ΑΓΚΥΡΑ. Να εκφράσουν τις διαφωνίες τους στην κάλπη της 30ής Μαρτίου κάλεσε ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν τους δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές που πλημμύρισαν τους δρόμους μεγάλων τουρκικών πόλεων χθες, ημέρα της κηδείας του 15χρονου Μπερκίν Ελβάν που δέχθηκε μοιραία βολή δακρυγόνου από την τουρκική αστυνομία.
Οι διαδηλωτές, που επεχείρησαν να κατευθυνθούν, μετά την κηδεία, στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, αντιμετωπίστηκαν με ρίψεις νερού και δακρυγόνα. Η πλατεία, θέατρο σκληρών συγκρούσεων στις αρχές του καλοκαιριού, ήταν ο τόπος στον οποίο χτυπήθηκε ο Μπερκίν Ελβάν, καθώς πήγαινε να αγοράσει ψωμί για την οικογένειά του. Ο νέος εξέπνευσε τη Δευτέρα, ύστερα από εννέα μήνες σε κώμα.
Σε αντίθεση με άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους, όπως ο πρόεδρος Γκιουλ, ο πρωθυπουργός Ερντογάν δεν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του Ελβάν. Το μοναδικό δημόσιο σχόλιό του, χθες, αφορούσε τις κινητοποιήσεις. «Tο να προσπαθήσει κανείς να βάλει φωτιά στους δρόμους 18 ημέρες πριν από τις εκλογές δεν είναι δημοκρατική στάση», είπε ο Ερντογάν σε προεκλογική ομιλία στη Νοτιοανατολική Τουρκία. «Καλώ τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που προξενούν επεισόδια να επιδείξουν υπευθυνότητα. Οποιος έχει προβλήματα μπορεί να τα λύσει στις κάλπες της 30ής Μαρτίου».
Σε αντιδιαστολή με την ατμόσφαιρα συλλογικού πένθους που επικρατούσε στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, ο Τούρκος πρωθυπουργός είχε χθες κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος. Ο πρόεδρος Γκιουλ υπέγραψε χθες τον πολυσυζητημένο νόμο για το κλείσιμο των ιδιωτικών φροντιστηρίων, τα οποία αποτελούν πηγή εισοδήματος και επιρροής για τον αντίπαλό του, τον κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν. Η κίνηση αποτελεί σημαντική νίκη του Ερντογάν απέναντι στον Γκιουλέν, τον οποίο ο Ερντογάν κατηγορεί ως πηγή των ενοχοποιητικών για την κυβέρνηση ηχογραφημένων συνομιλιών που ξεφυτρώνουν καθημερινά στο Ιντερνετ. Η υπογραφή του νόμου αποτελεί ένδειξη των λεπτών ισορροπιών που τηρεί ο Τούρκος πρόεδρος ανάμεσα στον Γκιουλέν και στον Ερντογάν, συντασσόμενος σε κάποιες περιπτώσεις με τον πρώτο και σε άλλες με τον δεύτερο. Ο νόμος ορίζει το κλείσιμο των φροντιστηρίων από 1ης Σεπτεμβρίου 2014. Βοηθώντας φτωχά παιδιά να εισέλθουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο Γκιουλέν οικοδομεί παγκόσμιο δίκτυο αφοσιωμένων οπαδών, οι οποίοι καταλαμβάνουν καίριες θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Ο Ερντογάν κατηγορεί τον Γκιουλέν ως δημιουργό «παράλληλου κράτους» και συσχετίζει το μπαράζ συλλήψεων κυβερνητικών στελεχών για διαφθορά με την επιρροή του δικτύου Γκιουλέν στη Δικαιοσύνη και την αστυνομία.
Η κηδεία του Μπερκίν Ελβάν μεταδόθηκε απευθείας από όλα τα μεγάλα τουρκικά τηλεοπτικά δίκτυα, πολλά εκ των οποίων έπαιζαν σαπουνόπερες στη διάρκεια των κινητοποιήσεων του Ιουνίου. «Η έλλειψη συμπόνοιας, η πολωτική συμπεριφορά και ο αυταρχισμός (του Ερντογάν) μας έβγαλαν στον δρόμο», δήλωσε ο 32χρονος Εμρέ, που κατέβηκε στην πορεία με τον πεθερό του.
«Ο πρόσφατος καταιγισμός κατηγοριών περί διαφθοράς δεν φαίνεται να επηρέασε τις εκλογικές προοπτικές του Ερντογάν, απλώς βάθυνε το πολιτικό χάσμα σε μια κοινωνία ήδη βαθύτατα διχασμένη», είπε ο Βολφάγκο Πίκολι της εταιρείας ερευνών Τένεο Ιντέλιτζενς. «Αλλά ο θάνατος ενός παιδιού που πήγαινε να αγοράσει ψωμί για την οικογένειά του διαπερνά τις πολιτικές γραμμές και αγγίζει τους φτωχούς των πόλεων και της υπαίθρου, που αποτελούν τη βάση της υποστήριξης του Ερντογάν».
«Τα δικά τους παιδιά κλέβουν εκατομμύρια και τα δικά μας παιδιά σκοτώνονται πηγαίνοντας να πάρουν ψωμί», τόνισε χθες ανακοίνωση του συνδικάτου Disk, σε μια έμμεση αναφορά στους γιους τριών υπουργών που συνελήφθησαν τον Δεκέμβριο στο πλαίσιο ερευνών για διαφθορά.
Οι έρευνες έχουν ουσιαστικά παγώσει μετά το μαζικό πογκρόμ κατά δικαστικών και αστυνομικών λειτουργών από την κυβέρνηση. Μετά τα σκάνδαλα, οι δημοσκοπήσεις κατέγραψαν ελαφριά υποχώρηση της δημοτικότητας του κυβερνώντος ΑΚΡ, χωρίς ωστόσο να κλονίζεται το προβάδισμά του. Ο Ερντογάν φιλοδοξεί να χρησιμοποιήσει το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών ως υπόβαθρο της προσπάθειάς του να μεταπηδήσει στην προεδρία της χώρας, ενώ σε περίπτωση ήττας, έχει δεσμευθεί να αποχωρήσει από την πολιτική.