Υστερα από μία δεκαετία, ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν έγινε χθες ο πρώτος Τούρκος πρόεδρος που προήδρευσε συνάντησης του υπουργικού συμβουλίου της χώρας. Η τελευταία φορά ήταν το 2000, όταν ο τότε πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ προήδρευσε του συμβουλίου για να αποχαιρετήσει τους υπουργούς στο τέλος της επταετούς θητείας του. Ο πρώην πρωθυπουργός και επί δεκαετίας κυρίαρχος της τουρκικής πολιτικής σκηνής, όμως, είχε εκδηλώσει εξαρχής την επιθυμία του να ενισχύσει τα προεδρικά καθήκοντα, ακόμη και πριν από την εκλογή του στο αξίωμα τον περασμένο Αύγουστο.
Αν και πολλοί επικριτές του τον κατηγορούν για προσπάθεια συσσώρευσης υπερβολικών εξουσιών, ο Ερντογάν έχει τονίσει ότι η μεγάλη νίκη του στην πρώτη εκλογή προέδρου με απόφαση του τουρκικού λαού, όπου συγκέντρωσε το 52% των ψήφων, λειτουργεί ως καταπίστευμα που του επιτρέπει να ασκεί περισσότερες εξουσίες χωρίς να πραγματοποιηθούν συνταγματικές αλλαγές. Ορισμένοι σύμμαχοι του Ερντογάν στη Δύση, αλλά και οι εσωτερικοί του αντίπαλοι, ανησυχούν ότι η υπερβολική ισχύς του Τούρκου προέδρου θα απομακρύνει την Τουρκία από το δυτικό διοικητικό πρότυπο των «ελέγχων και ισορροπιών» και θα πλήξει την ελευθερία του λόγου.
Οπως υποστήριξε, ωστόσο, ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, ο Τούρκος πρόεδρος έχει το δικαίωμα να τεθεί επικεφαλής της συνάντησης του υπουργικού συμβουλίου. Ο Νταβούτογλου αρνήθηκε ότι η παρουσία του Ερντογάν επισκιάζει τη δική του εξουσία. «Ο πρόεδρος μπορεί να συγκαλέσει το συμβούλιο όποτε το επιθυμεί, για να ενημερωθεί ή να το συμβουλευθεί», σχολίασε ο Τούρκος πρωθυπουργός. «Αυτό είναι φυσιολογικό και σύμφωνο με το τουρκικό Σύνταγμα και την τουρκική πολιτική παράδοση των τελευταίων πενήντα ετών» πρόσθεσε ο Νταβούτογλου την Παρασκευή. Σύμφωνα με τον Τούρκο πρωθυπουργό, οι σχετικές συνταγματικές μεταρρυθμίσεις ίσως πραγματοποιηθούν μελλοντικά, αλλά προς το παρόν η διάκριση των εξουσιών είναι ξεκάθαρη, νόμιμη και η απαιτούμενη με βάση την πολιτική ευθύνη.
Διαδηλώσεις μνήμης
Την ίδια στιγμή, χιλιάδες άτομα διαδήλωσαν τη Δευτέρα στους κεντρικούς δρόμους της Κωνσταντινούπολης, ζητώντας την απόδοση δικαιοσύνης για τη δολοφονία του Τουρκοαρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ, ο οποίος έπεσε νεκρός από δύο πυροβολισμούς σε ώρα αιχμής πριν από οκτώ χρόνια ακριβώς. Οι διαδηλωτές, που συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία της δίγλωσσης τουρκικής και αρμένικης εφημερίδας «Αργκο», κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα στα τουρκικά, τα αρμενικά και τα αγγλικά υπέρ της δικαίωσης του Ντινκ. Ο Τουρκοαρμένιος δημοσιογράφος αποτελούσε σημαντική προσωπικότητα για τη μικρή κοινότητα των Αρμενίων στην Τουρκία και μαχόταν υπέρ της συμφιλίωσης των Τούρκων και των Αρμενίων, που συγκρούονται σχετικά με την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων. Η συμπλήρωση εκατό χρόνων από το τραγικό συμβάν ενίσχυσε τη διαδήλωση. Υπολογίζεται ότι λιγότερο από το 10% των Τούρκων θεωρεί πως η κυβέρνησή τους πρέπει να αναγνωρίσει τη μαζική εξόντωση του αρμενικού λαού κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως γενοκτονία.
Η πορεία μνήμης για τη δολοφονία του δημοσιογράφου συνέπεσε με τη σύλληψη ενός υψηλά ιστάμενου αξιωματικού της τουρκικής αστυνομίας, ο οποίος κατηγορείται για αμέλεια επειδή απέτυχε να αποτρέψει τη δολοφονία. Την περασμένη Τρίτη, ακόμη δύο αστυνομικοί χαμηλότερου βαθμού συνελήφθησαν με την ίδια κατηγορία. Το 2011 ο 17χρονος τότε Ογκούν Σαμάστ είχε ομολογήσει ότι δολοφόνησε τον Ντινκ και καταδικάστηκε σε 23 έτη φυλάκισης. Η δολοφονία, ωστόσο, εξελίχθηκε σε σκάνδαλο, όταν αποκαλύφθηκε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας γνώριζαν για την ύπαρξη σχεδίου εξόντωσης του Ντινκ, αλλά δεν έδρασαν εγκαίρως.