Από πέρυσι, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει αναβάλει αρκετές φορές μία αναμενόμενη επίσημη επίσκεψή του στην Τουρκία.
Ρεπορτάζ του Middle East Eye αναφέρει ότι η Αγκυρα επικαλείται μία σειρά λόγων για αυτό: Ορισμένοι έχουν πει ότι ο Πούτιν αποφεύγει κάθε χώρα που δεν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ενωσης από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Αλλοι το απέδωσαν στις ρωσικές εκλογές νωρίτερα φέτος.
Ωστόσο, πηγές που γνωρίζουν τις σκέψεις στα ενδότερα της Μόσχας δήλωσαν στο Middle East Eye ότι οι προϋποθέσεις που θέτει ο Πούτιν προκειμένου να επισκεφθεί την Αγκυρα είναι ο κύριος λόγος για τη συνεχή καθυστέρηση.
Ο Πούτιν θα ήθελε να πετάξει προς την Τουρκία με συνοδεία ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών, είπαν οι πηγές, ανησυχώντας ενδεχομένως για την ικανότητα της Ουκρανίας να καταρρίπτει αεροσκάφη στη διαδρομή της πτήσης.
Η απαίτηση της Μόσχας να πετάξει με ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη, αλλά και να τα προσγειώσει σε τουρκικό έδαφος, είναι ένα περίπλοκο ζήτημα, καθώς τα συστήματα αεράμυνας του ΝΑΤΟ στη χώρα θα μπορούσαν να αντιληφθούν τα αεροσκάφη αυτά ως εχθρικούς στόχους.
Πρόσωπο που γνωρίζει τις συνομιλίες δήλωσε ότι η Τουρκία δεν είναι πιθανό να κλείσει τα συστήματα του ΝΑΤΟ για να ικανοποιήσει το ρωσικό αίτημα.
Στις τελευταίες διαβουλεύσεις σχετικά με την επίσκεψη, Ρώσοι και Τούρκοι αξιωματούχοι συζήτησαν την άφιξη του Πούτιν την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου.
Ωστόσο, το συγκεκριμένο αίτημα για μαχητικά αεροσκάφη καθιστά τον προγραμματισμό και την οργάνωση της επίσκεψης πολύ απίθανη, ανέφεραν πηγές. Η τελευταία φορά που ο Πούτιν επισκέφθηκε την Αγκυρα ήταν το 2014.
Ασυνήθιστο αίτημα
Δύο Τούρκοι πρώην πρέσβεις, οι οποίοι στο παρελθόν είχαν ασχοληθεί στενά με το διπλωματικό πρωτόκολλο γύρω από τις επισκέψεις ξένων αρχηγών κρατών, δήλωσαν στο Middle East Eye ότι το ρωσικό αίτημα ήταν πολύ ασυνήθιστο. «Η τουρκική κυβέρνηση μπορεί να στείλει μαχητικά αεροσκάφη για να συνοδεύσει ξένους αρχηγούς κρατών ως χειρονομία», δήλωσε ένας από τους πρώην πρεσβευτές. «Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορώ να θυμηθώ κάποια επίσκεψη όπου οι ξένοι αρχηγοί κρατών θα ήθελαν να φέρουν μαζί τους τα μαχητικά αεροσκάφη της χώρας τους».
Ενας τρίτος Τούρκος πρώην πρέσβης δήλωσε ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο που να διέπει ένα τέτοιο αίτημα, αφήνοντας το θέμα προς συζήτηση.
Ωστόσο, οι ρωσικές απαιτήσεις δεν περιορίζονται μόνο στα μαχητικά αεροσκάφη. Οι Ρώσοι αξιωματούχοι παραπονιούνται επίσης ότι οι τρεις μεγαλύτεροι ξενοδοχειακοί χώροι στην Αγκυρα (το Hilton, το Sheraton και το JW Marriott) είναι επιχειρήσεις αμερικανικής ιδιοκτησίας.
Η Μόσχα, σύμφωνα με τους ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα, θεωρεί ότι οι αμερικανικές ξενοδοχειακές αλυσίδες δεν είναι ασφαλείς για τον επικεφαλής του ρωσικού κράτους.
Αυτό εγείρει το ενδεχόμενο παροχής από την Αγκυρα ενός κυβερνητικού ξενώνα για να φιλοξενήσει τον Πούτιν, ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο πρωτόκολλο που δεν έχει προηγούμενο στο κοντινό παρελθόν.
Πηγές ανέφεραν πέρυσι στο MEE ότι οι ανησυχίες του Πούτιν για την ασφάλεια μπορεί να έπαιξαν ρόλο στην αναβολή του ταξιδιού του στην Αγκυρα.
Επειδή η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, οι Ρώσοι αξιωματούχοι ανησυχούν ιδιαίτερα για πιθανές απόπειρες κατά της ζωής του ή της συνοδείας του, ανέφεραν οι πηγές.
Εκ πρώτης όψεως, οι ρωσικές ανησυχίες σχετικά με τις αλυσίδες ξενοδοχείων μπορεί να φαίνονται βάσιμες, αλλά ο Πούτιν δεν χρειάζεται να μείνει σε ξενοδοχείο, αν επισκεφτεί την Τουρκία μόνο για μια μέρα.
Για παράδειγμα, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ ελ Σίσι πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αγκυρα την περασμένη εβδομάδα, ερχόμενος το μεσημέρι και φεύγοντας το ίδιο βράδυ αφού συμμετείχε σε μια σειρά συναντήσεων.
Το MEE ζήτησε από Ρώσους αξιωματούχους να σχολιάσουν, αλλά δεν έλαβε απάντηση μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ενώ Τουρκία και Ρωσία απολαμβάνουν στρατηγικές σχέσεις που βασίζονται στην ενέργεια, το εμπόριο και τον τουρισμό, έχουν περιοδικά τα σκαμπανεβάσματά τους. Νωρίτερα φέτος, ο Πούτιν επέκρινε την Αγκυρα για την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία.
Η Μόσχα είναι επίσης ανήσυχη για το τουρκικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο σταμάτησε σε μεγάλο βαθμό τις συναλλαγές με τη Ρωσία μετά την επιβολή δευτερογενών κυρώσεων από τις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο, οι οποίες απειλούσαν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συναλλάσσονται με ρωσικές τράπεζες. Η κίνηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια ορισμένων διμερών εμπορικών συναλλαγών.
Είναι ενδεικτικό, ωστόσο, ότι αρκετοί υψηλόβαθμοι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι η Μόσχα θα ήθελε να κατασκευάσει έναν δεύτερο πυρηνικό σταθμό στην τουρκική Σινώπη, ύστερα από αυτόν που κατασκεύασε στο Ακουγιου.
Οι δύο χώρες συζητούν επίσης τη δημιουργία ενός κόμβου φυσικού αερίου στη δυτική Τουρκία.
Πηγή: Middle East Eye