Την ώρα που αμερικανικά μαχητικά βομβαρδίζουν θέσεις του Ισλαμικού Χαλιφάτου στο βόρειο και κεντρικό Ιράκ, ύστερα από τη σχετική διαταγή που έδωσε ο πρόεδρος Ομπάμα, οι εξελίξεις στο έδαφος συνεχίζουν να είναι δυσοίωνες για τη νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση του Ιράκ στη Βαγδάτη.
Οι μαχητές του Χαλιφάτου (ISIS) κατέλαβαν πετρελαιοπηγές στο Ιράκ, το φράγμα της Μοσούλης, «απαλλοτρίωσαν» αμερικανικό πολεμικό υλικό, αποκεφάλισαν Σύρους και Ιρακινούς στρατιώτες και ενέπλεξαν τον στρατό του Λιβάνου στον πόλεμό τους. Η οργάνωση ISIS έχει προσελκύσει στις τάξεις της μαχητές από όλο τον κόσμο και πέτυχε να αποκτήσει περίοπτη θέση σε κάθε δυτικό κατάλογο τρομοκρατικών οργανώσεων.
Παρά ταύτα, η διεθνής συνεργασία με στόχο την ανάσχεσή της παραμένει νεκρό γράμμα, παρά το σοβαρό πλήγμα που έχει ήδη καταφέρει στην περιφερειακή σταθερότητα.
«Ολοι λένε ότι δεν θέλουν την ISIS, αλλά δεν κάνουν τίποτα γι’ αυτό», λέει ο Μάικλ Στίβενς, αναλυτής του βρετανικού ινστιτούτου RUSI.
Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η αμέριστη στήριξη προς την κυριαρχούμενη από σιίτες κυβέρνηση της Βαγδάτης παραμένει προβληματική. Κάτι τέτοιο θα έστελνε εσφαλμένα μηνύματα στους σουνίτες συμμάχους της Δύσης, όπως τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία.
Ανάλογα προβληματική θα ήταν και η ενδεχόμενη στήριξη των Κούρδων, εξαιτίας των διαφωνιών που θα ήγειραν η Αγκυρα και η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ, αντιμέτωπες και οι δύο με το επίμονο αποσχιστικό κουρδικό αίτημα.
Την ίδια στιγμή, αδιανόητη για τη Δύση είναι και η στήριξη του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Ασαντ στη Συρία, παρότι αποτελεί το πλέον αξιόπιστο ανάχωμα στην επέλαση του Χαλιφάτου.
Την Τετάρτη, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε στοχευμένες κυρώσεις εναντίον όσων θεωρεί χρηματοδότες της ISIS, εξασφαλίζοντας μία ημέρα αργότερα δεσμεύσεις από το Κουβέιτ για αυστηρότερο έλεγχο των χρηματοδοτικών πρωτοβουλιών ορισμένων υπηκόων του. Τον Ιούνιο, ο Λευκός Οίκος είχε ανακοινώσει την παροχή περιορισμένης βοήθειας, ύψους 500 εκατ. δολαρίων, προς τους μετριοπαθείς αντάρτες της Συρίας. Στα τέλη του 2013, απέστειλε επειγόντως όπλα στο Ιράκ, ενώ μετά την κατάληψη της Μοσούλης τον Ιούνιο η Ουάσιγκτον δεσμεύτηκε να στείλει 300 στρατιωτικούς ως συμβούλους.
Την Τρίτη, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξέδωσε δεύτερη ανακοίνωση, καλώντας σε αντίσταση κατά της απειλής στην ιρακινή ενότητα, ενώ την Παρασκευή ξεκίνησαν οι επιλεκτικοί αμερικανικοί βομβαρδισμοί.
Δι’ αντιπροσώπου
«Ιράν και Σαουδική Αραβία βρίσκονται εμπλεγμένες σε πόλεμο δι’ αντιπροσώπου στη Συρία. Οι Σαουδάραβες ανταγωνίζονται το Κατάρ και την Τουρκία για την άσκηση επιρροής στην περιοχή, ενώ οι Κούρδοι -ήδη βαθιά διχασμένοι- αρχίζουν να κινούνται προς την κατεύθυνση της ανεξαρτησίας. Δεν είναι δυνατόν να αναμένουμε συντεταγμένη στρατηγική εναντίον της ISIS με αυτές τις συνθήκες. Μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν το απαιτούμενο ηθικό εκτόπισμα για τη σύναψη τέτοιων συμμαχιών, αλλά η Ουάσιγκτον δεν έχει τη βούληση να το πράξει», λέει ο Νώε Μπόνζι, ειδικός της Συρίας στο ινστιτούτο International Crisis Group.
Η νικηφόρος ισλαμική οργάνωση ISIS δεν απειλεί μόνο τη Μέση Ανατολή, καθώς αντλεί τους μαχητές της από κάθε μέρος του κόσμου, όπως την Κίνα, το Βέλγιο ή τη Βρετανία.
Αμερικανοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι οι ιρακινές ένοπλες δυνάμεις δεν διαθέτουν την επιχειρησιακή ικανότητα για να ανακαταλάβουν τις περιοχές που έπεσαν στους ισλαμιστές. Η επιλογή του προέδρου Ομπάμα και του πρωθυπουργού Μαλικί να αξιοποιήσουν την αεροπορία είναι πολιτικά ατελέσφορη, καθώς οδηγεί στον θάνατο αμάχων, ενισχύοντας την προπαγάνδα των ισλαμιστών, που εμφανίζουν τον Μαλικί ως σκύλο του Ομπάμα και ηγέτη σιιτικής συνωμοσίας με στόχο την εξαφάνιση των σουνιτών από το Ιράκ.