Ηρωες του Εμπολα

6' 33" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οσο η ανησυχία στην παγκόσμια κοινότητα αυξάνεται και ο αριθμός των θυμάτων ανεβαίνει (4.922 την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο), έρχονται στο προσκήνιο προσωπικές ιστορίες αλτρουισμού, έμπνευσης και αυτοθυσίας από την «πρώτη γραμμή» της μάχης με τον φονικό ιό. Καθένα από τα πρόσωπα που επιλέξαμε να παρουσιάσουμε έγινε με τον τρόπο του σύμβολο: από τον Αμερικανό γιατρό που νόσησε προσφέροντας βοήθεια στη Λιβερία μέχρι την ηρωική νοσοκόμα στη Σιέρα Λεόνε και τον Βέλγο μικροβιολόγο που εντόπισε τον ιό πριν από 28 χρόνια στο Κονγκό.

Ηρωες του Εμπολα-1

Ζοσεφίν Φίντα Σέλου: Η ηρωική νοσοκόμα της Κενέμα

H 42χρονη Ζοσεφίν Φίντα Σέλου είναι προϊσταμένη νοσοκόμα στην πόλη Κενέμα στη Σιέρα Λεόνε και έχει ζήσει την κρίση του Εμπολα από την πρώτη μέρα, όταν ένας άνθρωπος αιμορραγώντας έφτασε στο νοσοκομείο. Λίγο αργότερα, εμφανίστηκε και δεύτερος ασθενής, ο οποίος μετέδωσε τον ιό σε τρεις νοσοκόμες και έναν αχθοφόρο. Μία από τις νοσοκόμες ήταν έγκυος και τέσσερις συνάδελφοί της προσπάθησαν να τη βοηθήσουν να γεννήσει. Δεν έμεινε κανένας ζωντανός. «Είναι ένας εφιάλτης», σχολίασε η Σέλου στους New York Times. «Εχω κλάψει πολύ από τη στιγμή που ξεκίνησε αυτή η ιστορία. Υπήρξαν στιγμές που σκέφτηκα να παραιτηθώ από τη δουλειά μου. Ολο αυτό ήταν πάρα πολύ για μένα». Αλλά δεν παραιτήθηκε, παρά τα παρακάλια των δύο παιδιών της που τρομαγμένα συνειδητοποιούσαν τον κίνδυνο που ζει καθημερινά η μητέρα τους. Από τους εκατοντάδες ανθρώπους που έχει δει να πεθαίνουν, οι 22 ήταν συνάδελφοί της – το 3% των θυμάτων παγκοσμίως ανήκει στο ιατρικό προσωπικό. «Βλέπεις τους συναδέλφους σου να πεθαίνουν, αλλά εσύ πρέπει να συνεχίσεις να πηγαίνεις στη δουλειά». Η Σέλου εξελίχθηκε σε ηρωική φυσιογνωμία στο νοσοκομείο της Κενέμα, παραμερίζοντας το φόβο και τη θλίψη της, πάντα παρούσα στο πόστο της, κάνοντας ό,τι περνούσε από το χέρι της, όταν -ειδικά τον πρώτο καιρό και πριν φτάσει διεθνής βοήθεια- οι συνθήκες στο νοσοκομείο της Κενέμα ήταν τραγικές. Τα πράγματα πλέον είναι καλύτερα, πιο οργανωμένα, και η Σέλου έχει ανακτήσει την αισιοδοξία της, λέγοντας ότι με τη χάρη του Θεού όλα αυτά θα περάσουν. 

