Εάν κανείς αγνοήσει την εικόνα των μασκοφόρων ενόπλων και παρακολουθεί μόνο τη ρωσική τηλεόραση, το δράμα της Ανατολικής Ουκρανίας φαντάζει σαν μια διαφωνία μεταξύ συνταγματολόγων. Οι ένοπλοι – που έχουν αποκηρυχθεί από το Κίεβο ως βίαιοι οπαδοί της απόσχισης- αποκαλούνται από τους Ρώσους αξιωματούχους και τα κρατικά ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης «υποστηρικτές της ομοσπονδιοποίησης».
Επιμένοντας ότι δεν έχει καμία ανάμειξη στη βίαιη κατάληψη κυβερνητικών κτιρίων στην Ανατολική Ουκρανία, η Ρωσία έχει επιδείξει τις τελευταίες μέρες παραδειγματική αποσύνδεση από τα γεγονότα, ισχυριζόμενη ότι απλώς υποστηρίζει τα αιτήματα για αναθεώρηση του Συντάγματος της Ουκρανίας. Πιστεύει ότι η αναθεώρηση θα προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της πλειοψηφίας της ρωσόφωνης Ανατολής και θα χαλιναγωγήσει τις δυνάμεις της κεντρικής ουκρανικής κυβέρνησης του Κιέβου, η οποία κυριαρχείται από φασίστες.
Για τις ουκρανικές αρχές, ωστόσο, η «ομοσπονδιοποίηση» είναι μία απαγορευμένη λέξη και ένα τέχνασμα για να διαλυθεί το ουκρανικό κράτος, να μην απομακρυνθεί ποτέ από τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας και να μην ενταχθεί στην Ευρώπη. Η ιδέα ενός ομοσπονδιακού συστήματος είναι τόσο τοξική για την ακρίβεια, που το ουκρανικό Κοινοβούλιο απαγόρευσε στους Ουκρανούς διπλωμάτες οποιαδήποτε συζήτηση περί συνταγματικής αναθεώρησης στη Γενεύη κατά τη συνάντηση με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Τζον Κέρι, τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, και διπλωμάτες από την Ε.Ε. «Δεν κατανοούν όλοι ότι το ζήτημα της ομποσπονδιοποίησης μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου δεν θα υπάρχει μόνο ένας Γιανουκόβιτς, αλλά πολλοί μικροί», δήλωσε στην ουκρανική τηλεόραση ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός της χώρας, Αρσένι Γιατσένιουκ. «Θέλουν μικρούς Γιανουκόβιτς σε κάθε περιοχή. Δεν θα συμφωνήσουμε με αυτό», πρόσθεσε.
Η Ρωσία πιέζει όλο και περισσότερο για τη δημιουργία ομοσπονδιακών δομών στην Ουκρανία, με τον Λαβρόφ να διακηρύσσει ότι « η ομοσπονδιοποίηση είναι εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας της συνταγματικής μεταρρύθμισης επειδή ο κύριος στόχος είναι η ενότητα της Ουκρανίας μέσω του σεβασμού των συμφερόντων όλων των περιοχών της χώρας». Η διαμάχη ανάμεσα σε ρωσόφωνους και ουκρανόφωνους μαστίζει την Ουκρανία από το 1991 και την ανεξαρτητοποίησή της από τη Σοβιετική Ενωση. Η χώρα πρέπει να βρει κάποιο τρόπο να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στους δύο πληθυσμούς. Με την παρουσία, ωστόσο, δεκάδων χιλιάδων Ρώσων στρατιωτών στο ανατολικό σύνορο του Σλόβιανσκ και σε άλλες πόλεις, λίγοι στο Κίεβο υπολογίζουν τις ρωσικές διαβεβαιώσεις ότι υποστηρίζουν τη συνταγματική μεταρρύθμιση απλώς ως ένα καλό τρόπο για να παραμείνει ενωμένο το ουκρανικό κράτος.
Μικρή υποστήριξη
Η ιδέα μιας ομοσπονδιακής Ουκρανίας χαίρει μικρής υποστήριξης από τον ουκρανικό λαό ακόμη και στα ανατολικά της χώρας. Μόλις το 15% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση του Ινστιτούτου για την κοινωνική έρευνα και την πολιτική ανάλυση του Ντόνετσκ απάντησε υπέρ της αναδιοργάνωσης. Λίγο περισσότεροι από το 18% απάντησαν ότι επιθυμούν ένα ενιαίο κράτος και περίπου ο ίδιος αριθμός υποστήριξε την ένταξη στη Ρωσία. Οι υποστηρικτές της Ρωσίας στο Ντόνετσκ δεν θεωρούν πως είναι αποσχιστές, αλλά προσβάλλονται όταν κάποιος μιλά ουκρανικά. Απαιτούν δημοψήφισμα για να αποφασίσουν εάν η περιοχή πρέπει να παραμείνει στην Ουκρανία ή να ενωθεί με τη Ρωσία.