Προεδρικό διάταγμα, με το οποίο αναγνωρίζεται η Κριμαία ως «κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος», υπέγραψε χθες το βράδυ ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η επιλογή του Ρώσου προέδρου αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο προσάρτησης της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία, κάτι που έχει χαρακτηρισθεί «σημείο μη επιστροφής» από τους ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων της Δύσης. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι στο πρόσφατο παρελθόν η Ρωσία αναγνώρισε ως ανεξάρτητα κράτη αποσχισθείσες περιοχές άλλων πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, χωρίς να έχει προχωρήσει, μέχρι τώρα, στην προσάρτησή τους. Με αυτά τα δεδομένα, αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η σημερινή ομιλία του Πούτιν ενώπιον των δύο σωμάτων του ρωσικού Κοινοβουλίου για το ουκρανικό πρόβλημα.
Νωρίτερα, το Ανώτατο Σοβιέτ (τοπικό Κοινοβούλιο) της Κριμαίας είχε υποβάλει επίσημα αίτημα ένταξης στη Ρωσική Ομοσπονδία, αμέσως μετά την ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος της Κυριακής. Σύμφωνα με αυτά, το 96,77% των ψηφισάντων ενέκρινε την πρόταση για προσχώρηση στη Ρωσία, ενώ το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες έφτασε το 83%. Παράλληλα, το κριμαϊκό Κοινοβούλιο ανακοίνωσε την «εθνικοποίηση» των ουκρανικών επιχειρήσεων, την υιοθέτηση του ρωσικού ρουβλίου ως εθνικού νομίσματος, τη συγκρότηση κεντρικής τράπεζας και την αλλαγή της ώρας, ώστε να συμπίπτει με εκείνη όχι του Κιέβου, αλλά της Μόσχας.
Εν αναμονή της κρίσιμης επιλογής του Πούτιν, Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ενωση προχώρησαν χθες σε περιορισμένες κυρώσεις σε βάρος Ρώσων αξιωματούχων, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο κλιμάκωσής τους, ανάλογα με τη στάση του Κρεμλίνου. Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έδωσε στη δημοσιότητα λίστα επτά Ρώσων και τεσσάρων Ουκρανών πολιτικών, στους οποίους η Ουάσιγκτον επιβάλλει κυρώσεις -απαγόρευση χορήγησης βίζας, πάγωμα περιουσιακών στοιχείων- υποστηρίζοντας ότι ευθύνονται για την υπονόμευση της ουκρανικής κυριαρχίας. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται οι κορυφαίοι σύμβουλοι του Ρώσου προέδρου, Βλαντισλάβ Σουρκόφ και Σεργκέι Γκλαζίεφ, η πρόεδρος της ρωσικής Ανω Βουλής, Βαλεντίνα Ματβιένκο, ο τοπικός πρωθυπουργός της Κριμαίας, Σεργκέι Αξιόνοφ, και ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Πάντως, ο Μπαράκ Ομπάμα εξέφρασε την εκτίμηση ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια διπλωματικής επίλυσης της κρίσης, αξιώνοντας ωστόσο την απομάκρυνση των ρωσικών δυνάμεων από την Κριμαία και τον σεβασμό της ουκρανικής εδαφικής ακεραιότητας.
Απαντώντας στις πιέσεις της Δύσης, η Μόσχα έδωσε στη δημοσιότητα τη δική της αντιπρόταση για τη διπλωματική επίλυση του ουκρανικού προβλήματος. Το ρωσικό σχέδιο προβλέπει τη συγκρότηση διεθνούς «ομάδας στήριξης», η οποία θα μεσολαβήσει για την επίλυση της κρίσης, την κατοχύρωση της πολιτικής και στρατιωτικής ουδετερότητας της Ουκρανίας, την αλλαγή του Συντάγματος με τη δημιουργία ομοσπονδιακής δομής και την αναγνώριση του δημοψηφίσματος στην Κριμαία. Τόσο το Κίεβο όσο και οι μεγάλες δυνάμεις της Δύσης απέρριψαν τη ρωσική πρόταση ως απαράδεκτη. Χθες, το ουκρανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε προεδρικό διάταγμα που προβλέπει την κινητοποίηση μέχρι και 40.000 εφέδρων ώστε να αντιμετωπισθεί η επέκταση της ρωσικής επέμβασης στην Κριμαία σε περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας. Στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου πραγματοποιήθηκαν βίαιες διαδηλώσεις φιλορώσων στο Χάρκοβο και το Ντονέτσκ με αίτημα την πραγματοποίηση δημοψηφισμάτων στο πρότυπο της Κριμαίας.
Ηνωμένες Πολιτείες και Ε.E. θεωρούν άκυρο το δημοψήφισμα στην Κριμαία, σημειώνοντας ότι πραγματοποιήθηκε υπό συνθήκες ψυχολογικού εκβιασμού, λόγω της παρουσίας ρωσικών στρατευμάτων, και ότι δεν έγινε στο πλαίσιο που θεσπίζει το Σύνταγμα της Ουκρανίας. Τη «βαθιά απογοήτευση και ανησυχία του» για τις εξελίξεις που δρομολογεί το δημοψήφισμα εξέφρασε και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν.