Λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας για την εγκυρότητά του, το «δημοψήφισμα» μέσω Ιντερνετ για την απόσχιση της επαρχίας Βένετο από την Ιταλία ήταν περισσότερο καμπάνια δημοσιότητας και λιγότερο έκφραση λαϊκής βούλησης. Αλλά θα ήταν λάθος για την κυβέρνηση της Ρώμης να εστιάσει στα ευτράπελα του δημοψηφίσματος υποτιμώντας τα σημάδια επανόδου του τοπικισμού, που οξύνονται όσο η οικονομική κρίση μετουσιώνεται σε κρίση του εθνικού κράτους.
Το «δημοψήφισμα» στήθηκε χάρη στις προσπάθειες του Τζανλούκα Μπουσάτο, ιδιοκτήτη μικρής εταιρείας τεχνολογίας και σημαιοφόρου της ανεξαρτησίας του Βένετο. Σύμφωνα με τα ανακοινωθέντα αποτελέσματα, σε διάστημα μιας εβδομάδας, ψήφισαν μέσω της ιστοσελίδας plebiscito.eu 2,1 εκατομμύρια άτομα, εκ των οποίων ποσοστό 89% τάχθηκε υπέρ της απόσχισης της επαρχίας από τη Ρώμη.
Από αυτά τα υποτιθέμενα 2,1 εκατομμύρια, όμως, μόλις μερικές εκατοντάδες άνθρωποι βρέθηκαν στο Τρεβίζο για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων – προσέλευση που δεν συγκρίνεται ούτε στο ελάχιστο με τη λαοθάλασσα που διαδηλώνει υπέρ της ανεξαρτησίας στην περιοχή της Ευρώπης με το κατεξοχήν ώριμο αποσχιστικό κίνημα, την Καταλωνία.
Ιστοσελίδες όπως η alexa.com, που αναλύουν την κίνηση στο Ιντερνετ, εκτίμησαν πως ο πραγματικός αριθμός των επισκεπτών στην ιστοσελίδα του δημοψηφίσματος δεν ξεπέρασε τις 100.000, ενώ ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός τους προερχόταν από τη Χιλή, τη Σερβία και τη Γερμανία, και πιθανολογείται ότι ήταν bots (υπολογιστές που συμπληρώνουν αυτόματα φόρμες). Παράλληλα, δημοσιογράφοι έδειξαν ότι κάθε ψηφοφόρος διέθετε απεριόριστο αριθμό ψήφων, αρκεί να επινοούσε κάθε φορά διαφορετικό φανταστικό όνομα και διαφορετικό φανταστικό αριθμό ταυτότητας.
Το όλο εγχείρημα ήταν περισσότερο μια προσπάθεια να επανέλθει στο προσκήνιο η αυτονομιστική ρητορική, μετά την εγκατάλειψή της από τη Λέγκα του Βορρά, η οποία αυτή την εποχή ασχολείται περισσότερο με την αντίθεση στη μετανάστευση και στην Ε.Ε. Τα παράπονα των υπερμάχων της ανεξαρτησίας του Βένετο είναι παρόμοια με αυτά που διατυπώνουν οι αυτονομιστές της Φλάνδρας στο Βέλγιο και της Καταλωνίας στην Ισπανία, έχουν δηλαδή σχέση με τους πόρους που μεταβιβάζουν στις φτωχότερες επαρχίες.
Η υπόθεση της απόσχισης της Φλάνδρας αναμένεται να ενισχυθεί μετά τα αποτελέσματα των εκλογών της 25ης Μαΐου, ενώ η Καταλωνία φαίνεται αποφασισμένη να οδηγήσει τα πράγματα στα άκρα προκηρύσσοντας, παρά τη θέληση της Μαδρίτης, δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία τον Νοέμβριο, δύο μήνες μετά το ανάλογο δημοψήφισμα της Σκωτίας.
Στο Βένετο τα πράγματα δεν έχουν προχωρήσει τόσο, παρόλο που η υπερχιλιόχρονη ιστορία της Βενετίας ως πόλης-κράτους έχει διαμορφώσει μια πολιτιστική ταυτότητα που εύκολα αναβιώνει. Το ερώτημα που ίσως θα έπρεπε να απασχολεί τις κυβερνήσεις της Ευρώπης είναι πώς κατόρθωσαν να απογυμνωθούν τόσο πολύ από τις παραδοσιακές ευεργετικές λειτουργίες του κράτους, ώστε να απελευθερώσουν τόσο έντονες φυγόκεντρες δυνάμεις.