Ποιοι κινούν τα νήματα στην πορεία της Ευρώπης

Ποιοι κινούν τα νήματα στην πορεία της Ευρώπης

4' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τι συμβαίνει όταν κλείνουν οι πόρτες και οι 28 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης διαπραγματεύονται τις τύχες των πολιτών τους; Ποιος έχει τον τελευταίο λόγο, ποιοι αναγκάζονται να υποκύψουν, ποιος είναι ο ρόλος των λόμπι; Πώς θα μπορούσε να οικοδομηθεί μια Ευρώπη της αλληλεγγύης και της ανάπτυξης; Γιατί αυτή η Ευρώπη δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί; Σε αυτά τα ερωτήματα ρίχνουν φως στο συναρπαστικό πολιτικό βιβλίο τους, που κυκλοφορεί τις επόμενες ημέρες στην Ελλάδα, η Κέρστιν Γκάμελιν και ο Ράιμουντ Λεβ, ανταποκριτές της Süddeutsche Zeitung και της δημόσιας αυστριακής τηλεόρασης ORF στις Βρυξέλλες. Για να συγγράψουν το «Ποιοι κινούν τα νήματα στην Ευρώπη» (εκδόσεις Μίνωας), οι συγγραφείς αναδεικνύουν τον καθοριστικό ρόλο των εθνικών συμφερόντων εις βάρος του συνόλου.

Είναι απογοητευτικό να διαβάζει κανείς, για παράδειγμα, ότι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ταμείου ανεργίας δεν εμποδίστηκε μόνο από τους πολιτικούς που φοβήθηκαν ότι ο πλούσιος Βορράς θα πληρώνει για τον φτωχό Νότο αλλά και από τα συνδικάτα των κρατών-μελών που πίστεψαν ότι θα χάσουν τα εθνικά τους προνόμια.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αποκαλύψεις ότι ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι απομακρύνθηκε κατόπιν σχεδίου, ότι η Γερμανία έβαζε συνεχώς εμπόδια στη δημιουργία του ευρωπαϊκού μηχανισμού διάσωσης και στην τραπεζική ένωση, καθώς και πως η συμμαχία των χωρών του Νότου έστησε στον τοίχο την Αγκελα Μέρκελ στη θυελλώδη Σύνοδο της 23ης Μαΐου 2012.

Απομακρύνατε τον Σίλβιο

«Παρακαλώ μην το πάρετε προσωπικά, ούτε εσείς ούτε τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης. Πρέπει όμως να απομακρύνετε τον Μπερλουσκόνι…», διαμηνύει τηλεφωνικά τον Οκτώβριο του 2011 ο Μπαρόζο στον Ιταλό υπουργό Εσωτερικών Μαρόνι. Το παρασκήνιο θέλει τους Μέρκελ, Σαρκοζί, Ντράγκι, Βαν Ρομπέι και Μπαρόζο να φοβούνται ότι ο Ιταλός πρωθυπουργός θα μπορούσε με την αδράνειά του ή με κάποια ξαφνική ιδέα, όπως το δημοψήφισμα του Γιώργου Παπανδρέου, να οδηγήσει τη χώρα του στη χρεοκοπία. Το όνομα του διαδόχου του αρχίζει να κυκλοφορεί.

Το σχέδιο έχει ως εξής: «Καταιγισμός δηλώσεων εναντίον του Ιταλού πρωθυπουργού με μοναδικό μήνυμα ότι είναι ακατάλληλος». Ο πρόεδρος της βρετανικής Αρχής Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών (FSA) στο Λονδίνο λέει: «Για μας η Ιταλία αποτελεί πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα απ’ ό,τι η Ελλάδα». Η δήλωσή του εκτοξεύει τα χρηματοοικονομικά έξοδα της Ιταλίας, η ΕΚΤ δεν παρεμβαίνει και ο Μπερλουσκόνι παραιτείται στις 16 Νοεμβρίου. Την ίδια κιόλας ημέρα η ΕΚΤ αγοράζει μαζικά ιταλικά κρατικά ομόλογα και τα ασφάλιστρα κινδύνου υποχωρούν.