Ηρωες του Εμπολα-2

Πέτερ Πιοτ: Ο «νονός» του ιού

Δεν θα με ενοχλούσε αν καθόμουν δίπλα σε έναν ασθενή του Εμπολα στο μετρό», δήλωσε στην εφημερίδα Telegraph ο Πέτερ Πιοτ, με την αυτοπεποίθηση κάποιου που γνωρίζει τη νόσο καλά, καλύτερα ίσως από τον καθένα. Ο Βέλγος μικροβιολόγος ήταν αυτός που διέγνωσε πρώτος την ύπαρξη του ιού, όταν το 1976 σε ένα εργαστήριο στην Αμβέρσα τον απομόνωσε από το δείγμα αίματος μιας καθολικής μοναχής που είχε αρρωστήσει στο Ζαΐρ λίγες μέρες νωρίτερα. Αργότερα, ο Πιοτ ήταν παρών και στην ονοματοδοσία του – για να μη στιγματιστεί το χωριό Yambuku, από όπου ξεκίνησε ο ιός, οι επιστήμονες «δανείστηκαν» το όνομα του γειτονικού ποταμού Εμπολα. Οι έρευνες συνεχίστηκαν και, όπως δήλωσε ο Πιοτ αυτές τις μέρες στον Guardian, «ήταν ξεκάθαρο ότι μελετούσαμε μία από τις πιο θανατηφόρες ασθένειες που είχαν υπάρξει ποτέ – και ακόμα δεν είχαμε ιδέα ότι μεταδιδόταν μέσω σωματικών υγρών. Θα μπορούσε να μεταδίδεται και από κουνούπια». Στη συνέχεια ο Πιοτ ασχολήθηκε κυρίως με την καταπολέμηση του AIDS, ανέλαβε σημαντικές θέσεις σε οργανισμούς υγείας και σήμερα είναι διευθυντής του Πανεπιστημίου Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου. Υποστηρίζει -και το έγραψε σε άρθρο που συνυπέγραψε στη Wall Street Journal μαζί με δύο συναδέλφους του- ότι αυτήν τη στιγμή υπάρχει ανάγκη άμεσων κλινικών δοκιμών και χρήσης πειραματικών φαρμάκων. Κάτι που δεν θα ήταν απαραίτητο αν οι συνθήκες υγιεινής, νοσοκομειακής περίθαλψης και ενημέρωσης στη δυτική Αφρική ήταν στοιχειωδώς καλύτερες.  

Ηρωες του Εμπολα-3

Κεντ Μπράντλεϊ: Ο «καλός Σαμαρείτης»

Aμπερ, το τεστ είναι θετικό, έχω Εμπολα». Με αυτά τα λόγια ο 33χρονος Αμερικανός γιατρός Κεντ Μπράντλεϊ ανακοίνωσε από το τηλέφωνο στη σύζυγό του ότι προσβλήθηκε από τον ιό. Βρισκόταν ήδη περίπου ένα χρόνο στην Αφρική, με τη γυναίκα του και τα δύο μικρά παιδιά τους, προσφέροντας βοήθεια για λογαριασμό της χριστιανικής οργάνωσης Samaritan’s Purse. Οι περιγραφές του για τις πρώτες μέρες του πυρετού συγκλονίζουν. Αρχικά η θερμοκρασία του ήταν 37,7 και έκανε ένα τεστ για ελονοσία, το οποίο, όπως λέει, «ήταν αρνητικό – καθόλου καλό σημάδι». Λίγες ώρες αργότερα, ο πυρετός είχε φτάσει στο 38,5 και δύο μέρες μετά είχε σταθεροποιηθεί στο 40,5. Τότε άρχισαν η ναυτία και η διάρροια και αυτό που ήδη ήξερε και φοβόταν επιβεβαιώθηκε με τα αποτελέσματα από τις εξετάσεις του. Κατά την παραμονή του στη Λιβερία είχε δει εκατοντάδες ανθρώπους να πεθαίνουν μπροστά στα μάτια του και μόλις έναν να καταφέρνει να θεραπευτεί. Γνώριζε πολύ καλά τι ήταν αυτό που του είχε συμβεί. «Είναι μια εξευτελιστική ασθένεια, αφαιρεί την αξιοπρέπειά σου. Απομακρύνεσαι από την οικογένειά σου και απομονώνεσαι, δεν μπορείς να δεις ούτε τα πρόσωπα των ανθρώπων που σε φροντίζουν εξαιτίας των προστατευτικών στολών», ανέφερε ο Μπράντλεϊ σε ένα συγκλονιστικό κείμενο που έγραψε στο περιοδικό Time, αφού τελικά κατάφερε να θεραπευτεί – πιθανόν χάρη στο πειραματικό φάρμακο Zmapp, το οποίο δεν είχε ακόμα δοκιμαστεί σε ανθρώπους. Μετά την ανάρρωσή του, του ζητήθηκε να δώσει αίμα, καθώς οι γιατροί εκτίμησαν ότι τα αντισώματα που αναπτύχθηκαν στον οργανισμό του ενδέχεται να αποδειχθούν σωτήρια. Πράγματι, τρεις άνθρωποι πιθανόν του χρωστάνε τη ζωή τους, ενώ η ιατρική κοινότητα προβληματίζεται πώς θα καταφέρει να επιβεβαιώσει τη χρησιμότητα του αίματος ενός ασθενούς που ανάρρωσε για τη θεραπεία των επόμενων.

