ΚΙΕΒΟ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Ο Αλεξέι Λυπηρίδης μάς δείχνει μια δεσμίδα με 1.000 δολάρια τα οποία βγάζει από την τσέπη του. Πρόκειται για χρήματα τα οποία έχει δώσει μικρομεσαίος επιχειρηματίας για την ενίσχυση των Ουκρανών που πολεμούν στα ανατολικά της χώρας. Ο Αλεξέι είναι 39 ετών, Ελληνας που έχει γεννηθεί στο Κίεβο, η οικογένειά του κατάγεται από ελληνικό χωριό στη Γεωργία. Εχει συγγενείς στην Ελλάδα και εργάζεται ως στέλεχος σε εταιρεία μεταφορών.
Τους τελευταίους μήνες συμμετέχει ενεργά στην υποστήριξη του ουκρανικού εθελοντικού στρατού συγκεντρώνοντας χρήματα από απλούς πολίτες, αγοράζοντας εξοπλισμό και ρούχα και μεταφέροντάς τα στη ζώνη της λεγόμενης αντιτρομοκρατικής επιχείρησης (ΑΤΟ) στα ανατολικά της χώρας. «Αυτοί που βοηθούν μπορεί να είναι απλοί πολίτες, συνταξιούχοι, εργαζόμενοι. Υπάρχουν και επιχειρηματίες που δίνουν μεγαλύτερα ποσά ή αναλαμβάνουν την αγορά συγκεκριμένου εξοπλισμού, οχήματα, ειδικές διόπτρες», μας λέει.
Στο κινητό του τηλέφωνο υπάρχουν εκατοντάδες φωτογραφίες και βίντεο από τις περιοχές όπου διεξάγονται στρατιωτικές επιχειρήσεις, και δείχνουν τον εξοπλισμό που έχει προμηθεύσει. Σε μια από αυτές Ουκρανοί στρατιώτες δοκιμάζουν στην πράξη, δηλαδή πυροβολώντας, ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο, άλλη είναι τραβηγμένη μέσα από αυτοκίνητο που προχωράει μέσα από δασικό δρόμο ενώ γύρω ακούγονται κρότοι από βαριά πυροβόλα όπλα. «Δεν μπορώ να σου δώσω αυτό το υλικό γιατί φαίνονται οι θέσεις των δικών μας, αλλά βλέπεις τι γίνεται», λέει. Μας δείχνει μια φωτογραφία με στρατιώτες «οι μισοί από αυτούς έχουν σκοτωθεί», συμπληρώνει.
Πατριωτική χροιά
Τους τελευταίους πέντε μήνες το Κίεβο έχει κυριολεκτικά βαφτεί στα εθνικά γαλανοκίτρινα χρώματα. Παγκάκια και κάγκελα έχουν βαφτεί, σημαιάκια έχουν μπει σε πολλά αυτοκίνητα που κινούνται στις οδούς. Ακόμα και οι διαφημίσεις στους δρόμους έχουν μια πατριωτική χροιά. Ειδικά κουτιά για την ενίσχυση των στρατιωτών έχουν τοποθετηθεί δίπλα σε ταμεία καταστημάτων, καφετεριών, ενώ στο κέντρο της πόλης τέτοια κουτιά κουβαλούν νεαρά άτομα ζητώντας από τους περαστικούς να δώσουν τον οβολό τους υπέρ της ενίσχυσης των στρατιωτών, των τραυματιών αλλά και των οικογενειών των θυμάτων.
