ΑΜΠΕΡΝΤΙΝ. Με «διαζύγιο γεμάτο πόνο» παρομοίωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κάμερον το ενδεχόμενο απόσχισης της Σκωτίας, υποσχόμενος στους Σκωτσέζους ότι, αν ψηφίσουν «όχι» στην ανεξαρτησία, δεν θα επιστρέψουν στο status quo, αλλά θα ανταμειφθούν «με ένα μεγάλο, άνευ προηγουμένου πρόγραμμα μετάθεσης συμπληρωματικών εξουσιών στο σκωτσέζικο Κοινοβούλιο». Νωρίτερα, η βασίλισσα Ελισάβετ είχε καλέσει τους Σκωτσέζους «να σκεφθούν καλά προτού αποφασίσουν».
Δύο ημέρες πριν από το δημοψήφισμα της Πέμπτης και ενώ οι δημοσκοπήσεις δίνουν αντικρουόμενα αποτελέσματα, ο Βρετανός πρωθυπουργός πραγματοποίησε χθες ένα ακόμη ταξίδι στη Σκωτία προκειμένου να υποστηρίξει την ενότητα της χώρας. Το γεγονός ότι οι μετακινήσεις του Βρετανού πρωθυπουργού στη Σκωτία διαρκούν λίγες ώρες, χωρίς να ανακοινωθεί το πρόγραμμά του και ελαχιστοποιώντας τις επαφές με τον απλό κόσμο, είναι ένδειξη της χαμηλής δημοτικότητας του Βρετανού πρωθυπουργού βορείως των συνόρων.
Μέσα από δραματικές τηλεοπτικές εκκλήσεις, ο Κάμερον εκφράζει την αγάπη του για τη Σκωτία προειδοποιώντας ταυτόχρονα για τις συνέπειες της απόσχισης. «Αν αυτό συμβεί, δεν υπάρχει επιστροφή. Είναι μια απόφαση που θα ισχύει για πάντα. Με το μυαλό, με την καρδιά και την ψυχή μας σας ζητάμε να παραμείνετε».
Ο πρωθυπουργός της Σκωτίας και επικεφαλής της εκστρατείας για την ανεξαρτησία, Αλεξ Σάλμοντ, δήλωσε ότι το επόμενο ταξίδι του Κάμερον στη Σκωτία «δεν θα γίνει για να μας βομβαρδίσει με αγάπη ή να μας απειλήσει, αλλά για τις σοβαρές διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν το δημοψήφισμα». Σε περίπτωση νίκης του «ναι», θα ακολουθήσουν κοπιώδεις διαπραγματεύσεις σχετικά με τον χωρισμό των περιουσιακών στοιχείων και την επίλυση πλείστων εκκρεμών ζητημάτων, μέχρι την επίσημη ανακήρυξη της σκωτσέζικης ανεξαρτησίας, πιθανώς το 2015.
Ενα από τα ζητήματα αυτά είναι η έξωση των βρετανικών πυρηνικών υποβρυχίων Trident από τη Σκωτία, σύμφωνα με τις επιθυμίες των Σκωτσέζων εθνικιστών. Τα υποβρύχια αυτά είναι τμήμα της συλλογικής δύναμης αποτροπής του ΝΑΤΟ και αποτελούν στήριγμα της διπλωματικής και στρατιωτικής ισχύος του Λονδίνου.
Μαζί με την έξοδο από τη Βρετανία, οι Σκωτσέζοι πρέπει να ετοιμάζονται και για έξοδο από το ΝΑΤΟ, κάτι που δεν δείχνει να απασχολεί τους ψηφοφόρους. Χθες ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσμουσεν είπε ότι μία ανεξάρτητη Σκωτία θα χρειαστεί να θέσει ξανά υποψηφιότητα για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αντίστοιχη είναι η θέση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ τόσο για την ένταξη στο ΝΑΤΟ όσο και στην Ε.Ε. απαιτείται ομοφωνία των μελών τους – δηλαδή συμφωνία του εναπομείναντος τμήματος του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων χωρών με αυτονομιστικά κινήματα.
Σε περίπτωση απόσχισης, αυτό που θα μείνει ίδιο, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, είναι η αρχηγός του κράτους, η βασίλισσα Ελισάβετ. Οι Σκωτσέζοι είναι κατά πλειοψηφία υποστηρικτές της μοναρχίας, αν και με μικρότερο ενθουσιασμό από τους υπόλοιπους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου.
Παρότι η έκταση του βασιλείου της θα παραμείνει ίδια, η Ελισάβετ έχει, σύμφωνα με δημοσιεύματα, «τρομοκρατηθεί» από το ενδεχόμενο διάσπασης. Σύμφωνα με αυτήκοους μάρτυρες στα σκωτσέζικα ανάκτορα του Μπαλμόραλ, η Ελισάβετ είπε την Κυριακή, εξερχόμενη από την εκκλησία: «Eλπίζω ο κόσμος να σκεφτεί πολύ προσεκτικά το μέλλον», φράση που ερμηνεύθηκε από τους υπερμάχους του «όχι» ως υποστήριξη της ενότητας της χώρας.
Ομως, για τους κατοίκους υποβαθμισμένων περιοχών, όπως το Ντραμτσάπελ της Γλασκώβης, η απόσχιση είναι ένα βήμα έξω από την απελπισία του παρόντος. «Ολα τα χρήματα πηγαίνουν στο Γουέστμινστερ, δίνουν στους εαυτούς τους αύξηση 11%, για όνομα του Θεού, κι εμείς πεθαίνουμε της πείνας», είπε η Λίντα Γουίδερ. «Αυτό δεν είναι σωστό».