Με σωρό ερειπίων μοιάζει από χθες το βράδυ η συμφωνία που επετεύχθη την περασμένη Πέμπτη στη Γενεύη για την εκτόνωση της ουκρανικής κρίσης.
Λίγες ώρες αφότου αναχώρησε από το Κίεβο ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν, έχοντας ολοκληρώσει διήμερη επίσκεψη στην ουκρανική πρωτεύουσα, ο προσωρινός πρόεδρος της χώρας Ολεξάντερ Τουρτσίνοφ διέταξε τις ένοπλες δυνάμεις να συνεχίσουν την «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» στις ανατολικές περιοχές της χώρας, η οποία είχε ανασταλεί με αφορμή την εορτή του Πάσχα.
Δικαιολογώντας την απόφασή του, ο Τουρτσίνοφ ισχυρίστηκε πως δύο άνθρωποι απήχθησαν και βασανίστηκαν μέχρι θανάτου στην πόλη Σλαβιάνσκ, ένα από τα επίκεντρα της φιλορωσικής εξέγερσης. Ενας εξ αυτών ήταν ο Βολοντίμιρ Ριμπάκ, δημοτικός σύμβουλος της πόλης Γκορλίβκα από το κόμμα της πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο. «Αυτά τα εγκλήματα έγιναν με την πλήρη υποστήριξη και ανοχή της Ρωσικής Ομοσπονδίας», υποστήριξε ο Ουκρανός πρόεδρος. Νωρίτερα, το ουκρανικό υπουργείο Αμυνας είχε ανακοινώσει ότι μαχητικό αεροπλάνο που εκτελούσε αναγνωριστική πτήση πάνω από το Σλαβιάνσκ χτυπήθηκε από πυροβόλα όπλα, αλλά κατάφερε να προσγειωθεί χωρίς να υπάρξουν θύματα.
Η εύθραυστη συμφωνία της Γενεύης μεταξύ Ουκρανίας, Ρωσίας, Ε.Ε. και ΗΠΑ δέχθηκε το πρώτο, σοβαρότατο πλήγμα τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου προς την Κυριακή του Πάσχα στο Σλαβιάνσκ. Γύρω στις 2 π.μ., τρεις αυτονομιστές που φύλαγαν σκοπιά σε σημείο ελέγχου, στην είσοδο της πόλης, δολοφονήθηκαν από πυροβολισμούς ενόπλων άγνωστης ταυτότητας, οι οποίοι επέβαιναν σε αυτοκίνητα. Οι αυτονομιστές και η Μόσχα έριξαν τις ευθύνες στον «Δεξιό Τομέα», παραστρατιωτική οργάνωση της ουκρανικής ακροδεξιάς, ενώ το Κίεβο έκανε λόγο για ρωσική «προβοκάτσια». Η κηδεία των τριών ανδρών πραγματοποιήθηκε χθες σε τεταμένη ατμόσφαιρα στο Σλαβιάσνκ.
Στον απόηχο των δυσοίωνων εξελίξεων, ο Τζο Μπάιντεν εξέφρασε την πλήρη υποστήριξη της Ουάσιγκτον στην προσωρινή κυβέρνηση του Κιέβου.
Στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον μεταβατικό πρωθυπουργό Αρσένι Γιατσένιουκ, ο Μπάιντεν κάλεσε τη Ρωσία «να σταματήσει τα λόγια και να περάσει στα έργα», προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση η κυβέρνησή του θα προχωρήσει σε νέες, αυστηρότερες κυρώσεις. Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος ζήτησε να αποσυρθούν οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις από τα σύνορα με την Ουκρανία και να ασκήσει η Μόσχα την επιρροή της ώστε να σταματήσουν οι καταλήψεις κρατικών κτιρίων από ένοπλους φιλορώσους στην Αν. Ουκρανία, σύμφωνα με τη συμφωνία της Γενεύης. Ο Γιατσένιουκ υποστήριξε πως «ό,τι συμβαίνει στην Ανατολική Ουκρανία με την υποστήριξη της Ρωσίας έχει στόχο τον τορπιλισμό των προεδρικών εκλογών», που έχουν προγραμματισθεί για τις 25 Μαΐου.
Μιλώντας ενώπιον βουλευτών, ο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι η Ουάσιγκτον θα προσφέρει 50 εκατ. δολάρια στην κυβέρνηση του Κιέβου με στόχο τη διοργάνωση αδιάβλητων εκλογών και την προώθηση μεταρρυθμίσεων. Το εν λόγω ποσό ωχριά ενώπιον του δανείου, ύψους 15 δισ., που έχει ήδη εξασφαλίσει η Ουκρανία από το ΔΝΤ, αποτελεί ωστόσο σαφές μήνυμα πολιτικής υποστήριξης. Πάντως, ο Μπάιντεν δεν παρέλειψε να τονίσει την ανάγκη να παταχθεί από τη νέα κυβέρνηση του Κιέβου η διαφθορά, που, όπως δήλωσε, «έχει αποκτήσει ενδημικό χαρακτήρα» στην Ουκρανία.
Στο μεταξύ, ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε προεδρικό διάταγμα «για την αποκατάσταση των Τατάρων της Κριμαίας, των Αρμενίων, των Γερμανών και των Ελλήνων, όλων εκείνων που υπέφεραν στη διάρκεια της καταπίεσης επί Ιωσήφ Στάλιν». Η χειρονομία αυτή του Ρώσου προέδρου έχει κύριο αποδέκτη τους Τατάρους, μια μουσουλμανική μειονότητα που εκπροσωπεί το 15% του πληθυσμού της Κριμαίας, την οποία πρόσφατα προσάρτησε η Ρωσία. Οι Τάταροι είχαν εκτοπισθεί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με απόφαση του Στάλιν, ο οποίος επικαλέσθηκε την υποτιθέμενη συμπάθειά τους προς τους ναζί.