Οι εντάσεις που ξεκίνησαν στο βόρειο Κόσοβο με αφορμή την ορκωμοσία τεσσάρων δημάρχων αλβανικής καταγωγής σε ισάριθμες πόλεις με κυρίως σερβικό πληθυσμό συνεχίστηκαν χθες για έβδομη ημέρα. Στη Ζβέτσαν, μία από τις πόλεις που βρίσκονται στο επίκεντρο των επεισοδίων, περίπου 70 διαδηλωτές μαζεύτηκαν ξανά χθες έξω από το δημαρχείο της πόλης, το οποίο έχει οχυρωθεί με συρματόπλεγμα και φυλάσσεται από τις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ που βρίσκονται προληπτικά στο Κόσοβο εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες (KFOR).
Παράλληλα, και για πρώτη φορά μετά την αρχή των ταραχών, σημειώθηκε στη διηρημένη πόλη της Μιτρόβιτσα διαδήλωση αλβανόφωνων κατοίκων. Η διαδήλωση, στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων άτομα με σημαίες της Μεγάλης Αλβανίας και του εθνικιστικού απελευθερωτικού στρατού του Κοσσυφοπεδίου (ΟΥΤΣΕΚΑ), οργανώθηκε κυρίως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οπως αναφέρει το δίκτυο France23, αρχικός σκοπός των διαδηλωτών ήταν να φτάσουν μέχρι τη γέφυρα που χωρίζει την πόλη και να περάσουν στο βόρειο τμήμα που κατοικείται από σερβικό πληθυσμό. Ωστόσο, ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, επικουρούμενες από τις δυνάμεις της KFOR είχαν μπλοκάρει τη γέφυρα με μεταλλικό φράχτη, καθιστώντας τη διάβασή της αδύνατη. Η διαδήλωση έληξε περίπου μία ώρα μετά την έναρξή της.
Οι Αλβανοί αποτελούν περίπου το 90% του πληθυσμού του Κοσόβου, όμως οι Σέρβοι αποτελούν πλειονότητα στα βόρεια της χώρας και απαιτούν να φτιαχτεί μία Ενωση Σερβικών Δήμων που θα τους αναγνωρίζει κάποιο καθεστώς αυτονομίας. Το αίτημα αυτό έγινε δεκτό και από την Ε.Ε. και θεσμοθετήθηκε με τη Συμφωνία των Βρυξελλών του 2013, αλλά η Πρίστινα αρνείται να το εφαρμόσει. Στις δημοτικές εκλογές του περασμένου Απριλίου οι Σέρβοι είχαν μποϊκοτάρει τη διαδικασία στους δήμους Βόρεια Μιτρόβιτσα, Λεπόσαβιτς, Ζβέτσαν και Ζούμπιν Πότοκ, με τους Αλβανούς δημάρχους να εκλέγονται με τη συμμετοχή μόλις του 3,5% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Τώρα, οι Σέρβοι του βορρά ζητούν την ακύρωση των δημοτικών εκλογών και την απομάκρυνση των δημάρχων καθώς και της αστυνομίας του Κοσόβου από τις περιοχές τους.
Κόντρα αρχηγών
Ανταλλαγή λεκτικών πυρών μεταξύ της Κοσοβάρας προέδρου Βιόσα Οσμάνι και του Σέρβου ομολόγου της Αλεξάνταρ Βούτσιτς στη σύνοδο στη Μολδαβία.
Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, κατηγόρησε τις τελευταίες ημέρες τον πρωθυπουργό Αλμπιν Κούρτι ότι προώθησε επίτηδες τους διορισμούς με σκοπό να προκαλέσει ένταση, ενώ κάλεσε τον στρατό της χώρας του να είναι σε «αυξημένη ετοιμότητα» και διέταξε στρατιωτικές μονάδες να πλησιάσουν τα σύνορα με το Κόσοβο. Από την πλευρά του ο Κούρτι δήλωσε πως «θα μπορούσε να σκεφτεί» τη διεξαγωγή άλλων εκλογών «εάν οι διαμαρτυρίες ήταν ειρηνικές», αλλά δεν πρόκειται να υποχωρήσει «μπροστά σ’ αυτούς τους εγκληματίες που χτυπούν αστυνομικούς και στρατιώτες».
