Καθημερινές διαδηλώσεις πραγματοποιούνται στην Ουκρανία, μετά την απόρριψη από την κυβέρνηση συμφωνίας με την Ε.Ε. τον Νοέμβριο, προς όφελος στενότερων σχέσεων με τη Μόσχα. Βίαια επεισόδια ξέσπασαν στο Κίεβο στις 19 Ιανουαρίου, με τους πρώτους νεκρούς να καταγράφονται στις 22 στην πρωτεύουσα.
– Σε τι επίπεδα έχει φθάσει η βία;
– Δύο διαδηλωτές σκοτώθηκαν από σφαίρες στις 22 Ιανουαρίου, ύστερα από τρεις νύχτες ταραχών. Ενας ακόμη νεκρός εντοπίστηκε με σημάδια βασανισμού, σε δάσος κοντά στην πρωτεύουσα. Στις 25 Ιανουαρίου, ένας ακόμη διαδηλωτής φέρεται να υπέκυψε σε τραύματα που είχε νωρίτερα δεχθεί.
– Τι προκάλεσε τις διαδηλώσεις;
– Αφορμή για τις διαμαρτυρίες στάθηκε η απόφαση του προέδρου Γιανουκόβιτς, τον Νοέμβριο του 2013, να μην υπογράψει οικονομική συμφωνία με την Ε.Ε. Χιλιάδες φιλο-ευρωπαϊστές Ουκρανοί ξεχύθηκαν τότε στους δρόμους, απαιτώντας την υπογραφή της συνθήκης. Η επίμονη άρνηση του προέδρου και η διαταγή του για πάταξη των διαδηλώσεων, στις 30 Νοεμβρίου, πυροδότησαν γενικευμένο κύμα οργής. Στις 17 Δεκεμβρίου, η ανακοίνωση μεγάλης οικονομικής συμφωνίας ύψους 15 δισ. δολαρίων με τη Ρωσία έμοιασε να αποκλιμακώνει την ένταση. Ο άγριος ξυλοδαρμός δημοσιογράφου εντύπου της αντιπολίτευσης ανήμερα τα Χριστούγεννα έδωσε νέα πνοή στις διαδηλώσεις. Η ψήφιση δρακόντειας νομοθεσίας κατά των διαδηλώσεων στις 16 Ιανουαρίου ενίσχυσε την αποφασιστικότητα των διαδηλωτών. Το Σάββατο, ο πρόεδρος Γιανουκόβιτς δεσμεύθηκε σε αναθεώρηση του νομοθετήματος.
– Ποιοι είναι οι διαδηλωτές;
– Στην πλειονότητά τους προέρχονται από την περιοχή του Κιέβου και τις περιφέρειες της Δυτικής Ουκρανίας. Βάσιμες πρέπει, όμως, να θεωρούνται οι καταγγελίες της κυβέρνησης για συμμετοχή ακροδεξιών εθνικιστικών ομάδων στις διαδηλώσεις. Συχνά, οι διαδηλωτές αξιοποιούν εθνικιστικά και αντισημιτικά σύμβολα, όπως σημαίες του δωσιλογικού κινήματος της UNA (Ουκρανικός Εθνικός Στρατός) του Στεπάν Μπαντέρα στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή τη μορφή του αμφιλεγόμενου εθνικιστή ηγέτη Σιμόν Πετλιούρα, πολεμίου των μπολσεβίκων και διαβόητου για τα αιματηρά πογκρόμ με θύματα την εβραϊκή μειονότητα της χώρας.
– Πώς αντέδρασε η Δύση;
– Η αμερικανική πρεσβεία στο Κίεβο ανέστειλε την ισχύ αδειών εισόδου στις ΗΠΑ, που είχε χορηγήσει σε «Ουκρανούς αξιωματούχους, σχετιζομένους με τα βίαια επεισόδια». Οι ηγέτες της Ε.Ε. εξέφρασαν τη θλίψη τους για τους θανάτους διαδηλωτών, καλώντας και τις δύο πλευρές σε αυτοσυγκράτηση. ΗΠΑ και Ε.Ε. καταδίκασαν τη δρακόντεια νομοθεσία κατά των διαδηλώσεων.
– Τι αναμένεται να συμβεί τώρα;
– Ο πρόεδρος Βίκτορ Γιανουκόβιτς, που εξελέγη με δημοκρατικές διαδικασίες το 2010, συνεχίζει να απολαμβάνει σημαντικής στήριξης σε Ανατολική και Νότια Ουκρανία, με τους οπαδούς του να διαδηλώνουν υπέρ του. Στις 25 Ιανουαρίου, ο κ. Γιανουκόβιτς προσέφερε στην αντιπολίτευση σημαντικούς κυβερνητικούς θώκους, όπως την πρωθυπουργία, για να αντιμετωπίσει αρνητική στάση. Η αντιπολίτευση έχει δεσμευθεί να συνεχίσει τις συνομιλίες, αξιώνοντας ωστόσο πρόωρες εκλογές.