Την ακυβερνησία που πλήττει τη Λιβύη και την αδυναμία των τοπικών ελίτ να συμβιβάσουν τις αντικρουόμενες βλέψεις και φιλοδοξίες τοπικιστών πολιτοφυλάκων, υπογραμμίζει με τον χειρότερο τρόπο η πρόσφατη κρίση γύρω από το δεξαμενόπλοιο «Morning Glory».
Το πετρελαιοφόρο δεξαμενόπλοιο, με σημαία Βόρειας Κορέας, κατελήφθη τη Δευτέρα, 18 ναυτικά μίλια ΝΑ της Κύπρου, ύστερα από έφοδο ανδρών του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού. Η επιχείρηση, υπό την αιγίδα του Πενταγώνου και ύστερα από αίτημα των λιβυκών Αρχών, αποσκοπούσε στο να εμποδίσει την πώληση του φορτίου των 340.000 βαρελιών πετρελαίου στη «μαύρη» αγορά. Οι Αμερικανοί κομάντος δεν έκαναν χρήση των όπλων τους, ουδείς τραυματίστηκε κατά την κατάληψη του πλοίου και οι τρεις Λίβυοι καταληψίες συνελήφθησαν χωρίς να προβάλουν αντίσταση.
Η επιχείρηση, που πραγματοποιήθηκε τα ξημερώματα από 24 άνδρες της επίλεκτης μονάδας των SEALS με φουσκωτά σκάφη, από το αμερικανικό αντιτορπιλικό «Ρούζβελτ», έδωσε «το φιλί της ζωής» στην εύθραυστη κυβέρνηση της Τρίπολης. Η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να έχει «επιβιώσει» εφόσον το δεξαμενόπλοιο διέφευγε με το πολύτιμο φορτίο του.
Η φόρτωση του δεξαμενόπλοιου στο λιμάνι του Ελ Σιντέρ αποτελεί ευθεία αμφισβήτηση της κεντρικής κυβέρνησης στην Τρίπολη, από την τοπική πολιτοφυλακή, που αγνόησε επιδεικτικά τις απειλές της πρωτεύουσας. Αποκαλυπτική υπήρξε, ωστόσο, η προειδοποίηση του αμερικανικού Στέιτ Ντιπάρτμεντ την περασμένη εβδομάδα προς τους πολιτοφύλακες της Σίντρας. Ο εκπρόσωπος Τύπου του αμερικανικού υπουργείου υπογράμμισε στις δηλώσεις του ότι –εκτός από τη λιβυκή κυβέρνηση– μέρος του πετρελαίου από τις πηγές της Σίντρας ανήκει και σε αμερικανικές εταιρείες.
Η προσωρινή κυβέρνηση, με έδρα την Τρίπολη, έχει υποστεί πολλές ταπεινώσεις, συμπεριλαμβανομένων της ολιγόωρης απαγωγής του πρωθυπουργού από πολιτοφύλακες και της λαφυραγώγησης του Κοινοβουλίου από οπλισμένο όχλο. Η απώλεια ελέγχου των πετρελαϊκών αποθεμάτων, όμως, αναμένεται να κλονίσει την κυβέρνηση ακόμη περισσότερο.
Το Κοινοβούλιο ψήφισε άλλωστε την απομάκρυνση του πρωθυπουργού Αλι Ζεϊντάν μόλις το «Morning Glory» έφθασε σε διεθνή χωρικά ύδατα την περασμένη εβδομάδα.
Πλήγμα στον Τζαθράν
Η αμερικανική επέμβαση, πάντως, επέφερε αποφασιστικό πολιτικό πλήγμα στον μεγαλύτερο –ίσως– αντίπαλο της κυβέρνησης της Τρίπολης, τον 33χρονο ηγέτη της τοπικής πολιτοφυλακής της Ανατολικής Λιβύης, Ιμπραήμ Τζαθράν.
Ο πρώην αντάρτης κατά του Καντάφι, Τζαθράν, είχε αρχικά αναλάβει την ευθύνη φύλαξης των πετρελαϊκών υποδομών. Εκτοτε, όμως, συνασπίσθηκε με το λεγόμενο «ομοσπονδιακό κίνημα», που απαιτεί μεγαλύτερη αυτονομία και πετρελαϊκά έσοδα για το ανατολικό τμήμα της χώρας. Ο Τζαθράν αρνείται έτσι να ανοίξει τους τερματικούς σταθμούς μεταφόρτωσης πετρελαίου, έως ότου η κεντρική κυβέρνηση αποδεχθεί αίτημά του για έρευνα της διαφθοράς στις πωλήσεις «μαύρου» χρυσού.
Η αμερικανική επέμβαση δεν είναι, βέβαια, αρκετή για να επαναφέρει την ισορροπία στη Λιβύη, καθώς ανάλογα αποσχιστικά αιτήματα εγείρουν και πολιτοφύλακες της Βεγγάζης.