Ηρωες του Εμπολα-4

Salomé Karwah: Το ζωντανό παράδειγμα

Υστερα από 18 ημέρες στο θεραπευτικό κέντρο, ένα πρωί οι νοσοκόμες μού πήραν αίμα και το έστειλαν στο εργαστήριο. Εκείνο το απόγευμα τις είδα να επιστρέφουν και να μου ανακοινώνουν ότι ήμουν έτοιμη να πάω σπίτι γιατί τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά. Ηταν σαν να είχα ξαναγεννηθεί», διηγείται η 26χρονη Salomé Karwah. Τη στιγμή που δεχόταν τα καλά νέα για την υγεία της, γνώριζε ότι στη διπλανή σκηνή οι γονείς της έχαναν τη μάχη. Από τη νόσο προσβλήθηκαν και θεραπεύτηκαν επίσης η αδελφή της, ο αρραβωνιαστικός της και η ανιψιά της. Αλλά η περιπέτειά της δεν είχε τελειώσει. Επιστρέφοντας σπίτι της, συνάντησε εχθρική στάση: κλειστές πόρτες στη γειτονιά, φίλους να την αποφεύγουν, ανθρώπους να μην πείθονται ότι ήταν πλέον «ακίνδυνη». Ο τρόμος είναι λογικό να έχει κυριεύσει τη Μονρόβια, το μέρος με τους περισσότερους καταγεγραμμένους θανάτους και, κυρίως, το μέρος που πλήττεται περισσότερο από τον δολοφονικό ιό, με τους γιατρούς να καταγράφουν στα μέσα Οκτώβρη 305 νέα κρούσματα σε μία εβδομάδα. «Οι άνθρωποι που έχουν τον ιό του Εμπολα δεν πρέπει να στιγματίζονται, διότι κανείς δεν ξέρει ποιος θα είναι ο επόμενος», λέει η Salomé. Σήμερα έχει επιστρέψει στο θεραπευτικό κέντρο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην πρωτεύουσα της Λιβερίας, αυτήν τη φορά για να βοηθήσει μεταφέροντας τη δική της εμπειρία. Και μόνο η παρουσία της μπορεί να εμψυχώσει τους νοσηλευομένους ότι υπάρχει ελπίδα.

Ηρωες του Εμπολα-5

Νίνα Φαμ: Η πρώτη ασθενής του δυτικού κόσμου

Aποφοίτησε από το Texas Christian University με το πτυχίο της νοσηλεύτριας πριν από τέσσερα χρόνια. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι δεν είχε πιστοποίηση για αντιμετώπιση νοσοκομειακών κρίσεων μέχρι και δύο μήνες πριν προσβληθεί από τον ιό του Εμπολα. Εχει πλέον ξεπεράσει τον κίνδυνο, όπως και η Αμπερ Τζόι Βίνσον, η άλλη νοσοκόμα που φρόντιζε τον Λιβεριανό Τόμας Ερικ Ντάνκαν. Η 26χρονη Φαμ μάλιστα, Βιετναμέζα στην καταγωγή, αφού πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο του Μέριλαντ, όπου είχε εν τω μεταξύ μεταφερθεί, έγινε δεκτή και από τον Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο, ο οποίος της ευχήθηκε περαστικά και της χάρισε μια μεγάλη αγκαλιά, πείθοντας και τον πιο δύσπιστο ότι η νεαρή νοσοκόμα είναι πλέον απολύτως υγιής. Η Φαμ θα μείνει στην ιστορία ως το πρώτο άτομο που κόλλησε τον ιό σε αμερικανικό έδαφος και θα θυμόμαστε την ιστορία της επειδή ουσιαστικά ήταν η δική της περίπτωση που σκόρπισε τον πανικό στον δυτικό κόσμο. Η ασθένειά της λειτούργησε ως συναγερμός για τη σοβαρότητα της κατάστασης, περνώντας το μήνυμα ότι ο Εμπολα δεν είναι κάτι που αφορά μόνο την τριτοκοσμική Αφρική, τους ιεραπόστολους και τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Θα θυμόμαστε, επίσης, και το συγκινητικό βίντεο που κυκλοφόρησε στο Ιντερνετ από το νοσοκομείο του Τέξας, όταν, ανάμεσα σε γιατρούς με ερμητικά ασφαλισμένες στολές, η Φαμ ξέσπασε σε δάκρυα χαράς ακούγοντας τα νέα ότι οι εξετάσεις της ήταν πια καθαρές.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή