Σοβαρά προβλήματα συνοδεύουν εν τη γενέσει της τη «νέα στρατηγική» του Μπαράκ Ομπάμα για την αντιμετώπιση των τζιχαντιστών στο Ιράκ και στη Συρία, καθώς μεγάλες δυνάμεις της διεθνούς κοινότητας και βαρύνουσας σημασίας σύμμαχοι των ΗΠΑ εμφανίζονται απρόθυμοι να ακολουθήσουν.
Με διάγγελμά του στο αμερικανικό έθνος, που μεταδόθηκε από το εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο το βράδυ της Τρίτης, ο Αμερικανός πρόεδρος προσπάθησε να σκιαγραφήσει μια «ολοκληρωμένη και μακράς διαρκείας αντιτρομοκρατική στρατηγική» με στόχο «την αποδυνάμωση και τελικά την καταστροφή του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία (ISIS)». Κεντρικό στοιχείο της ομιλίας Ομπάμα ήταν η αναγγελία περί διεύρυνσης των αμερικανικών αεροπορικών επιθέσεων εναντίον του ISIS από το Ιράκ στη γειτονική Συρία, χωρίς να ζητηθεί άδεια ή να επιδιωχθεί συντονισμός με την κυβέρνηση του Μπασάρ Ασαντ.
Επιπλέον, ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε την αποστολή άλλων 475 Αμερικανών στρατιωτικών, οι οποίοι θα κληθούν να ενισχύσουν τον ιρακινό στρατό στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατασκοπείας – μια κίνηση που ανεβάζει σε 1.600 τον συνολικό αριθμό των Αμερικανών στρατιωτών στο Ιράκ. Τέλος, ο Μπαράκ Ομπάμα ζήτησε από το Κογκρέσο να εγκρίνει επιχείρηση για την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό της «μετριοπαθούς» συριακής αντιπολίτευσης, η οποία μάχεται ταυτόχρονα εναντίον του Ασαντ και των τζιχαντιστών.
Αντιδράσεις της Δαμασκού
Το διάγγελμα Ομπάμα προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις της Δαμασκού. «Οποιαδήποτε δράση χωρίς την έγκριση της συριακής κυβέρνησης θα αποτελέσει επίθεση στη Συρία», δήλωσε ο υπουργός Συμφιλίωσης Αλι Χάιντερ, ενώ η κυβερνητική εφημερίδα «Αλ Θάουρα» έγραφε, στο κύριο άρθρο της, ότι το «πράσινο φως» του Ομπάμα για αεροπορικά πλήγματα επί συριακού εδάφους θα ανάψει «τις πρώτες σπίθες στην περιοχή».
Ιδιαίτερα σκληρή απέναντι στην Ουάσιγκτον ήταν η στάση της Μόσχας, με το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών να δηλώνει ότι η ανάληψη στρατιωτικής δράσης χωρίς έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ «θα αποτελέσει επιθετική ενέργεια και κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς νόμου». Από την πλευρά του, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι «στον αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας πρέπει να γίνεται σεβαστό το διεθνές δίκαιο, όπως επίσης η ανεξαρτησία και η κυριαρχία των εθνών».
Αποστάσεις από τη στρατηγική Ομπάμα φρόντισαν να κρατήσουν Γερμανία και Βρετανία. Στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Βερολίνο, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ δήλωσε ότι «δεν ζητήθηκε από τη Γερμανία να συμμετάσχει (στους αμερικανικούς βομβαρδισμούς) και δεν πρόκειται να το πράξει». Στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Φίλιπ Χάμοντ τόνισε πως η χώρα του δεν πρόκειται να πάρει μέρος σε οποιαδήποτε στρατιωτική δράση στη Συρία, υπενθυμίζοντας ότι το βρετανικό Κοινοβούλιο απέρριψε σχετική πρόταση της κυβέρνησης Κάμερον τον περασμένο χρόνο. Αλλά και η γαλλική κυβέρνηση, διά στόματος υπουργού Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς, έχει καταστήσει σαφές ότι θεωρεί την ύπαρξη απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας εκ των ων ουκ άνευ για επέκταση των επιχειρήσεων στη Συρία.
Εξάλλου, κυβερνητικός αξιωματούχος στην Αγκυρα, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, δήλωσε ότι η Τουρκία δεν θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν τις αεροπορικές βάσεις στη χώρα για πλήγματα επί συριακού εδάφους, ούτε θα συμμετάσχει με δικά της στρατεύματα σε οποιεσδήποτε επιχειρήσεις εναντίον του ISIS. Τις αντιρρήσεις της Αγκυρας θα προσπαθήσει να κάμψει ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι στη διήμερη επίσκεψή του στην τουρκική πρωτεύουσα, που αρχίζει σήμερα.
Χθες, ο Τζον Κέρι αναζητούσε στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας την υποστήριξη των αραβικών χωρών του Κόλπου, της Αιγύπτου, του Λιβάνου, του Ιράκ και της Ιορδανίας στη νέα στρατηγική που ανακοίνωσε ο Ομπάμα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον ρόλο της Σ. Αραβίας, η οποία ενδέχεται να φιλοξενήσει το πρόγραμμα εκπαίδευσης και εξοπλισμού Σύρων «μετριοπαθών» αντικαθεστωτικών.