«Συμβαίνει κάτι εκπληκτικό: επιστρέφουμε στους πολίτες χρήματα που τους ανήκουν. Και το καταφέρνουμε, σφίγγοντας το ζωνάρι στη δημόσια διοίκηση». Με αυτά τα λόγια, ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι ανακοίνωσε –πρώτα μέσω Twitter κι ύστερα σε συνέντευξη Τύπου– το πασχαλινό δώρο του στους αναξιοπαθούντες συμπολίτες του: αρχής γενομένης από τον Μάιο, 10 εκατομμύρια Ιταλοί με ετήσιες αποδοχές μεταξύ 8.000 και 26.000 ευρώ θα εισπράττουν μηνιαίο «μπόνους» ύψους 80 ευρώ.
Φιλολαϊκά μέτρα σε καιρούς χαλεπούς, όπου η Ιταλία είναι υποχρεωμένη να βάλει τάξη στα δημόσια οικονομικά της (το κρατικό χρέος υπερβαίνει το 130% του ΑΕΠ) δεν ακούγονται και τόσο ευχάριστα στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο. Ωστόσο ο «Ιταλός Τόνι Μπλερ», όπως έχει πολιτογραφηθεί ο νέος ηγέτης της ιταλικής Κεντροαριστεράς, έχει φροντίσει να καλύψει τα νώτα του: δεσμεύτηκε ενώπιον της Αγκελα Μέρκελ ότι θα σεβαστεί τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Σύμφωνο Σταθερότητας, κατεβάζοντας το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ.
Το πώς θα τα καταφέρει να είναι αρεστός στους χαμηλόμισθους και πιστός στις σκληρές επιταγές της δημοσιονομικής πειθαρχίας ταυτόχρονα, μοιάζει να είναι ένα πρόβλημα εξίσου δύσκολο για τον Ρέντσι όσο ο τετραγωνισμός του κύκλου για την ευκλείδεια γεωμετρία. Η «σοσιαλφιλελεύθερη» συνταγή του είναι πολύ απλή, αν και η αποτελεσματικότητά της μένει να αποδειχθεί: πρόσω ολοταχώς στις ιδιωτικοποιήσεις που είχε ξεκινήσει ο προκάτοχός του Ενρίκο Λέτα και διανομή κάποιου μερίσματος από την εκποίηση κρατικής περιουσίας στα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.
Εσοδα από τα αυτοκίνητα
Η πρώτη κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση στέφθηκε με επιτυχία. Η κυβέρνησή του εξασφάλισε γύρω στα 370.000 ευρώ σε διαδικτυακή δημοπρασία, όπου πουλήθηκαν 52 αυτοκίνητα πολυτελείας κρατικών υπηρεσιών. Θα ακολουθήσουν και άλλες παρόμοιες δημοπρασίες καθώς ο Ρέντσι επέβαλε τον δικό του σιδερένιο κανόνα: κανένα υπουργείο δεν θα έχει στο εξής περισσότερα από πέντε αυτοκίνητα. Θα αναρωτηθεί κανείς τι να σου κάνουν 370.000 ευρώ μπροστά στα 2,137 τρισεκατομμύρια του κρατικού χρέους; Μάζευε και ας είναι… ψήφους, είναι η προφανής απάντηση, καθώς απομένουν μόλις τέσσερις εβδομάδες για τις ευρωεκλογές, την πρώτη δοκιμασία του νέου Ιταλού πρωθυπουργού στις κάλπες.
Για να είμαστε δίκαιοι, ο Ματέο Ρέντσι δεν περιορίζεται σε μέτρα καθαρά συμβολικού χαρακτήρα όπως η οικονομία στα πολυτελή Ι.Χ. των υπουργών του. Πολύ περισσότερο προσοδοφόρος αναμένεται να αποβεί η εκποίηση μέρους της μυθώδους, αλλά εν πολλοίς αναξιοποίητης ακίνητης περιουσίας του ιταλικού Δημοσίου.
Οπως έγραφε πρόσφατα η ισπανική El Pais, «το ιταλικό κράτος μοιάζει με ηλικιωμένο μαρκήσιο, ιδιοκτήτη εκατοντάδων πολυτελών μεγάρων, ο οποίος, χάρη στο ξερό του το κεφάλι, αναγκάζεται να ζει σε ενοικιασμένο διαμέρισμα με δανεικά χρήματα». Η συνολική αξία των δημόσιων ακινήτων υπολογίζεται στα 281 δισ. ευρώ, μέγεθος πενταπλάσιο από την περιουσία του ιδρυτή της Microsoft, Μπιλ Γκέιτς. Μεταξύ των ακινήτων που βγαίνουν στο σφυρί περιλαμβάνονται ένα νησάκι στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας και ένα κάστρο στα σύνορα με τη Σλοβενία. Τώρα, κατά πόσο τα υπό εκποίηση ακίνητα θα πιάσουν τα λεφτά τους σε καιρούς οικονομικής καχεξίας, είναι κάτι που δεν θα αργήσει να διαπιστωθεί.
Γεγονός είναι ότι ο χαρισματικός, στο επικοινωνιακό πεδίο, Ρέντσι φαίνεται να έχει τον άνεμο στην πρύμνη. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το «Δημοκρατικό Κόμμα» του Ρέντσι αγγίζει το 32% των προτιμήσεων ψήφου, ενώ η «Φόρτσα Ιτάλια» του Σίλβιο Μπερλουσκόνι δεν ξεπερνά το 18%. Η κυριότερη απειλή για τον Ρέντσι εντοπίζεται στο νεοπαγές και περισσότερο ανθεκτικό απ’ ό,τι εκτιμούσαν οι περισσότεροι αναλυτές κόμμα του Μπέπε Γκρίλο. Με ποσοστά της τάξεως του 26% και δυναμική ανόδου, το «Κίνημα των Πέντε Αστέρων», το οποίο τάσσεται εναντίον του ευρώ, απειλεί να διεμβολίσει το ετοιμόρροπο δικομματικό σύστημα.
«Ναι» από την ιταλική Βουλή
Εύκολα κέρδισε την Τετάρτη ψήφο εμπιστοσύνης από την ιταλική Βουλή ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, εξασφαλίζοντας έτσι υποστήριξη για τα σχέδιά του να διευκολύνει την πρόσληψη προσωρινού εργατικού δυναμικού από τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου αλλαγής της εργατικής νομοθεσίας. Το σώμα ενέκρινε με ψήφους 344 υπέρ, έναντι 184 κατά, τις μεταρρυθμίσεις, που λύνουν τα χέρια του 39χρονου πρώην δημάρχου της Φλωρεντίας, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία τον Φεβρουάριο από τον προκάτοχό του και εσωκομματικό του αντίπαλο, Ενρίκο Λέτα. Η ψήφος εμπιστοσύνης επιτρέπει στην κυβέρνηση να επιταχύνει την έγκριση διατάγματος που θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να ανανεώνουν προσωρινά συμβόλαια μέχρι και 36 μήνες, χωρίς να καλούνται να εξηγήσουν τα κίνητρά τους. Αυτήν τη στιγμή οι επιχειρήσεις καλούνται να δικαιολογήσουν οιαδήποτε επέκταση συμβολαίου πέραν του ενός έτους. Το διάταγμα θα πρέπει να εγκριθεί από τη Γερουσία ώς τις 19 Μαΐου για να γίνει νόμος του κράτους.