Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και οι ανησυχίες για εξάπλωση της κρίσης σε περιφερειακό επίπεδο εν μέσω σχετικών απειλών από το Ιράν τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου αναμένεται να «επισκιάσει» τη Σύνοδο Κορυφής, την πρώτη εδώ και δύο χρόνια, μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών, σήμερα στην Ουάσιγκτον.
Η Σύνοδος είχε προγραμματιστεί προκειμένου να εξευρεθούν τρόποι αντιμετώπισης των διαφορών σε ό,τι αφορά τις εμπορικές σχέσεις Ε.Ε – ΗΠΑ που μετά το προεδρικό Διάταγμα για τη Μείωση του Πληθωρισμού (Inflation Reduction Act) είχαν προκληθεί «τριβές» μεταξύ των δύο εταίρων και συμμάχων.
Ωστόσο, η επίσκεψη της πρόεδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μαζί με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλς Μισέλ στην Ουάσιγκτον συνέπεσε χρονικά με την επιστροφή του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν από το Τελ Αβίβ όπου δεσμεύθηκε για αμέριστη και ακλόνητη στήριξη του Ισραήλ ενόψει και της χερσαίας επιχείρησης των ισραηλινών δυνάμεων στη Λωρίδα της Γάζας.
Η αποστολή των Ευρωπαίων αξιωματούχων στις ΗΠΑ περιλαμβάνει και τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ που έως σήμερα έχει υιοθετήσει διαφορετική «γραμμή» από την πρόεδρο της Κομισιόν σε ό,τι αφορά τη στάση της Ε.Ε έναντι της τρέχουσας σύγκρουσης.
Ο Μπορέλ από την πρώτη στιγμή ανέφερε πως η καταδίκη της Χαμάς για το τρομοκρατικό χτύπημα εναντίον του Ισραήλ δεν αναιρεί τον σεβασμό που πρέπει να επιδείξουν οι ισραηλινές δυνάμεις στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο στα αντίποινά τους. Με λίγα λόγια στήριξε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα αλλά με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Ακολουθώντας μια στάση πιο κοντά σε αυτή των ΗΠΑ η πρόεδρος της Κομισιόν που επισκέφθηκε μάλιστα το Ισραήλ στις δηλώσεις της ενώπιον του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε παραλείψει οποιαδήποτε αναφορά στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Περιορίστηκε να εκφράσει αλληλεγγύη και στήριξη στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Μετά από τις ισχυρές αντιδράσεις που προκάλεσε τόσο το ταξίδι της όσο και οι δηλώσεις της σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες λόγω και της πλήρους ευθυγράμμισής της με την «αμερικανική γραμμή» και ενώ δεν είχε προηγηθεί συνεννόηση με τα κράτη μέλη, η πρόεδρος αναγκάστηκε σε «διορθωτική δήλωση» την επόμενη μέρα. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν βρίσκεται πιο «κοντά» στην αμερικανική προσέγγιση σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση στη Μέση Ανατολή.
Το θέμα έχει προκαλέσει και εσωτερικές «τριβές» ανάμεσα στους δύο θεσμούς την Κομισιόν και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με τον πρόεδρο του δεύτερου τον Σαρλς Μισέλ να υπογραμμίζει ότι την εξωτερική πολιτική της Ένωσης εκπροσωπεί ο ίδιος και ο Ζοζέπ Μπορέλ. Για τον λόγο αυτό, οι δύο άνδρες αμέσως μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου στην Ουάσιγκτον θα μεταβούν στην Αίγυπτο για να μετάσχουν ως εκπρόσωποι της Ε.Ε στη διάσκεψη ειρήνης που διοργανώνει το Κάιρο.
Η παρουσία πάντως των τριών Ευρωπαίων αξιωματούχων σήμερα στις ΗΠΑ θα δώσει την ευκαιρία να συζητήσουν εκτενώς με τους Αμερικανούς ομολόγους τους την τρέχουσα κατάσταση, να αξιολογήσουν τους κινδύνους για την ευρύτερη περιοχή και να επιχειρήσουν ενδεχομένως συνδιαμόρφωση θέσεων.
«Ακανθώδη ζητήματα»
Η Σύνοδος Ε.Ε – ΗΠΑ πάντως έχει σκοπό να εξευρεθεί λύση και ενδεχομένως συμφωνία σε ό,τι αφορά την εκκρεμότητα των δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο, «κληρονομιά» από την προηγούμενη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι ρεαλιστές πως μια λύση στο θέμα αυτό ενδεχομένως να αργήσει ιδιαίτερα μετά την αποτυχία να εξευρεθεί έστω και μια συμφωνία επί της αρχής πριν από την άφιξη των προέδρων των ευρωπαϊκών θεσμών στην αμερικανική πρωτεύουσα. Σε κάθε περίπτωση, οι δύο πλευρές αναμένεται να ανακοινώσουν «σημαντική πρόοδο» στις σχετικές συνομιλίες και να εκφράσουν ελπίδα για επίτευξη συμφωνίας έως το τέλος του χρόνου, σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.
Από την άλλη πλευρά, η Ε.Ε εμφανίζεται για ακόμα μια φορά επιφυλακτική να ευθυγραμμιστεί με τη «γραμμή» των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά τους κινεζικούς δασμούς σε κρίσιμες πρώτες ύλες.
Αναμφίβολα το μεγαλύτερο «αγκάθι» στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ – Ε.Ε προκαλεί το διάταγμα για τη μείωση του πληθωρισμού (Inflation Reduction Act) της αμερικανικής κυβέρνησης που βάλει εναντίον της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και αυτοκινητοβιομηχανίας. Όμως αυτό το ζήτημα θα βρεθεί εκτός «επίσημης» ατζέντας, καθώς ούτως ή άλλως ήδη η Κομισιόν έχει παρουσιάσει μέσα ενίσχυσης της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