Ηδη από το 2008 η Γερμανία εμποδίζει τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού ταμείου, επιμένοντας να αντιμετωπιστεί η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση σε εθνικό επίπεδο. Οπως γράφουν οι Γκάμελιν και Λεβ, σε σύσκεψη στο Μέγαρο των Ηλυσίων, «αργά τη νύχτα ο Γκούζενμπαουερ και ο Σαρκοζί φλόμωσαν την αίθουσα με τα πούρα τους. Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ άναβε τσιγάρο κάθε δέκα λεπτά. Είχε κανείς την εντύπωση ότι οι καπνιστές ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες ήθελαν να πάρουν εκδίκηση για την αρνητική στάση του Βερολίνου. Η αντικαπνίστρια Μέρκελ χανόταν μέσα στα σύννεφα του καπνού».

«Δεν την εμπιστευόμαστε»

Σχεδόν ενάμιση χρόνο αργότερα, τον Μάιο του 2010, όταν τα σπρεντ αρχίζουν να τρελαίνονται, το πρόβλημα τίθεται εκ νέου στο τραπέζι. Ο Σαρκοζί, με τη βοήθεια του Μπαρόζο, επιχειρεί να επιβάλει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ταμείου πολλών δισεκατομμυρίων με κοινές εγγυήσεις, για να μπορεί να σώσει οποιαδήποτε χώρα του ευρώ από τη χρεοκοπία. Η Μέρκελ αρνείται ξανά. Μάλιστα όταν ο Φινλανδός επίτροπος Ολι Ρεν ρωτάει τον τότε υφυπουργό Οικονομικών Γεργκ Ασμουσεν γιατί η Γερμανία δεν επιθυμεί τον κοινό ευρωπαϊκό μηχανισμό, εκείνος απαντά με μια φράση που έχει μείνει ιστορική στις Βρυξέλλες: «Επειδή δεν εμπιστευόμαστε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

Κάποια στιγμή ωστόσο, το ίδιο βράδυ, η Γαλλία και η Γερμανία συμφωνούν τηλεφωνικά στη μορφή ενός ταμείου διάσωσης με περιορισμένες εθνικές εγγυήσεις. Ετσι δημιουργείται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που για τους Γερμανούς έχει το πλεονέκτημα ότι κάθε εταίρος «εγγυάται πάντοτε και αποκλειστικά μόνο το δικό του κεφάλαιο». Το ποσό των 440 δισ., με το οποίο τελικά χρηματοδοτήθηκε, προκύπτει εντελώς τυχαία.

Η συμμαχία των χωρών του Νότου

Την άνοιξη του 2012 η κατάσταση εκτροχιάζεται ξανά. Οι Ισπανοί δηλώνουν ότι δεν θα πετύχουν τους δημοσιονομικούς στόχους, ενώ η κρίση εξαπλώνεται και στην Ιταλία. Η Ελλάδα, παρά το «κούρεμα» των ομολόγων, βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Στο περιθώριο της Συνόδου της 23ης Μαΐου 2012, Μόντι και Ραχόι αξιώνουν κοινά ευρωομόλογα και ζητούν τα δάνεια που δίνει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας να πηγαίνουν απευθείας στις τράπεζες, έτσι ώστε να σπάσει ο φαύλος κύκλος του χρέους. Η Μέρκελ αρνείται. Η νύχτα της συνόδου συμπίπτει με τον ημιτελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ποδοσφαίρου.

Και ενώ στο γήπεδο αγωνίζονται οι εθνικές ομάδες της Γερμανίας και της Ιταλίας, στον 5ο όροφο του κτιρίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχει στηθεί καβγάς ανάμεσα στον Ιταλό πρωθυπουργό και τη Γερμανίδα καγκελάριο. «Κάτω, στο μπαρ για τον Τύπο, οι δημοσιογράφοι περνούν την ώρα της αναμονής βλέποντας ποδόσφαιρο. Η συντριπτική πλειονότητα υποστηρίζει τους Ιταλούς. Σχεδόν κανείς δεν χειροκροτεί τους Γερμανούς». Είναι η πρώτη φορά που η Μέρκελ είναι ευάλωτη στον «εκβιασμό». Εχει δεσμευτεί ότι θα επιστρέψει στο Βερολίνο με σχέδιο ανάκαμψης. Υπάρχουν, όμως, τουλάχιστον δύο χώρες που ζητούν ανταλλάγματα, έχοντας και τη στήριξη του Γάλλου προέδρου. Ο Μόντι δηλώνει στον Βαν Ρομπέι ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει στο σχέδιο ανάκαμψης αν δεν καταλήξουν σε συγκεκριμένα μέτρα για τα υψηλά επιτόκια των ιταλικών ομολόγων. Η απειλή βρίσκει τον στόχο της και η Μέρκελ αναγκάζεται επιτέλους να δώσει τη συγκατάθεσή της.

 

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή