Σοβαρά πολιτικά προβλήματα σε ευρωπαϊκές χώρες, πέρα από τα προφανή ανθρώπινα, προκαλεί το φαινόμενο της αθρόας εισροής προσφύγων από τις εμπόλεμες ζώνες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.
Το 2014, 280.000 άνθρωποι εισήλθαν παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αύξηση της τάξης του 138% σε σχέση με το 2013. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΙΟΜ) για το 2014, 3.279 πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη Μεσόγειο με προορισμό την Ιταλία και την Ελλάδα, με τον αριθμό αυτό να αναμένεται να αυξηθεί κατά πολύ φέτος, εξαιτίας ναυαγίων όπως αυτό της περασμένης εβδομάδας, με περισσότερους από 400 πρόσφυγες να αγνοούνται ανοιχτά της Λιβύης.
Η σχετική ενίσχυση της φύλαξης των τουρκικών παραλίων της Μικράς Ασίας από τις τουρκικές αρχές και η ανάπτυξη αποτελεσματικών δικτύων παράνομης διακίνησης μεταναστών στη Λιβύη μετατόπισαν το πρόβλημα στις ακτές της Βόρειας Αφρικής. Εκεί, τα δίκτυα διακινητών, εκμεταλλευόμενα το κενό εξουσίας που προκαλεί η σοβούσα εμφύλια σύρραξη, πωλούν σε «ανταγωνιστικές τιμές» στους κατά κύριο λόγο Σύρους (αλλά και Ερυθραίους καθώς και Κονγκολέζους) πρόσφυγες λαστιχένιες μηχανοκίνητες λέμβους, εξοπλισμένες με τα αναγκαία καύσιμα και τρόφιμα για τον διάπλου των 280 ναυτικών μιλίων. Οι διακινητές «προσφέρουν» επίσης και ένα κινητό τηλέφωνο, με προγραμματισμένο στη μνήμη τον αριθμό της μαλτέζικης και της ιταλικής ακτοφυλακής, αναγκαίο για την περισυλλογή των προσφύγων.
Η επείγουσα αεροναυτική επιχείρηση έρευνας και διάσωσης «Mare Nostrum», που εγκαινιάσθηκε τον Οκτώβριο του 2013, μετά το ναυάγιο ανοιχτά της Λαμπεντούζα με 360 νεκρούς πρόσφυγες, συνέβαλε στη διάσωση σημαντικού αριθμού ναυαγών και μεταναστών. Το μεγάλο κόστος της επιχείρησης, όμως, οδήγησε αρχικά στην περιστολή της και, τέλος, στην αντικατάστασή της τον Νοέμβριο του 2014. Η επιχείρηση «Τρίτων», που διαδέχθηκε τη «Mare Nostrum», αφορά αποκλειστικά και μόνο τη διαχείριση και διαφύλαξη των θαλάσσιων συνόρων και δεν έχει αποκλειστικό της στόχο την έρευνα και τη διάσωση.
Η μεταστροφή της Ε.Ε. επιβλήθηκε από τις έντονες πολιτικές αντιδράσεις που αντιμετώπισαν η κυβέρνηση Ρέντσι στην Ιταλία και η κυβέρνηση Ολάντ στη Γαλλία, από την αντιπολίτευση.
Την περασμένη Δευτέρα, ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών απέστειλε εγκύκλιο στους περιφερειάρχες της χώρας, ζητώντας την επείγουσα εξεύρεση 6.500 κλινών για τη φιλοξενία προσφύγων, ιδιαίτερα στα κεντρικά και τα βόρεια της χώρας. Οργίλη υπήρξε η απάντηση πολλών περιφερειαρχών, όπως του Ρομπέρτο Μαρόνι, περιφερειάρχη της Λομβαρδίας, ηγετικού στελέχους της ακροδεξιάς Λέγκας του Βορρά και πρώην υπουργού Εσωτερικών στην κυβέρνηση Μπερλουσκόνι. «Αρνούμεθα να αποδεχθούμε την εισβολή αυτή. Οσο η κυβέρνηση Ρέντσι τηρεί τέτοια ανεύθυνη στάση, η Λομβαρδία θα προσφέρει μηδέν κλίνες», είπε ο Μαρόνι, την άρνηση του οποίου μιμήθηκε και ο συνάδελφός του, περιφερειάρχης του Βένετο, Λούκα Τσάια. Ο γ.γ της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι, είπε: «Γιατί θα έπρεπε να υποδεχθώ έστω και έναν τέτοιο μετανάστη, όταν η λίστα αναμονής για κοινωνική στέγη στο Μιλάνο περιέχει 22.000 Ιταλούς;».
Στη Γαλλία, την αντιπολιτευτική ρητορική εξέφρασε σε κύριο άρθρο της στην αρχή της εβδομάδας η εφημερίδα Le Figaro.
Υπό τον τίτλο «Βιομηχανία λαθρομεταναστών», το πρωτοσέλιδο άρθρο μνημονεύει την έκθεση του γενικού λογιστηρίου του κράτους για το χρηματικό κόστος των αιτουμένων άσυλο, χαρακτηρίζοντας την έκθεση «τρομακτική». Χρησιμοποιώντας όρους όπως «χιονοστιβάδα λαθρομεταναστών πάνω στη χώρα μας», «η ψευδαίσθηση της Γαλλίας ως τόπου φιλοξενίας», «δαπανηρή απάτη» και «επείγουσα ανάγκη ανάληψης δράσης», η εφημερίδα εμφανίζει τα επιχειρήματα που θα αξιοποιήσει η γαλλική κεντροδεξιά αντιπολίτευση στις επερχόμενες τοπικές, αλλά και εθνικές εκλογικές αναμετρήσεις, στην προσπάθειά της να μην παραδώσει τους ψηφοφόρους της στο ξενοφοβικό ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν.