Η «αποκατάσταση» των γυναικών, μέσω του γάμου, ήταν παλαιόθεν ζήτημα που πυροδοτούσε σχόλια, ενίοτε κακαντρεχή εκ μέρους της κοινωνίας, δηλαδή της «γειτονιάς», προκαλώντας αδιάκριτες οχλήσεις. «Πότε θα κάνεις παιδιά;». Η επιστήμη σήμερα, στέκεται σύμμαχος στις γυναίκες, δίνοντάς τους πίστωση χρόνου, παρέχοντας επιλογές, προκειμένου να ιεραρχήσουν τα «θέλω» τους. Η «κατάψυξη ωαρίων» με τη μέθοδο της υαλοποίησης είναι μια εναλλακτική «λύση» την οποία υιοθετούν όλο και περισσότερες Ελληνίδες. «Καθημερινά με ρωτούν γυναίκες γύρω στα τριάντα, που δεν έχουν σύντροφο, για την εν λόγω διαδικασία», λέει χαρακτηριστικά στην «Κ» πολύπειρος γυναικολόγος σε δημόσιο νοσοκομείο. Η «γενιά των τριάντα», πέρα από τα παραδοσιακά διλήμματα, έχει να αντιπαρέλθει σειρά εμποδίων που απορρέουν από την κοινωνικοοικονομική κρίση στη χώρα μας. Επομένως, «ποια από εμάς θα έλεγε όχι σε μια χρονική παράταση στη μητρότητα;», καταθέτει η Π.Κ. στην «Κ», στα 33 της χρόνια, «άνεργη και ανύπαντρη». H ισχύουσα νομοθεσία τής «χαρίζει» δέκα χρόνια, πέντε αρχικά, αλλά εφόσον ερωτηθεί, τα ωάριά της μπορούν να παραμείνουν στην κρυοσυντήρηση άλλα πέντε χρόνια. Το κόστος δείχνει προσιτό, κυμαίνεται από 1.000 έως 1.500 ευρώ συνολικά, χωρίς βέβαια σε αυτό να περιλαμβάνεται το μετέπειτα κόστος για την εξωσωματική γονιμοποίηση. Εκτιμάται ότι ήδη πρέπει να έχουν «ενταχθεί» περίπου εκατό Ελληνίδες στην εν λόγω διαδικασία. Καθώς καταψύχονται ωάρια εδώ και επτά χρόνια στη χώρα μας, έχουν ήδη γεννηθεί μωρά «κατ’ αυτόν τον τρόπο». Στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Αυστραλία, Ιταλία και Ισπανία), χώρες υπέρτερες πληθυσμιακά, οι εν λόγω γεννήσεις ανέρχονται σε χιλιάδες.
«Δύο με τρεις γυναίκες φτάνουν στο γραφείο μου κάθε εβδομάδα με αυτό το αίτημα», απαντάει στην «Κ» ο δρ Κώστας Πάντος, ιδρυτής και επικεφαλής ιατρικού Κέντρουπου δραστηριοποιείται σε αυτόν τον τομέα, «διατηρώντας» και τράπεζα ωαρίων. Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι γυναίκες που επιθυμούν να λάβουν την εν λόγω απόφαση είναι άνω των 35 ετών και έχουν συνήθως επιλέξει να δώσουν προτεραιότητα στην καριέρα τους τα επόμενα χρόνια». Η αποθήκευση ωαρίων είναι μέθοδος σχετικά ανώδυνη, η οποία έχει τόσο εξελιχθεί που μπορεί να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του γενετικού υλικού για τη μετέπειτα αξιοποίησή του. Αν και λόγω της προόδου της επιστήμης τα χρονικά περιθώρια έχουν διευρυνθεί πολύ, η «φύλαξη» ενός ωαρίου από νεότερη ηλικία –ιδανικά πριν από τα 38, οπότε ξεκινούν οι μεταλλάξεις στο γενετικό υλικό των γυναικών– παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα. «Αν η τεχνητή γονιμοποίηση γίνει με ένα ωάριο από την ηλικία των 30 ετών, μπορούμε να αποφύγουμε εξετάσεις, όπως η αμνιοπαρακέντηση», διευκρινίζει ο δρ Πάντος. Ευεργετική μπορεί να είναι η παρέμβαση της επιστήμης σε γυναίκες που για λόγους υγείας πρέπει να προχωρήσουν σε αφαίρεση ωοθηκών. «Εν προκειμένω, προχωρούμε σε λήψη ωοθηκικού υλικού ώστε, όταν αποθεραπευθεί, να μπορέσουμε να το αξιοποιήσουμε».
Το «κέρδος» από την κατάψυξη είναι πρωτίστως ψυχολογικό. «Απαλλάσσονται οι γυναίκες από ένα μεγάλο άγχος και παίρνουν τον χρόνο τους, ώστε να επιλέξουν νηφάλια τον κατάλληλο σύντροφο», σχολιάζει ο ίδιος. Στο Κέντρο του απευθύνονται γυναίκες με καταγωγή από πολλές χώρες που επιθυμούν, μελλοντικά, να τεκνοποιήσουν.
Καθώς η ηλικία τεκνοποίησης τείνει να «παγιωθεί» λίγο πριν από τα «σαράντα», ο δρ Πάντος επισημαίνει μία ακόμα τάση. «Εχω κάθε μήνα εγκύους που παρακολουθώ οι οποίες συνέλαβαν έπειτα από σπερματέγχυση με γενετικό υλικό άγνωστου δότη. Η ανύπαντρη μητέρα καθιερώνεται και στην Ελλάδα, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Είναι όλες γυναίκες που δεν έχουν σύντροφο, αλλά δεν είναι υπογόνιμες», σημειώνει, «και δεν σκοπεύουν να μείνουν άτεκνες». Ετσι, δίνοντας μόνον τα επιθυμητά χαρακτηριστικά, επιλέγουν γενετικό υλικό από τράπεζα σπέρματος. Και εννέα μήνες αργότερα, έχουν στην αγκαλιά τους όχι τον καρπό του έρωτά τους, αλλά αυτόν μιας λελογισμένης απόφασης…