Η σύγκριση έχει καταντήσει κοινοτοπία στις σελίδες αρκετών δυτικών εντύπων, αλλά, όπως και να το κάνουμε, άλλο πράγμα είναι να το διατυπώνει ο όποιος αρθρογράφος και άλλο να το εκστομίζει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Υπερβαίνοντας τις όποιες διπλωματικές αναστολές, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών παρομοίασε την περασμένη εβδομάδα την προσάρτηση της ρωσόφωνης Κριμαίας από τον Πούτιν με εκείνη της γερμανόφωνης Σουδητίας από τον Χίτλερ, παραμονές Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Πολεμική» φρασεολογία χρησιμοποίησε και ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, Φίλιπ Μπρίντλαβ, την περασμένη Τετάρτη. Ο ανώτατος αξιωματούχος ισχυρίστηκε ότι οι Ρώσοι έχουν μαζέψει στα σύνορα με την Ουκρανία τουλάχιστον 40.000 στρατιώτες, αεροπλάνα, ελικόπτερα, χειρουργεία πεδίου μάχης και μονάδες ηλεκτρονικού πολέμου και ότι είναι έτοιμοι να προελάσουν μέσα σε τρεις έως πέντε ημέρες μέχρι την Οδησσό, αν τους δοθεί η σχετική εντολή. Την ίδια ώρα, συνεδρίαζαν στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ. Μία από τις προτάσεις που έπεσαν στο τραπέζι προέβλεπε την εγκατάσταση νέων βάσεων της Συμμαχίας σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που συνορεύουν με τη Ρωσία και την ενίσχυση των υπαρχουσών.
Η κορύφωση της ρητορικής αντιπαράθεσης δεν πρέπει να εκπλήσσει. Αντίθετα, είναι πιθανό να κλιμακωθεί ακόμη περισσότερο ενόψει των προεδρικών εκλογών που προβλέπεται να διεξαχθούν στην Ουκρανία, στις 25 Μαΐου. Οι Δυτικοί έχουν βάσιμους λόγους να φοβούνται ότι η Ρωσία θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της ώστε να εμποδίσει τη νομιμοποίηση των νέων Αρχών του Κιέβου εφόσον δεν ικανοποιηθούν οι όροι τους οποίους με σαφήνεια διατύπωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ: τροποποίηση του Συντάγματος σε ομοσπονδιακή κατεύθυνση, έτσι ώστε οι ρωσόφωνες περιοχές της Ανατολικής και Νότιας Ουκρανίας να αυτονομηθούν ντε φάκτο από το Κίεβο και εγγυήσεις ότι η χώρα δεν πρόκειται να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Υπό αυτό το πρίσμα, τα ρωσικά «γυμνάσια» στα ουκρανικά σύνορα μοιάζουν περισσότερο με άσκηση ψυχολογικού πολέμου. Αν δεν αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα, μαχητικές ομάδες ρωσόφωνων στην Ανατολική και Νότια Ουκρανία θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έκρυθμη κατάσταση, εμποδίζοντας την κανονική διεξαγωγή των εκλογών σε μεγάλο μέρος της χώρας.
Συμβολικά μέτρα
Τίποτα δεν δείχνει, όμως, ότι οι δύο πλευρές είναι έτοιμες να περάσουν τις κόκκινες γραμμές, διακινδυνεύοντας να μετατρέψουν τον ψυχολογικό πόλεμο σε πραγματικό. Η σύνοδος του ΝΑΤΟ αρκέστηκε σε συμβολικά μέτρα, όπως η διακοπή της υποτιθέμενης συνεργασίας με τη Ρωσία, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν τίθεται θέμα ένταξης της Ουκρανίας στη Συμμαχία και βάζοντας στο συρτάρι τις προτάσεις για νέες βάσεις στην Ανατολική Ευρώπη. Την ίδια ώρα, από την Αθήνα, ο Ολι Ρεν διεμήνυε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν εννοεί, τουλάχιστον για την ώρα, να επιβάλει «κυρώσεις με δόντια» στη Ρωσία. Οι αλλεπάλληλες τηλεφωνικές συνομιλίες Ομπάμα – Πούτιν και η νέα συνάντηση Κέρι – Λαβρόφ έδειξαν ότι οι διπλωματικοί δίαυλοι προς αναζήτηση συμβιβαστικής λύσης στο Ουκρανικό παραμένουν ανοιχτοί. Δεν πρέπει να είναι άσχετα με αυτές τις διεργασίες κάποια μέτρα της ουκρανικής κυβέρνησης με προφανή στόχο τον κατευνασμό των ρωσόφωνων: για παράδειγμα, η απόφαση του Κοινοβουλίου για αφοπλισμό του «Δεξιού Τομέα» (είχε προηγηθεί η δολοφονία ενός εκ των ηγετών της ακροδεξιάς οργάνωσης με παρακρατικές μεθόδους) και οι εξαγγελίες περί «αποκέντρωσης», που δεν έφταναν όμως μέχρι την αποδοχή της ομοσπονδιακής λύσης.
Οσο για την κούρσα των προεδρικών εκλογών, αυτή εξελίσσεται σε αναμέτρηση της πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο και του «βασιλιά της σοκολάτας», Πέτρο Ποροσένκο. Η πρώτη, ανεξάρτητα από τις πολιτικές της ικανότητες, θεωρείται ένα από τα πιο διεφθαρμένα στοιχεία του παλαιού πολιτικού κόσμου, ενώ ο δεύτερος είναι τυπικό παράδειγμα ολιγάρχη – πολιτικού χαμαιλέοντα: διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών σε κυβέρνηση της Τιμοσένκο και υπουργός Εμπορίου σε κυβέρνηση του ανατραπέντος προέδρου Γιανουκόβιτς…