Καθώς οι ΗΠΑ και η Ρωσία ψάχνουν τρόπους να αυξήσουν την επιρροή τους στην Αφρική, η Μόσχα φαίνεται πως κινεί τις διαδικασίες ώστε τα πολεμικά της πλοία να αποκτήσουν πρόσβαση σε κάποιο λιμάνι της Λιβύης.
Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της Wall Street Journal, Ρώσοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του αναπληρωτή υπουργού Αμυνας Γιουνούς-Μπεκ Γιεβκούροφ, συναντήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες με τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ ώστε να συζητήσουν την πιθανότητα ελλιμενισμού μακράς διαρκείας ρωσικών πλοίων σε λιμάνια της ανατολική Λιβύης. Κάτι τέτοιο όχι μόνο θα ενίσχυε σημαντικά την παρουσία της Ρωσίας στη Μεσόγειο αλλά θα την τοποθετούσε και σε μία στρατηγική θέση στην «πίσω αυλή» του ΝΑΤΟ.
Η Βεγγάζη και το Τομπρούκ βρίσκονται περίπου 600 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της Ελλάδας και της Ιταλίας.
Οι Ρώσοι φαίνεται πως έχουν ζητήσει πρόσβαση στο λιμάνι είτε της Βεγγάζης είτε του Τομπρούκ. Αμφότερα τα λιμάνια βρίσκονται λίγο περισσότερα από 600 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της Ελλάδας και της Ιταλίας και ανήκουν στο κομμάτι της χώρας που κατέχεται από τον εθνικό στρατό της Λιβύης.
Παράλληλα, ο ρωσικός στρατός φαίνεται πως κινείται και για να πάρει υπό τον έλεγχό του υποδομές και περιουσιακά στοιχεία που ανήκαν στη μισθοφορική παραστρατιωτική οργάνωση Wagner στην ήπειρο. Η ομάδα ασκεί μεγάλη επιρροή στην υποσαχάρια Αφρική, στην οποία αριθμεί χιλιάδες μέλη, ενώ η Λιβύη υπήρξε η πρώτη χώρα στην οποία αναμίχθηκε στρατιωτικά και ο ίδιος ο Χαφτάρ έχει μέχρι και σήμερα πάνω από 1.200 μισθοφόρους της στον στρατό του. Υστερα από τον απρόσμενο θάνατο του ηγέτη της, Γεβγκένι Πριγκόζιν, η ομάδα έμεινε «ακέφαλη» και ο Πούτιν ζήτησε από τα μέλη της να ορκιστούν πίστη στη ρωσική κυβέρνηση. Σύμφωνα με το ως άνω δημοσίευμα της WSJ, πάνω από 6.000 μισθοφόροι μαχητές είναι παρόντες σε Μέση Ανατολή και Αφρική και έχουν ανά διαστήματα παράσχει τις υπηρεσίες τους σε τοπικούς πολιτικούς παράγοντες με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε πλουτοπαραγωγικές πηγές. Οι επεκτατικές προσπάθειες της Ρωσίας στη Λιβύη φαίνεται πως έχουν προκαλέσει ανησυχίες στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μία μεικτή διπλωματική και στρατιωτική αποστολή αναμένεται να επισκεφθεί τη Λιβύη αυτόν τον μήνα ώστε να πιέσει τον Χαφτάρ να απελάσει τους στρατιώτες της Wagner που στρατοπεδεύουν στα εδάφη του και να τον ενθαρρύνει να ενώσει τον στρατό του με εκείνον της αντίπαλης κυβέρνησης στα δυτικά της χώρας. Ο Μάικλ Λάνγκλεϊ, επικεφαλής της αμερικανικής Αφρικανικής Διοίκησης και ο Ρίτσαρντ Νόρλαντ, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Λιβύη, αναμένεται να συναντηθούν ξεχωριστά τόσο με τον Χαφτάρ όσο και με τον αρχηγό της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη, Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά. Υπενθυμίζεται πως οι ΗΠΑ είδαν πρόσφατα την επιρροή της Ρωσίας στη Μαύρη Ηπειρο να αυξάνεται και πάλι ύστερα από το πραξικόπημα του Ιουλίου στον Νίγηρα, το οποίο εγκατέστησε μία φιλορωσική χούντα. «Η Ρωσία βρίσκεται σε μία φάση επιθετικής εξάπλωσης στην Αφρική και η Αμερική προσπαθεί απλώς να διατηρήσει την παρουσία της», ήταν τα λόγια του Κάμερον Χάντσον, πρώην επικεφαλής της ειδικής αποστολής των ΗΠΑ στο Σουδάν.
Αναλυτές υποστηρίζουν πως εάν η Ρωσία πετύχει τους στόχους της τότε, πέρα από τη στρατιωτική παρουσία σε ένα σημείο με μεγάλη γεωπολιτική σημασία, θα πετύχει και τον έλεγχο σημαντικών ενεργειακών διαδρόμων που θα μπορούσαν να έχουν λειτουργήσει ως αντικαταστάτες των δικών της ενεργειακών παροχών στην Ευρώπη. Ομως το ζήτημα δεν είναι απλό. Ο ελλιμενισμός πολεμικών πλοίων είναι διαφορετική υπόθεση από την πρόσβαση εμπορικών και συνήθως απαιτεί διμερείς κυβερνητικές συμφωνίες για να θεωρηθεί νόμιμος. Η Ρωσία έχει επιρροή στον Χαφτάρ καθώς του παρέχει κάλυψη από τις υποστηριζόμενες από την Τουρκία ένοπλες ομάδες που εδράζονται στα δυτικά της χώρας. Αυτό, ωστόσο, δεν προεξοφλεί πως θα πετύχει τον στόχο της χωρίς κάποιο σημαντικό αντάλλαγμα.