Με έντονη αμφισβήτηση των πρωτοβουλιών του Μπαράκ Ομπάμα στην εξωτερική πολιτική συνοδεύθηκε η προχθεσινή επέτειος της ανακήρυξης της αμερικανικής ανεξαρτησίας, καθώς οι Αμερικανοί ψηφοφόροι εξεδήλωσαν τη διαφωνία τους σε σφυγμομέτρηση της Τρίτης, δηλώνοντας σε ποσοστό 73% ότι διαφωνούν με τους χειρισμούς του Λευκού Οίκου στο εξωτερικό.
Παρότι το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο που έχει σημειώσει ο πρόεδρος στα έξι χρόνια της θητείας του, έγκριτοι αναλυτές μεγάλων αμερικανικών ινστιτούτων-δεξαμενών σκέψης (think tank) εκτιμούν ότι η κοινή γνώμη κρίνει με υπερβολική αυστηρότητα τον καλοπροαίρετο Ομπάμα.
Σε άρθρο του, ο αναλυτής του Ινστιτούτου Brookings, Μάικλ Ο’Χάνλον, τονίζει μεν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εξωτερική πολιτική Ομπάμα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, ομολογεί δε ότι ο Λευκός Οίκος μοιάζει να κινείται πλέον προς τη σωστή κατεύθυνση.
Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, ο Μπαράκ Ομπάμα υφίσταται σήμερα τις επιπτώσεις της αρχικής του άρνησης να εμπλακεί στη συριακή κρίση, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό την επικράτηση της εμπνευσμένης από την Αλ Κάιντα, ISIS στο γειτονικό Ιράκ. Ανάλογο σφάλμα διέπραξε ο Ομπάμα και στη Λιβύη, όπου η αποστασιοποίηση των ΗΠΑ από τις εξελίξεις στη «μετα-Κανταφική» εποχή άνοιξε τον δρόμο σε επικείμενη διχοτόμηση της χώρας. Στο Αφγανιστάν, η απόφαση οριστικής απεμπλοκής αγνοεί την ανάγκη διατήρησης ουσιαστικής αμυντικής παρουσίας των ΗΠΑ στο λίκνο αυτό του σουνιτικού εξτρεμισμού.
Παρά τα προβλήματα αυτά, ο Ο’Χάνλον εκτιμά ότι ο πρόεδρος επέλεξε τη σωστή προσέγγιση στην ουκρανική κρίση, με σταδιακή ενίσχυση εμπορικών κυρώσεων, αποφεύγοντας παράλληλα τη στρατιωτική ή οικονομική κλιμάκωση, που θα εξόργιζε τους ανήσυχους Ευρωπαίους συμμάχους της Ουάσιγκτον. Παρότι είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για επιτυχίες, καθώς οι μάχες συνεχίζονται, ο πρόεδρος Πούτιν έχει δείξει σημάδια ότι προτίθεται να οδηγήσει τα πράγματα σε αποκλιμάκωση.
Η πολιτική Ομπάμα απέναντι στην Κίνα φαίνεται κι αυτή να αποδίδει καρπούς, με την περιορισμένης κλίμακας σκοπούμενη «στρατηγική μετακίνηση» των ΗΠΑ προς Ανατολάς να μην ενοχλεί –ακόμη– το Πεκίνο, που εμφανίζεται πρόθυμο να συνεργασθεί με την Ουάσιγκτον για την ανάσχεση της βορειοκορεατικής ατομικής απειλής. Σε ό,τι αφορά το Ιράν, οι γεωπολιτικές συνθήκες και η σοβούσα κρίση στο Ιράκ είναι αυτές που οδήγησαν ΗΠΑ και Ιράν σε όψιμη προσέγγιση.
Τους Ρεπουμπλικανούς και τις κυβερνήσεις Μπους κατηγορεί ευθέως ο αναλυτής του Ινστιτούτου Cato, Νταγκ Μπάντοου, για τα σημερινά προβλήματα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Ως τη σημαντικότερη επιτυχία του προέδρου Ομπάμα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής χαρακτηρίζει ο Μπάντοου τη σθεναρή αντίστασή του στις εκκλήσεις των νεοσυντηρητικών για πολλαπλούς νέους πολέμους και ένοπλες επεμβάσεις, παρά τον κυκεώνα επικρίσεων από κάθε λογής Αμερικανούς συντηρητικούς.
Σε ό,τι αφορά το Ιράκ, ο αναλυτής του Cato τοποθετεί την ευθύνη της παρούσας κρίσης στην «αφελή» εισβολή που διέταξε ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους το 2003, αλλά και στην αποτυχία του ρεπουμπλικανικού Λευκού Οίκου να εκπονήσει αξιόπιστη μεταπολεμική στρατηγική πρόταση για το Ιράκ και τον ρόλο των ΗΠΑ σε αυτό.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κριτική που άσκησε ο Μπαράκ Ομπάμα στους νεοσυντηρητικούς, κατά τη διάρκεια ομιλίας του για την εξωτερική πολιτική τον Μάιο. «Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ορισμένα από τα πιο δαπανηρά μας σφάλματα προήλθαν, όχι εξαιτίας της συστολής μας, αλλά της προθυμίας μας να ορμάμε σε στρατιωτικές περιπέτειες, χωρίς να έχουμε μελετήσει τις επιπτώσεις, χωρίς να έχουμε εξασφαλίσει διεθνή υποστήριξη και νομιμοποίηση και χωρίς να έχουμε ενημερώσει το αμερικανικό κοινό», είχε πει ο Ομπάμα, μιλώντας στη στρατιωτική ακαδημία του Ουέστ Πόιντ.
Η εξωτερική πολιτική είναι δύσκολη υπόθεση, εκτιμά ο Νταγκ Μπάντοου, που επαινεί ωστόσο τον πρόεδρο Ομπάμα για την αποτελεσματική του αντίσταση στα επικίνδυνα κελεύσματα των νεοσυντηρητικών.