ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ. Στρατιωτική παρέλαση στο Βελιγράδι, με αφορμή την 70ή επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης από τον Κόκκινο Στρατό, παρακολούθησε χθες ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, που παραχώρησε χθες ο Ρώσος πρόεδρος, προειδοποίησε ότι η χώρα του θα περιορίσει τη ροή φυσικού αερίου εάν η Ουκρανία «κλέψει» αέριο κατά τη διέλευσή του από τη χώρα με προορισμό τις ευρωπαϊκές αγορές.
«Αν και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η Μόσχα δεν θα προκαλέσει καμία ενεργειακή κρίση, οι κίνδυνοι στη διέλευση παραμένουν. Αν διαπιστώσουμε ότι οι Ουκρανοί εταίροι μας, όπως έγινε το 2008, αφαιρούν αέριο χωρίς την έγκρισή μας, θα περιορίσουμε τον όγκο εξαγωγής με χρέωση των αγοραστών», είπε ο κ. Πούτιν.
Τη δυσαρέσκειά της για την παρουσία Πούτιν σε στρατιωτική παρέλαση εξέφρασε έμμεσα η Ουάσιγκτον, με τον Αμερικανό πρεσβευτή στο Βελιγράδι, Μάικλ Κέρμπι, να μην παρίσταται στις χθεσινές τελετές, παρότι είχε προσκληθεί επισήμως από το σερβικό υπουργείο Εξωτερικών.
Ο Σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάντρ Βούκσιτς δήλωσε, όμως, χθες, ότι επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, κάνοντας λόγο για την εντυπωσιακή βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Ουάσιγκτον, 15 χρόνια μετά τον πόλεμο στο Κόσοβο και τον βομβαρδισμό της Σερβίας από την αμερικανική αεροπορία.
Η στρατιωτική παρέλαση της απελευθέρωσης, η πρώτη ύστερα από 30 χρόνια στο Βελιγράδι, έδωσε την ευκαιρία στον πρόεδρο Πούτιν να υπενθυμίσει στη Δύση την πολιτιστική, ιστορική και οικονομική επιρροή που συνεχίζει να ασκεί η Ρωσία στα Βαλκάνια.
Για τη Σερβία, η απειλή ρωσικού βέτο στα Ηνωμένα Εθνη είναι πλέον το μόνο εμπόδιο στην αναγνώριση του Κοσόβου ως ανεξάρτητου κράτους, έξι χρόνια μετά τη μονομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίας της επαρχίας από τη Σερβία. Το θέμα του Κοσόβου έχει φέρει το Βελιγράδι σε δύσκολη θέση, καλούμενο να συμβιβάσει τον εθνικιστικό του αλυτρωτισμό με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της οποίας επιδιώκει να γίνει κράτος-μέλος.
Με έκδηλα ειρωνική διάθεση αντιμετώπισαν, όμως, πολλοί Σέρβοι την απόφαση της κυβέρνησης να διοργανώσει την τελετή της απελευθέρωσης τέσσερις ημέρες πριν από την πραγματική της επέτειο, στις 20 Οκτωβρίου 1944, όταν τα τελευταία τμήματα της Βέρμαχτ υποχωρούσαν στη βόρεια όχθη του ποταμού Σάβα, εγκαταλείποντας το μαρτυρικό Βελιγράδι. Η κυβερνητική απόφαση για πρόωρη τέλεση ελήφθη σε μια προσπάθεια να μη διαταραχθεί το πρόγραμμα του προέδρου Πούτιν, ο οποίος θα πρέπει να βρίσκεται σήμερα στο Μιλάνο, για τη σύνοδο κορυφής Ασίας – Ε.Ε.
«Η μετάθεση της επετείου είναι ντροπή. Η κυβέρνηση επιδεικνύει ανεπίτρεπτη δουλοπρέπεια απέναντι στη Μόσχα, η οποία νιώθει σύμμαχός μας μόνο όταν τη συμφέρει», λέει η 29χρονη Αλεξάντρα Πάσιτς.
Μετά την ανατροπή του προέδρου Μιλόσεβιτς το 2000, οι Σέρβοι έχουν στραφεί προς τη Δύση, με την Ε.Ε. να αναδεικνύεται στον σημαντικότερο εμπορικό εταίρο, δωρητή και πηγή ξένων επενδύσεων στη γειτονική μας χώρα.
Την ίδια περίοδο, το Βελιγράδι χαλάρωσε τη στάση του απέναντι στο Κόσοβο, εξασφαλίζοντας ευρωπαϊκή στήριξη για την ενταξιακή της πορεία στην Ενωση. Παρά τη γεωπολιτική αυτή προσέγγιση, όμως, η Σερβία συνεχίζει να εξαρτάται άμεσα από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ επιθυμεί διακαώς να διατηρήσει την πρόσβασή της στις ρωσικές αγορές αγροτικών προϊόντων, τις ρωσικές επενδύσεις στο απαρχαιωμένο δίκτυο κρατικών βιομηχανιών και να εξασφαλίσει ευνοϊκότερους όρους στις διμερείς εμπορικές συμφωνίες μεταξύ των δύο κρατών.
Ο ρωσικός αγωγός φυσικού αερίου «Σάουθ Στριμ», που πρόκειται να διέλθει μέσω του σερβικού εδάφους, αναμενόταν να αποτελέσει χθες θέμα συζήτησης μεταξύ του Ρώσου προέδρου και της σερβικής πολιτικής ηγεσίας. Η κατασκευή του αγωγού έχει αναβληθεί, όμως, λόγω ενστάσεων της Ε.Ε. εξαιτίας της ουκρανικής κρίσης.
Στη στρατιωτική παρέλαση συμμετείχε και ρωσικό αεροπορικό ακροβατικό σμήνος, το οποίο πραγματοποίησε εντυπωσιακές υπερπτήσεις πάνω από τη λεωφόρο Νίκολα Τέσλα, όπου παρήλαυναν οι άνδρες του σερβικού στρατού.