ΒΑΓΔΑΤΗ. Υπό την κάλυψη των αμερικανικών βομβαρδισμών, μαχητές σιιτικών πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται από το Ιράν πολεμούσαν τους σουνίτες εξτρεμιστές στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, με στόχο να σπάσουν την πολιορκία του Αμερλί, μιας αγροτικής περιοχής οι κάτοικοι της οποίας κινδύνευαν να σφαγιαστούν από ώρα σε ώρα.
Η μάχη στο Βόρειο Ιράκ φαίνεται να είναι η πρώτη φορά που αμερικανικές και φιλοϊρανικές δυνάμεις συνεργάζονται στο πεδίο της μάχης απέναντι στον κοινό εχθρό, το «Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία» (ISIS), παρότι η κυβέρνηση Ομπάμα δήλωσε ότι δεν υπάρχει απευθείας συντονισμός.
Αν η τάση αυτή συνεχιστεί, θα σηματοδοτήσει μια δραματική αλλαγή για τις ΗΠΑ και το Ιράν, δύο χώρες που ανταγωνίζονταν για μεγάλο διάστημα με διακύβευμα την άσκηση επιρροής στο Ιράκ. Επιπλέον, θα ευθυγραμμίσει τα αμερικανικά συμφέροντα με εκείνα των μέχρι χθες ορκισμένων εχθρών τους, των σιιτικών πολιτοφυλακών -όπως εκείνης του Μοκτάντα αλ Σαντρ- μαχητές των οποίων σκότωσαν πολλούς Αμερικανούς στρατιώτες στη διάρκεια της μακράς κατοχής του Ιράκ.
Η πρόσφατη επέκταση των αμερικανικών επιχειρήσεων δείχνει πόσο έχει επιδεινωθεί η κατάσταση στο Ιράκ ύστερα από την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, το 2011. Ωστόσο, οποιαδήποτε απόφαση για υποστήριξη των σιιτικών πολιτοφυλακών, οι οποίες αποδείχθηκαν περισσότερο αξιόμαχες από τον επίσημο ιρακινό στρατό, θα συνοδευθεί από καινούργιες προκλήσεις.
Οι μαχητές του ISIS κατάφεραν να προελάσουν στο Ιράκ εν μέρει γιατί οι σουνίτες ένιωθαν ότι καταπιέζονταν από την κυβέρνηση του σιίτη πρωθυπουργού Νούρι αλ Μαλικί. Αν οι ΗΠΑ εμφανιστούν να ενισχύουν τις σιιτικές πολιτοφυλακές που τρομοκρατούσαν τους σουνίτες στον εμφύλιο πόλεμο του 2006-2007, οι εκπρόσωποι των τελευταίων ενδέχεται να μποϊκοτάρουν τον σχηματισμό νέας, αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης στο Ιράκ.
Αμερικανός αξιωματούχος τόνισε ότι δεν υπάρχει απευθείας συνεργασία με την Τεχεράνη. «Συνεργαζόμαστε με την ιρακινή κυβέρνηση και με τις ένοπλες δυνάμεις των Κούρδων, τους Πεσμεργκά. Αυτό είναι όλο», δήλωσε ο εν λόγω αξιωματούχος.
Για το Ιράν, μια χώρα όπου η μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού είναι σιίτες, η προέλαση του ISIS, μιας οργάνωσης που έχει διακηρυγμένο στόχο τη δημιουργία σουνιτικού χαλιφάτου, αντιπροσωπεύει μια σοβαρή απειλή. Ακόμη περισσότερο, που απειλεί να αποσταθεροποιήσει δύο χώρες, το Ιράκ και τη Συρία, που διατηρούν στενές σχέσεις με την Τεχεράνη.
Αξιολογώντας την περίπλοκη πολιτική κατάσταση της περιοχής, η κυβέρνηση Ομπάμα εξετάζει αεροπορική δράση κατά του ISIS και στη Συρία. Εδώ, οι επιδιώξεις ΗΠΑ και Ιράν συγκρούονται: το Ιράν είναι υποστηρικτής του Aσαντ, ενώ οι ΗΠΑ επιδιώκουν την ανατροπή του. Ωστόσο, οποιαδήποτε στρατιωτική δράση των ΗΠΑ εναντίον του ISIS στη Συρία μπορεί να αποφέρει την ενίσχυση του Ασαντ και, έμμεσα, της ιρανικής επιρροής στην περιοχή.
Κάποια στιγμή, ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ρουχανί υπονόησε ότι Ουάσιγκτον και Τεχεράνη θα μπορούσαν να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν το χάος στο Ιράκ. Ωστόσο, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δεν έδειξε να ενθουσιάζεται, και το Σάββατο ο Ρουχανί ανέκρουσε πρύμναν με μια σκληρή κριτική έναντι των ΗΠΑ. Δεν είναι σαφές αν πρόκειται για αλλαγή πολιτικής ή για ελιγμό.