Ενώ ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς έριχνε το γάντι στις νέες αρχές της Ουκρανίας, επιμένοντας ότι είναι ο νόμιμος πρόεδρος της χώρας, οι δραματικές εξελίξεις στην Κριμαία οδηγούσαν το Κίεβο σε μετωπική σύγκρουση με τη Μόσχα, απειλώντας να μετατρέψουν τη στρατηγικής σημασίας χερσόνησο σε απέραντη πυριτιδαποθήκη.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, ομάδες ενόπλων με στρατιωτικές στολές χωρίς διακριτικά εγκαταστάθηκαν στα δύο αεροδρόμια της Κριμαίας, στην πρωτεύουσα της αυτόνομης περιοχής, Συμφερούπολη και στη μεγαλύτερη πόλη της, Σεβαστούπολη, όπου φιλοξενείται ο ναύσταθμος του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Είχε προηγηθεί η κατάληψη κρατικών κτιρίων από διαδηλωτές, οι οποίοι ύψωσαν τη ρωσική σημαία στη θέση της ουκρανικής και η απόφαση του τοπικού Κοινοβουλίου για δημοψήφισμα, με το ερώτημα της ανακήρυξης «κυριαρχίας». Η Κριμαία αποτελούσε τμήμα της ρωσικής ομοσπονδίας μέχρι το 1954 και περίπου το 60% των δύο εκατομμυρίων κατοίκων της είναι ρωσόφωνοι, πολλοί από τους οποίους έχουν ρωσικά διαβατήρια.
Ενδεικτικό της τροπής που φαίνεται να έχουν πάρει οι εξελίξεις είναι το γεγονός ότι χθες το πρωί εισήχθησαν στο ρωσικό Κοινοβούλιο δύο νομοσχέδια που παραπέμπουν σαφέστατα στην κρίση της Κριμαίας: με το πρώτο από αυτά διευκολύνεται η παροχή ρωσικής υπηκοότητας σε ρωσόφωνους της Ουκρανίας και με το δεύτερο απλοποιείται η διαδικασία ενσωμάτωσης στη Ρωσική Ομοσπονδία περιοχών οι οποίες θα έχουν λάβει σχετική απόφαση με δημοψήφισμα.
Με δήλωσή του, ο νέος υπουργός Εσωτερικών της Ουκρανίας, Αρσέν Αβάκοφ, κατηγόρησε τη Μόσχα για τα χθεσινά γεγονότα στην Κριμαία, κάνοντας λόγο για «στρατιωτική εισβολή και κατοχή». Η ουκρανική κυβέρνηση ζήτησε την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της κατάστασης, ενώ εξέταζε το ενδεχόμενο να κηρύξει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Από την πλευρά της, η διοίκηση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας δήλωσε ότι δεν είχε καμία ανάμειξη στα χθεσινά γεγονότα. Ρωσικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι ένοπλοι που εισέβαλαν στα δύο αεροδρόμια ανήκαν σε «πολιτοφυλακές εθελοντών», οι οποίες ήθελαν να εμποδίσουν την κατάληψή τους από «φασίστες» και από ειδικές δυνάμεις που επρόκειτο να στείλουν οι αρχές του Κιέβου. Τουλάχιστον δέκα ρωσικά πολεμικά ελικόπτερα παραβίασαν χθες τον ουκρανικό εναέριο χώρο, σύμφωνα με τις αρχές της χώρας.
Χθες το απόγευμα, ο Γιανουκόβιτς εμφανίστηκε δημοσίως για πρώτη φορά ύστερα από την ανατροπή του και την περιπετειώδη φυγάδευσή του στη Ρωσία. Ο πρώην πρόεδρος μετέβη αεροπορικά, συνοδεία ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών, από τη Μόσχα στο Ροστόφ, στη νότια Ρωσία, όπου παραχώρησε συνέντευξη Τύπου.
«Είμαι ο νόμιμος, δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας. Δεν παραιτήθηκα, αλλά αναγκάστηκα να φύγω λόγω της ένοπλης επίθεσης που δέχθηκα και των απειλών εναντίον της οικογενείας μου», δήλωσε ο ανατραπείς πρόεδρος, διαμηνύοντας ότι θα δώσει μάχη για την εξουσία και για «το μέλλον της Ουκρανίας». Κατέστησε σαφές ότι δεν αναγνωρίζει το νέο Κοινοβούλιο, υποστηρίζοντας ότι «δεν νομοθετούν οι βουλευτές, αλλά το χάος και η τρομοκρατία» και χαρακτήρισε «φασίστες» και «αντισημίτες» εξέχοντα στελέχη της νέας κυβέρνησης, προσθέτοντας ότι «προκαλούν ανησυχία και στο Ισραήλ».
Ιδιαίτερα οργισμένος εμφανίστηκε ο Γιανουκόβιτς με τους Ευρωπαίους πολιτικούς, καταγγέλλοντας τους υπουργούς Εξωτερικών Γερμανίας, Γαλλίας και Πολωνίας για «κυνική εξαπάτησή του», αναφορικά με τη συμφωνία που υπέγραψε με την αντιπολίτευση, στις 21 Φεβρουαρίου. Χαρακτήρισε τις εξελίξεις στην Κριμαία «φυσιολογική αντίδραση των πολιτών» στις «προκλήσεις» των νέων αρχών του Κιέβου, αν και διευκρίνισε ότι τάσσεται υπέρ της διατήρησης της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και κατά οποιασδήποτε ξένης επέμβασης. Εξέφρασε, τέλος, απορία για τη «σιωπή» του Βλαντιμίρ Πούτιν, προσθέτοντας ότι η Ρωσία «είναι υποχρεωμένη να αντιδράσει».
Υπό κατάρρευση η οικονομία
Τη δραματική κατάσταση της ουκρανικής οικονομίας απηχεί η χθεσινή απόφαση των αρχών να επιβάλουν ανώτατο ημερήσιο όριο στις τραπεζικές αναλήψεις, στα επίπεδα των 15.000 γρίβνα, κάτι που αντιστοιχεί χονδρικά σε 1.000 ευρώ. Με τον περιορισμό αυτό, η νέα κυβέρνηση επιχειρεί να περιορίσει την αιμορραγία συναλλάγματος, που απειλεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη κατάρρευση το τραπεζικό σύστημα. Το εθνικό νόμισμα έχει χάσει το ένα τέταρτο της αξίας του από την αρχή του χρόνου, ενώ η νέα κυβέρνηση απευθύνει αγωνιώδεις εκκλήσεις στη Δύση για την κάλυψη των άμεσων χρηματοδοτικών αναγκών της, που υπολογίζονται σε 35 δισ. δολάρια.
Αμέσως μετά τον διορισμό του, ο νέος πρωθυπουργός, Αρσένι Γιατσένιουκ, προειδοποίησε τους διαδηλωτές στην πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου ότι θα χρειαστούν πολύ επώδυνα μέτρα λιτότητας για να αντιμετωπισθεί η οικονομική κρίση. «Είμαστε μία κυβέρνηση υποψήφιων αυτοχείρων. Καλωσορίσατε στην κόλαση», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γιατσένιουκ. Προχθές, η διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ανακοίνωσε ότι τις αμέσως προσεχείς ημέρες θα ταξιδέψει στο Κίεβο, συνοδευόμενη από ομάδα εμπειρογνωμόνων, για να συζητήσει τους όρους ενδεχόμενου δανείου.