Αν πιστέψουμε τα λόγια του Ταγίπ Ερντογάν, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το YouTube και το Twitter, χρησιμοποιούνται για «κάθε είδους ακολασία και κατασκοπεία». Μετά τη χθεσινή του ανακοίνωση ότι προτίθεται να καταργήσει το ευρηματικό σύστημα δημοσίευσης σύντομων μηνυμάτων Twitter, ο Ερντογάν χαρακτήρισε τα μέσα αυτά «τη χειρότερη απειλή για την κοινωνία».
Ο Τούρκος πρωθυπουργός μίλησε ακόμη για «ρομποτικό λόμπι», εννοώντας ότι υποχθόνιες δυνάμεις με μεγάλο δίκτυο τεχνικής υποστήριξης έχουν προγραμματίσει ρομπότ, ικανά να διασπείρουν αυτομάτως μηνύματα και ψεύδη στο Twitter. Ακόμη και η πρωθυπουργική σύζυγος, Εμινέ Ερντογάν, εξέφρασε την ανησυχία της για τον «τεχνολογικό εθισμό», τονίζοντας ότι τα μέσα αυτά είναι χειρότερα από το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και τα τυχερά παιχνίδια.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ταγίπ Ερντογάν απέφυγε να εκφράσει τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του 15χρονου Μπερκίν Ελβάν, θύματος των διαδηλώσεων του πάρκου Γκεζί, επιλέγοντας -χωρίς ίχνος ειρωνείας- να υπογραμμίσει τις τεχνολογικές του περγαμηνές. Ο Τούρκος πρωθυπουργός υποστήριξε έτσι ότι ο ρόλος του είναι «να προσφέρει στα παιδιά υπολογιστές-ταμπλέτες και όχι να τα εφοδιάσει με βόμβες μολότοφ, πέτρες ή σφεντόνες».
Ποια είναι, όμως, αυτά τα επίφοβα «ρομπότ», που κήρυξαν τον ιδιότυπο αυτό αντικυβερνητικό πόλεμο στο Twitter; Η αδελφή μου είναι, δηλαδή, ένα ρομπότ και τα μάτια της θα αρχίσουν όπου να ’ναι να εκτοξεύουν λέιζερ;
Ισως πάλι ο Ταγίπ Ερντογάν να έχει δίκιο σε ένα πράγμα: ότι είμαστε μια ναρκισσευόμενη γενιά, που αδυνατεί να αντιμετωπίσει τη ζωή με την πρέπουσα σοβαρότητα.
Πολιτική δράση
Για την τουρκική «γενιά Υ», όσους γεννήθηκαν τα πρώτα χρόνια του Ιντερνετ στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η ελεύθερη ανταλλαγή δεδομένων μέσω Διαδικτύου είναι εξίσου -ή ακόμη και πιο- σημαντική από την ατομική πολιτική δράση. Το 50% των Τούρκων της γενιάς αυτής είναι «δικτυωμένο» σε καθημερινή βάση, ενώ οι νέοι είναι έτοιμοι να διακινδυνεύσουν την ίδια τους τη ζωή για να δημοσιεύσουν εικόνες από τις πρώτες γραμμές των διαδηλώσεων.
Η «γενιά Υ» στέλνει μηνύματα μέσω Twitter την ώρα που δέχεται δακρυγόνα, ξεσκεπάζοντας τη φαιδρότητα της ρητορικής που χρησιμοποιεί η πολιτική ελίτ. Κοροϊδεύουν την περιφρονητική γλώσσα των κυβερνητικών στελεχών και ειρωνεύονται τα συμβατικά ΜΜΕ και τη συνενοχή τους στη διαστρέβλωση της εικόνας των διαδηλωτών. Οι νέοι στην Τουρκία δεν αποτυπώνουν τον αγώνα τους στα διαδικτυακά μέσα επειδή είναι νάρκισσοι. Επιδιώκουν όντως τη δημοσιότητα, αλλά όχι για να εξασφαλίσουν επιβεβαίωση από την παρέα τους. Στόχος τους είναι η καταγραφή της αντίστασής τους και η καλλιέργεια κλίματος συμπάθειας προς τους διαδηλωτές.
Αντιλαμβάνονται ότι τα ηλεκτρονικά μέσα περιορίζουν τη διασπορά του μηνύματός τους, αφήνοντας απέξω την πλειονότητα των Τούρκων, που δεν έχουν πρόσβαση στο Ιντερνετ, δημιουργώντας έτσι επικίνδυνο φαινόμενο κοινωνικής πόλωσης.
Αντιμέτωποι, όμως, με έναν πρωθυπουργό ο οποίος απεχθάνεται κάθε μορφή σάτιρας και πιστεύει ότι οι διαδηλωτές που κάνουν άσεμνες χειρονομίες πρέπει να συλλαμβάνονται, οι νέοι στην Τουρκία συνεχίζουν να κρατούν γερά στα χέρια τα κινητά τους τηλέφωνα, διατηρώντας παράλληλα την αίσθηση του χιούμορ που αποδεδειγμένα διαθέτουν.
*Η αρθρογράφος είναι υποψήφια διδάκτωρ της Σχολής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Columbia.