Μια ιστορικής σημασίας επίσκεψη ταράζει τα νερά στην πολιτική σκηνή του Κυπριακού και της Ανατολικής Μεσογείου. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, περνάει στην ιστορία της νήσου ως ο δεύτερος Αμερικανός αντιπρόεδρος που επισκέφθηκε την ανεξάρτητη Κύπρο.
Την Τετάρτη και την Πέμπτη, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος επισκεπτόμενος την Κύπρο πραγματοποίησε μια σειρά σημαντικών επαφών και στις δύο πλευρές της πράσινης γραμμής. Στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου, στις συναντήσεις του με εκπροσώπους της κυπριακής κυβέρνησης, ο κ. Μπάιντεν αναφέρθηκε στη σημασία που αποδίδει η αμερικανική πλευρά και υπογράμμισε τον ρόλο τον οποίο διαδραματίζει η Κύπρος στα ενεργειακά και διπλωματικά σχέδια της δυτικής και Νατοϊκής Συμμαχίας.
Σε μια περίοδο που οι σχέσεις Δύσης – Ρωσίας χαρακτηρίζονται από μεγάλη ένταση, οι ΗΠΑ επέλεξαν να εστιάσουν στον ρόλο, τον οποίο καλείται να διαδραματίσει η Λευκωσία στον νέο ενεργειακό και γεωστρατηγικό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου. Από τον διεθνή αερολιμένα της Λάρνακας, ο κ. Μπάιντεν επισήμανε ότι η χώρα του αναγνωρίζει τον ρόλο που διαδραματίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία είναι η μοναδική νόμιμη και αναγνωρισμένη από τη διεθνή κοινότητα κυβέρνηση της νήσου στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Τι σηματοδοτεί η έμφαση της αμερικανικής πλευράς στη σημασία της συνεργασίας της «ενωμένης Κύπρου» με τη Δύση; Εμπειροι Ελληνοκύπριοι, Τούρκοι και Τουρκοκύπριοι αναλυτές πιστεύουν πως οι ΗΠΑ θεωρούν ότι το κλειδί για την ασφάλεια των δυτικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η συνεργασία των αραβικών συμμαχικών δυνάμεων, του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Με βάση αυτό το σκεπτικό, οι έμπειροι αναλυτές πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον για τον νέο κύκλο των συνομιλιών στο Κυπριακό.
Την προηγούμενη εβδομάδα, η ελληνοκυπριακή πλευρά απέδωσε ιδιαίτερη σημασία στον ρόλο τον οποίο διαδραματίζουν οι ΗΠΑ στο Κυπριακό. Σύμφωνα με τη Λευκωσία, οι ΗΠΑ έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν πιέσεις στην Αγκυρα για την άμεση επίλυση του προβλήματος. Από τη σκοπιά της κυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη, λοιπόν, η Κύπρος είναι έτοιμη να αναλάβει σημαντικό ρόλο ως ενεργειακός και οικονομικός κόμβος στην Ανατολική Μεσόγειο. Αλλά για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου, η Λευκωσία θεωρεί σημαντική προϋπόθεση την επίλυση του κυπριακού προβλήματος μέσα από μια ομοσπονδιακή λύση.
Η τουρκοκυπριακή πλευρά συμμερίζεται τις εκτιμήσεις της ελληνοκυπριακής ηγεσίας. «Ο Μπάιντεν ήρθε στο νησί για να εξασφαλίσει τη σύμπραξη της Κύπρου στο “μέτωπο” Πούτιν», τονίζει χαρακτηριστικά μια τουρκική πηγή της «Κ», η οποία προσθέτει: «Τη νέα περίοδο, οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου θεωρούν ότι ο Ρώσος πρόεδρος έχει δημιουργήσει ένα μέτωπο αντιπαράθεσης, το οποίο απλώνεται ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία, από τη Βαλτική μέχρι τη Συρία και την Ανατολική Μεσόγειο. Μέσα στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προβληματισμού, οι Αμερικανοί επιδιώκουν τη συνεργασία της ενωμένης Κύπρου σε ενεργειακό, διπλωματικό και οικονομικό πεδίο».
Υπογραμμίζοντας τη σημασία της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ και τη Δύση, η τουρκοκυπριακή πλευρά αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στον διζωνικό χαρακτήρα της λύσης του κυπριακού προβλήματος. Το συγκεκριμένο σημείο υπογράμμισε η τουρκοκυπριακή πλευρά στο πλαίσιο της συνάντησής της με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στη βόρεια πλευρά της πράσινης γραμμής.
Οι πρώτες πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι, στον απόηχο της συνάντησής της με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, η τουρκοκυπριακή πλευρά έστειλε στην Ουάσιγκτον το μήνυμα ότι είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη Δύση στο πλαίσιο μιας ενωμένης και ομοσπονδιακής Κύπρου.
Από τη σκοπιά της τουρκοκυπριακής πλευράς βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της ομοσπονδιακής λύσης αποτελεί η βιωσιμότητα του τουρκοκυπριακού ομόσπονδου κρατιδίου. Σε αυτό το πεδίο, η τουρκοκυπριακή πλευρά προβάλλει διάφορες απόψεις, οι οποίες δεν βρίσκουν σύμφωνη την ελληνοκυπριακή κοινότητα και τις οποίες κατέγραψε με ιδιαίτερη προσοχή ο Αμερικανός αντιπρόεδρος.