Σε σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στη Μολδαβία με πάνω από 40 αρχηγούς ευρωπαϊκών κρατών, και υπό τη διεθνή πίεση να αποκλιμακωθεί η ένταση, ο Βούτσιτς αντάλλαξε πικρά λόγια με την Κοσοβάρα ομόλογό του, Βιόσα Οσμάνι. «Ολοι γνωρίζουμε πως το πρόβλημα προέρχεται από την άρνηση της Σερβίας να αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος. Ο πρόεδρος Βούτσιτς πρέπει να σταματήσει να υποστηρίζει εγκληματικές ομάδες. Αυτό πρέπει να κάνει αν πραγματικά θέλει την ειρήνη», δήλωσε η Οσμάνι.
«Η Σερβία θα κάνει ό,τι μπορεί για να ηρεμήσει την κατάσταση. Θα προσπαθήσουμε να πείσουμε τους Σέρβους να διαδηλώσουν ψύχραιμα και ειρηνικά. Ομως είναι πολύ αποφασισμένοι. Το Κόσοβο πρέπει να ανακαλέσει τους υποτιθέμενους δημάρχους και να απομακρύνει την αστυνομία που βρίσκεται παράνομα στις περιοχές», απάντησε ο Βούτσιτς από το κάστρο στα περίχωρα του Κισινάου όπου έγινε η σύνοδος.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία τις συγκρούσεις. Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Πρίστινα έκανε τις περασμένες ημέρες αιχμηρές δηλώσεις, λέγοντας πως το Κόσοβο προχώρησε σε μονομερείς αποφάσεις που υπονομεύουν τη σταθερότητα και πως οι ΗΠΑ, παραδοσιακός σύμμαχος της χώρας, δεν θα προωθούν πια «με ενθουσιασμό» τα αιτήματά του για ανεξαρτησία. Την Πέμπτη, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε επίσης ότι θα στείλει 700 ακόμα νατοϊκούς στρατιώτες στο βόρειο Κόσοβο ως εφεδρικούς για περίπτωση ανάγκης.
Δεν ανακαλεί ο Τζόκοβιτς
Τις πρώτες ημέρες των συγκρούσεων, ο Σέρβος σούπερ σταρ και Νο 3 του παγκόσμιου τένις πήρε θέση υπέρ της σερβικής μειονότητας. Από το Παρίσι όπου βρίσκεται για το τουρνουά του Ρολάν Γκαρός, ο Νόβακ Τζόκοβιτς είπε στην κάμερα: «Το Κόσοβο είναι Σερβία. Σταματήστε τη βία» και δίπλα ζωγράφισε μια καρδιά. Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε αργότερα, ο «Νόλε» εξήγησε πως ως παιδί ενός ανθρώπου που μεγάλωσε στο βόρειο Κόσοβο δεν μπορεί παρά να υποστηρίξει τον λαό του, αναφερόμενος στον πατέρα του που μεγάλωσε και γεννήθηκε στο Ζβέτσαν. Την Τετάρτη, ύστερα από τη νίκη του επί του Ούγγρου Μάρτον Φούκσοβιτς, ερωτηθείς για τις προ ημερών δηλώσεις του, ο Τζόκοβιτς απάντησε: «Ξέρω πως πολλοί μπορεί να διαφωνούν, όμως αυτό είναι. Αυτό πιστεύω και δεν έχω να πω κάτι άλλο». Από τη μεριά της, η Ολυμπιακή Επιτροπή του Κοσόβου έστειλε οργισμένο μήνυμα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Τένις ζητώντας να επιπλήξει τον Σέρβο αθλητή, κάτι που αυτός αρνήθηκε λέγοντας πως στους αθλητές «κανένας κανονισμός δεν απαγορεύει τις πολιτικές δηλώσεις».