«Δεν ξέρω αν η άποψή μου αντικατοπτρίζει την άποψη των Ελλήνων που ζουν στην Ουκρανία, γιατί ακόμα και αν έχω βρεθεί με Ελληνες είτε στη ζώνη των επιχειρήσεων είτε εδώ, δεν τους έχω ρωτήσει για το πού πρόσκεινται», μας λέει. Μας εξηγεί γιατί αποφάσισε να συμμετάσχει ενεργά στον συγκεκριμένο πόλεμο. «Ξέρετε, εάν εδώ βγει κάποιος σε διαδήλωση, θα τον χτυπήσει η αστυνομία, τη δεύτερη μέρα θα βγουν τρεις, την τρίτη μέρα χίλιοι. Στη Ρωσία δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, δεν υπάρχει τέτοια έννοια όπως ελευθερία άποψης ή επιλογής», μας λέει. Ο ίδιος, όπως και πολλά άτομα που ασχολούνται ή έχουν βλέψεις να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα, τρέμει στην ιδέα της ρωσικής επικράτησης στη συγκεκριμένη κρίση, αντίθετα με μερίδα δημοσίων υπαλλήλων της Ανατολικής Ουκρανίας, οι οποίοι περιμένουν δραστική αύξηση των μισθών τους σε περίπτωση που ενταχθούν στο σώμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Οι εκλογές δεν φαίνεται να συγκινούν τους πολίτες
Μιλώντας με Ουκρανούς σε διάφορες περιοχές αντιλαμβανόμαστε ότι αντίθετα με τις περιοχές που βρίσκονται στην κεντρική και Δυτική Ουκρανία και έχουν ξεκάθαρες πολιτικές και εθνικές απόψεις, το κριτήριο σημαντικής μερίδας πολιτών της Ανατολικής Ουκρανίας αναφορικά με τη συγκεκριμένη κρίση είναι περισσότερο οικονομικό. Το γεγονός ότι η Κριμαία δεν μετατράπηκε σε «παράδεισο» μετά την κατάληψή της από τη Ρωσία έχει συμβάλει στην αύξηση της αρνητικής άποψης συγκεκριμένων περιοχών της Αν. Ουκρανίας για το ενδεχόμενο της προσάρτησης στη Ρωσία. Παράλληλα, και το ενδεχόμενο αντί για τη Ρωσία οι περιοχές να δημιουργήσουν ένα σχήμα Υπερδνειστερίας επίσης δεν φαίνεται ιδιαίτερα ελκυστικό. Ταυτόχρονα όμως, η μακροχρόνια κυβέρνηση διαφθοράς του Γιανουκόβιτς και άλλων πολιτικών, ορισμένοι από τους οποίους εξακολουθούν να συμμετέχουν ενεργά στην πολιτική ζωή της χώρας, λειτουργεί ως το σημαντικότερο αντιουκρανικό κίνητρο μέχρι και σήμερα.
Οι λίστες των υποψηφίων για τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές έχουν καταρτιστεί περιλαμβάνοντας εθελοντές μαχητές που ξεχώρισαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στα ανατολικά ή και νωρίτερα στο Μαϊντάν, γνωστούς δημοσιογράφους αλλά και «παλαιοκομματικό» υλικό. Μεγάλη μερίδα του κόσμου ωστόσο φαίνεται να αποστρέφει το βλέμμα της από τις εκλογές, καθώς η κυβέρνηση του Ποροσένκο δεν έχει πείσει ότι έχει τη διάθεση να τα βάλει με το σημαντικότερο εχθρό της χώρας, τη διαφθορά. Ανώτατοι αξιωματούχοι –ακόμα και στελέχη του στρατού που έχουν κατηγορηθεί για προδοσία- παραμένουν στις θέσεις τους, ενώ τα πολιτικά κόμματα δείχνουν να ακροβατούν ανάμεσα στον λαϊκίστικο λόγο και στους ολιγάρχες χρηματοδότες τους. «Εάν δεν υπήρχαν οι εθελοντές, οι Ρώσοι θα είχαν φτάσει μέχρι το Κίεβο. Ο στρατός ήταν διαλυμένος όταν ξεκίνησαν οι μάχες, όλα ξαναφτιάχθηκαν με την εθελοντική προσπάθεια, με τα χρήματα που έδινε ο απλός κόσμος, με το αίμα που έχυσαν τα απλά παιδιά», μας λέει ο Ολέγκ Νταν, ο οποίος συγκεντρώνει χρήματα για την κατασκευή αυτοσχέδιων κατασκοπευτικών αεροσκαφών που πετούν πάνω από τις περιοχές των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ο ίδιος, όπως και μεγάλη μερίδα των Ουκρανών πιστεύει ότι η κυβέρνηση έχει σταθεί κατώτερη των περιστάσεων αλλά και του σθένους που επέδειξε ο λαός.