ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η Ευρώπη είναι ο πιο κοντινός μας σύμμαχος», δήλωνε χθες το μεσημέρι ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, στο πρώτο του ταξίδι στις Βρυξέλλες. Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπέι και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο, οι τρεις ισχυροί άνδρες δήλωσαν αποφασισμένοι να συνεχίσουν να απομονώνουν και να τιμωρούν τη Ρωσία αν εξακολουθήσει την ανάμειξή της στην Ουκρανία. Η Ουκρανία μπορεί να ήταν το πρώτο θέμα στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής Ε.Ε. – ΗΠΑ, αλλά οι δύο πλευρές συμφώνησαν και σε άλλα δύο σημαντικά θέματα. Την άμεση προώθηση της ευρείας εμπορικής συμφωνίας με στόχο την ενίσχυση των εμπορικών, επενδυτικών και αναπτυξιακών προοπτικών μεταξύ τους, από τη μια, και τη δυνατότητα προμήθειας της Ε.Ε. με αμερικανικό σχιστολιθικό φυσικό αέριο, από την άλλη. Και οι δύο πλευρές δεσμεύθηκαν να επισπεύσουν τις διαπραγματεύσεις, που θα δημιουργήσουν «την πιο μεγάλη ελεύθερη ζώνη εμπορικών συναλλαγών στον κόσμο», όπως δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Στο θέμα της Ουκρανίας, «η Ρωσία βρίσκεται μόνη της», είπε ο Μπαράκ Ομπάμα. «Αν κάποιος στη ρωσική ηγεσία νόμισε ότι οι πράξεις τους στην Ουκρανία δεν θα είχαν αντίκτυπο ή ότι θα μπορούσαν να μπουν ανάμεσα στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, δεν υπολόγισε σωστά». Ο Βαν Ρομπέι μίλησε με πιο σκληρά λόγια, λέγοντας ότι «τον 21ο αιώνα η παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας είναι ντροπή και δεν την αναγνωρίζουμε». Ωστόσο, δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι η συνάντηση των ΥΠΕΞ Ρωσίας και Ουκρανίας στη Χάγη είναι σημάδι ότι οι Ρώσοι αρχίζουν να είναι λίγο περισσότερο ανοιχτοί σε συζητήσεις.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι αν η Ρωσία συνεχίσει την επιθετικότητα προς την Ουκρανία, η διεθνής απομόνωσή της θα βαθύνει, ενώ υποσχέθηκε περαιτέρω κυρώσεις και αυξανόμενες συνέπειες. Συγχρόνως, έκανε νύξη για τη μειωμένη συνεισφορά μερικών κρατών-μελών στο ΝΑΤΟ, πέραν αυτών που διανύουν οικονομική κρίση, λέγοντας ότι «η ελευθερία μας δεν είναι δωρεάν και πρέπει όλοι να πληρώσουμε για να έχουμε ένα αξιόπιστο ΝΑΤΟ». Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2013, οι ΗΠΑ αφιέρωσαν 4,1% του ΑΕΠ σε στρατιωτικές δαπάνες, σε αντίθεση με τους ισχυρούς εταίρους τους στην Ε.Ε., όπως τους Γάλλους που ξοδεύουν 1,9% του ΑΕΠ και τους Γερμανούς με 1,3%.
Η κρίση στην Κριμαία όμως υπήρξε και ένα «πραγματικό ξύπνημα» για τους Ευρωπαίους ηγέτες στο θέμα της ενέργειας, όπως ανέφερε ο Μπαρόζο. Ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε χθες το απόγευμα να βοηθήσει τους Ευρωπαίους ώστε να μην απειλούνται από ενεργειακή απομόνωση, με επέκταση των αμερικανικών εξαγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Ο κ. Ομπάμα έκανε σαφές ωστόσο ότι το βάρος του μεγαλύτερου μέρους της ενεργειακής διαχείρισης θα πρέπει να το σηκώσουν οι Ευρωπαίοι. Ακόμη δεν υφίσταται δυνατότητα εξαγωγής του σχιστολιθικού αερίου στο πλαίσιο διακρατικών συμφωνιών, παρά μόνον μεταξύ εταιρειών. Οι διαπραγματεύσεις, τόσο για την εμπορική διατλαντική συμφωνία όσο και για την ενεργειακή ασφάλεια, θα αρχίσουν από την ερχόμενη εβδομάδα με απευθείας συνομιλίες της ύπατης εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική της Ε.Ε. Κάθριν Αστον με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Τζον Κέρι.