ΡΩΜΗ. Στα υποβαθμισμένα ανατολικά προάστια της Ρώμης, το «Μουσείο Μετροπόλιζ του Αλλου και του Αλλού» ή ΜΑΑΜ σπρώχνει τα όρια της αίθουσας τέχνης σε μια νέα διάσταση.
Το καινοτόμο μουσείο, που δημιουργήθηκε σε παροπλισμένο εργοστάσιο σαλαμιού, στεγάζει -εκτός από εργαστήρια εικαστικών- και περί τους 200 άστεγους καταληψίες, μεταξύ τους και οικογένειες με συνολικά 50 παιδιά.
«Η αστυνομία θα μπορούσε να εισβάλει αύριο και να πετάξει τους πάντες στον δρόμο. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και γι’ αυτό ανοίγουμε τις πόρτες στο κοινό μόνο λίγες ημέρες την εβδομάδα και για έκτακτες εκδηλώσεις», λέει ο δημιουργός του ανεξάρτητου πολυχώρου, Τζιόρτζιο ντε Φίνις.
Εκθεση Μπουτζιάνι
Παρά την έλλειψη προγραμματισμού και διαφήμισης, το μουσείο ενισχύει σταδιακά τη φήμη του, για να αναγνωρισθεί ως χώρος ελεύθερης και πρωτότυπης εικαστικής έκφρασης. Χθες πραγματοποιήθηκαν άλλωστε τα εγκαίνια της έκθεσης «Ατσάλι και Φωτιά» του Πάολο Μπουτζιάνι, Ιταλού εικαστικού στον κύκλο του Αντι Γουόρχολ στη Νέα Υόρκη των δεκαετιών του 1970 και 1980.
Το ΜΑΑΜ, ανεξάρτητα από την καλλιτεχνική του αποστολή, έχει πετύχει να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής και οικιστικής κρίσης στη χώρα. Οι κάτοικοί του προέρχονται από κάθε σημείο της Ιταλίας και του κόσμου. Πολλοί από αυτούς είναι Ρομά, μειονότητα που αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη σκληρότητα από το ιταλικό κράτος.
Ενα χιλιόμετρο από το ΜΑΑΜ βρίσκεται η υποβαθμισμένη συνοικία Τορ Σαπιέντσα, που απασχόλησε πριν από δύο εβδομάδες την επικαιρότητα λόγω αντιμεταναστευτικής διαδήλωσης μερίδας κατοίκων της. Το όραμα του Ντε Φίνις, όμως, αποσκοπεί στον συγκερασμό όλων αυτών των επιρροών με στόχο την προώθηση εναλλακτικής κοινωνικής πρότασης.
Τη φιλοδοξία του Ντε Φίνις ενισχύει μεγάλη ομάδα εικαστικών και άλλων εθελοντών καλλιτεχνών, από τον 27χρονο γλύπτη Αντρέα Ρινάλντι έως και τον 81χρονο Μπουτζιάνι. «Οι προοπτικές είναι οι εξής: οι ιδιοκτήτες στέλνουν δικαστικούς κλητήρες και μας κλείνουν ή αποφασίζουν να διεκδικήσουν για τον εαυτό τους όσα φτιάξαμε ή όλα καταρρέουν από μόνα τους», λέει ο Ντε Φίνις, που ελπίζει ότι οι Αρχές θα διστάσουν να καταστρέψουν ένα χώρο που προσελκύει μέχρι και 1.000 επισκέπτες για τις εκδηλώσεις του. Το κτίσμα καταλήφθηκε για πρώτη φορά το 2009 από τη ριζοσπαστική οικιστική κολεκτίβα BPM, μετά την πώλησή του από τους αλλαντοποιούς σε κατασκευαστική εταιρεία.
Δεν έχουμε κεφάλαια
«Δεν διαθέτουμε τα αναγκαία κεφάλαια για γενική ανακαίνιση και είμαστε έτσι υποχρεωμένοι να δουλεύουμε με όσα έχουμε», λέει ο Ντε Φίνις. Το ΜΑΑΜ διαθέτει έτσι πολλές αίθουσες, παλαιά εργαστήρια αλλαντικών, πρωτότυπους κήπους λαχανικών στο προαύλιο, καθώς και καλά οργανωμένο παιδικό σταθμό, που απασχολεί και εκπαιδεύει τα παιδιά των κατοίκων τρία απογεύματα την εβδομάδα.
Ο κάτοικος του κτίσματος Μουσταφά Λαμπικί, από το Μαρόκο, εξηγεί ότι η καθημερινή επαφή με εικαστικούς πλουτίζει την καθημερινότητα, ενώ οι πολυσχιδείς και ενδιαφέρουσες δραστηριότητες κρατούν τους νέους μακριά από τους δρόμους: «Το μουσείο προσελκύει κάθε είδους ανθρώπους. Πάντα συμβαίνει κάτι ενδιαφέρον, πάντα μπορεί να συζητήσεις με κάποιον και τα παιδιά πάντα βρίσκουν κάτι να κάνουν».