Ενώ η κυβέρνηση Ομπάμα στέλνει εσπευσμένα 275 πεζοναύτες να ενισχύσουν την άμυνα της τεράστιας αμερικανικής πρεσβείας-στρατιωτικής βάσης στη Βαγδάτη, οι μάχες ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις, που υποστηρίζουν την κυβέρνηση του σιίτη πρωθυπουργού Νούρι αλ Μαλικί, και στους σουνίτες εξτρεμιστές, που προελαύνουν από το βόρειο Ιράκ, μαίνονται σε απόσταση μόλις 60 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα.
Η γραμμή του μετώπου περνούσε χθες από την πόλη Μπακούμπα, πρωτεύουσα της επαρχίας Ντιγιάλα, όπου σημειώθηκαν πολύνεκρες μάχες τη νύχτα της Δευτέρας προς Τρίτη. Οι αντάρτες της σουνιτικής, φονταμενταλιστικής οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία» (ISIS), οι οποίοι έχουν ήδη καταλάβει τη Μοσούλη, το Τικρίτ και άλλες πόλεις, έθεσαν προσωρινά υπό τον έλεγχό τους τμήματα της Μπακούμπα, προτού απωθηθούν από τις κυβερνητικές δυνάμεις. Αστυνομικές πηγές ανέφεραν ότι φιλοκυβερνητική πολιτοφυλακή σιιτών εκτέλεσε 44 σουνίτες κρατουμένους όταν ομόθρησκοί τους αντάρτες του ISIS έκαναν έφοδο στη φυλακή της Μπακούμπα, με στόχο να τους απελευθερώσουν. Το περιστατικό ενίσχυσε τις ανησυχίες για έναν ανοιχτό, θρησκευτικό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ σιιτών και σουνιτών, ανάλογο με την ολέθρια σύρραξη του 2006-2007.
Με επιστολή του στο αμερικανικό Κογκρέσο, ο Μπαράκ Ομπάμα γνωστοποιεί ότι οι 275 πεζοναύτες κατευθύνονται στο Ιράκ για να ενισχύσουν την ασφάλεια των Αμερικανών πολιτών και της πρεσβείας των ΗΠΑ στη Βαγδάτη, η οποία έχει ήδη μεταφέρει μέρος του προσωπικού της σε ασφαλέστερες πόλεις, όπως το Αρμπίλ στον κουρδικό Βορρά και η Βασόρα στον σιιτικό Νότο.
Αξιωματούχοι της ιρακινής κυβέρνησης επιβεβαίωσαν χθες ότι το διυλιστήριο Μπαϊτζί, βόρεια της Βαγδάτης, σταμάτησε να λειτουργεί εξαιτίας των εχθροπραξιών, με αποτέλεσμα να τίθεται εν αμφιβόλω η ηλεκτροδότηση και ύδρευση της ιρακινής πρωτεύουσας. Το διυλιστήριο -το μεγαλύτερο της χώρας- εξακολουθούσε μέχρι χθες να ελέγχεται από ειδικές δυνάμεις του ιρακινού στρατού, αν και η πόλη έχει πέσει στα χέρια των ανταρτών.
Η βία στο Ιράκ ανέβασε στα ύψη την ένταση στις σχέσεις του σιίτη πρωθυπουργού Μαλικί με το σουνιτικό βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, που τον κατηγόρησε για «σεχταριστική» πολιτική κατά των σουνιτών. Απαντώντας, η κυβέρνηση της Βαγδάτης κατηγόρησε τη βασιλική οικογένεια των Σαούντ ότι «στηρίζει οικονομικά και ηθικά» τις «τρομοκρατικές» ομάδες οι οποίες επιδίδονται σε «γενοκτονία» εναντίον σιιτών.
Αίσθηση προκάλεσε εξάλλου η δήλωση του Αντνάν αλ Τζανάμπι, επικεφαλής της ιρακινής επιτροπής πετρελαίων, ότι οι Κούρδοι του βορείου Ιράκ έχουν ήδη κατακτήσει τη στρατηγικής σημασίας πόλη του Κιρκούκ και ότι αυτή η εξέλιξη πολύ δύσκολα θα αντιστραφεί στο μέλλον. «Το όνειρο ενός μεγαλύτερου Κουρδιστάν έχει ήδη επιτευχθεί ντε φάκτο», δήλωσε ο Τζανάμπι στο Λονδίνο. Τους φόβους του σουνίτη πολιτικού ενίσχυσε η είδηση ότι η τοπική κυβέρνηση των Κούρδων συνέδεσε το Κιρκούκ με τον καινούργιο αγωγό που μεταφέρει απευθείας πετρέλαιο από τις κουρδικές περιοχές του Ιράκ στο τουρκικό λιμάνι Τσεϊχάν, παρακάμπτοντας τη Βαγδάτη. Μια εξέλιξη που θωρακίζει τον έλεγχο του Κιρκούκ από τους Κούρδους.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός του ιρακινού Κουρδιστάν Νεχιρβάν Μπαρζανί δήλωσε στο BBC ότι το Ιράκ ενδέχεται να διασπασθεί, καθώς οι σουνιτικές περιοχές αισθάνονται αποξενωμένες από τη σιιτική κυβέρνηση. Ο Μπαρζανί απέκλεισε να σταλούν ένοπλες δυνάμεις των Κούρδων προς ενίσχυση της κυβέρνησης Μαλικί.
Τέλος, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Γουίλιαμ Χέιγκ ανακοίνωσε χθες ότι πρόκειται να ξανανοίξει η βρετανική πρεσβεία στην Τεχεράνη, η οποία παρέμενε κλειστή από το 2011. Η κρίση στο Ιράκ έχει φέρει πιο κοντά την Τεχεράνη με τη Δύση, κάτι που ενδέχεται να εκφραστεί στις συνομιλίες που διεξάγονται αυτήν την εβδομάδα στη Βιέννη για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.