανισμού.
Αλλά ακόμα κι αν διατηρήσει τον θώκο του, ο κ. Λάσο δεν θα έχει επιλογή παρά να «συνεχίσει να παρακολουθεί την κάθοδο της χώρας στην κόλαση», καθώς κυβερνά με την αντιπολίτευση να έχει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, χωρίς καμιά προοπτική διαλόγου και συνεννόησης», σύμφωνα με τον συνταγματολόγο Ραφαέλ Ογιάρτε.
Η παράταξη του προέδρου και οι σύμμαχοί της δεν έχουν παρά 25 έδρες στη Βουλή, έναντι 49 της παράταξης που τάσσεται υπέρ του προκατόχου του Ραφαέλ Κορέα, στις οποίες προστίθενται 25 του Πατσακουτίκ, του ισχυρού κοινοβουλευτικού βραχίονα του αυτοχθονικού κινήματος.
Μερικές εκατοντάδες υποστηρικτές της δεξιάς κυβέρνησης συγκεντρώθηκαν ειρηνικά γύρω από το κτίριο του κοινοβουλίου, που φρουρούσε η αστυνομία, φωνάζοντας συνθήματα όπως «ζήτω η δημοκρατία», υποσχόμενοι να υπερασπίσουν «τη δημοκρατία και την ειρήνη»
«Τέχνασμα»
Η αντιπολίτευση δεν θέλει παρά «την αποσταθεροποίηση, όχι τη σταθερότητα και την ενίσχυση των θεσμών που έχει τόσο μεγάλη ανάγκη η χώρα», κατήγγειλε στον Τύπο ο υπουργός Εσωτερικών Χένρι Κουκαλόν.
Ο κ. Λάσο κρατάει έναν άσο στο μανίκι του: τον συνταγματικό μηχανισμό που είναι γνωστός με την ονομασία «αμοιβαίος θάνατος», που του επιτρέπει να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει πρόωρες ταυτόχρονες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές.
Σε αυτή την περίπτωση όμως μπορεί να πυροδοτήσει «κοινωνικό πρόβλημα, αληθινή αστάθεια», προειδοποιεί ο πολιτολόγος Εστέμπαν Νίκολς.
Η πολιτική αναμέτρηση εκτυλίσσεται καθώς η χώρα βιώνει εδώ και μήνες κύμα βίας συνδεόμενο με τον πόλεμο για εξουσία ανάμεσα σε συμμορίες που ενέχονται στη διακίνηση ναρκωτικών.
Ο μηχανισμός του «αμοιβαίου θανάτου» δημιουργήθηκε την εποχή του Ραφαέλ Κορέα στην προεδρία και ουδέποτε χρησιμοποιήθηκε.
Για τον κ. Ογιάρτε, η χρήση του θα ήταν ένδειξη «πολιτικής ανευθυνότητας» από πλευράς του κ. Λάσο, καθώς θα μπορούσε να ευνοήσει την παράταξη των οπαδών του κ. Κορέα.
«Μολονότι δεν είναι σίγουρο ότι θα εξασφάλιζαν την προεδρία της Δημοκρατίας, είναι σίγουρο ότι οι βουλευτές τους, που είναι σήμερα 49 από τους 137, θα αυξάνονταν», επιχειρηματολόγησε.
Από την πλευρά της η CONAIE, η μεγαλύτερη συλλογικότητα των αυτοχθόνων, τάσσεται υπέρ της απομάκρυνσης του κ. Λάσο από την εξουσία, καθώς κρίνει πως με αυτόν πρόεδρο «ο Ισημερινός δεν έχει μέλλον, μόνο φόβο και αβεβαιότητα».
Αν παυθεί, ο κ. Λάσο θα αντικατασταθεί από τον αντιπρόεδρό του Αλφρέδο Μπορέρο, που θα ολοκληρώσει την τετραετή θητεία του. Αν διαλύσει το κοινοβούλιο, το εκλογοδικείο θα πρέπει να ορίσει ημερομηνία νέων εκλογών εντός επτά ημερών.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP και Reuters
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr