Την απόφαση των ρωσικών αρχών να απαγορεύσουν την πώληση του δημοφιλούς βιβλίου κόμικς «Μάους», με θέμα το Ολοκαύτωμα, καταδίκασε ο συγγραφέας Αρτ Σπίγκελμαν.
Οι ρωσικές αρχές προχώρησαν στην αμφιλεγόμενη απόφαση, ισχυριζόμενες ότι το εξώφυλλο, που εμφανίζει αγκυλωτό σταυρό, δίνει αφορμή για φιλοναζιστική προπαγάνδα, ενόψει της 70ής επετείου της συμμαχικής νίκης στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που γιορτάζεται στις 9 Μαΐου.
Τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της Μόσχας υπάκουσαν στην εντολή, αποσύροντας τα αντίτυπα του βιβλίου. «Είναι πραγματικά κρίμα, καθώς το βιβλίο μου έχει να κάνει με την ιστορική μνήμη. Δεν θέλουμε να σβήνουν οι μνήμες» είπε ο Σπίγκελμαν.
Το «Μάους», που τιμήθηκε με βραβείο Πούλιτζερ το 1992, κυκλοφόρησε στη Ρωσία το 2013. Πρόκειται για αντιφασιστικό αφήγημα, με θέμα τις αναμνήσεις του Πολωνο-εβραίου πατέρα του Σπίγκελμαν, που οδηγήθηκε στο Αουσβιτς και επιβίωσε χάρη στην ευρηματικότητα και το σθένος του. Το βιβλίο απεικονίζει τους Γερμανούς ως γάτες, τους Εβραίους ως ποντίκια, τους Πολωνούς ως γουρούνια και τους Αμερικανούς ως σκύλους.
Τον Δεκέμβριο, η Ρωσία ψήφισε νόμο, ο οποίος απαγορεύει κάθε ναζιστική προπαγάνδα, ενώ έκτοτε οι αρχές έχουν πραγματοποιήσει εφόδους σε καταστήματα παιχνιδιών και παλαιοπωλεία, δεσμεύοντας προϊόντα και ενθύμια που φέρουν ναζιστικά σύμβολα.
«Παρότι δεν πιστεύω ότι το “Μάους” ήταν ο στόχος των αρχών, εκτιμώ ότι ο νόμος είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης στη Ρωσία. Είναι ειρωνικό ότι ένα ξεκάθαρα αντιφασιστικό βιβλίο τιμωρείται από έναν αντιναζιστικό νόμο στη χώρα του Στάλιν, που απελευθέρωσε το στρατόπεδο του πατέρα μου», λέει ο Σπίγκελμαν.
Η εκδότρια του «Μάους», Βαρβάρα Γκορνοστάγεβα, επιβεβαίωσε την απόσυρση του βιβλίου από βιβλιοπωλεία σε όλη την πρωτεύουσα. «Δεν υπάρχει ίχνος ναζιστικής προπαγάνδας σε αυτό. Το βιβλίο έπρεπε να βρίσκεται στα ράφια την Ημέρα της Νίκης» λέει η εκδότρια.
Ο Σπίγκελμαν λέει ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το βιβλίο του γίνεται αντικείμενο λογοκρισίας. Οταν το Μάους εκδιδόταν στη Γερμανία, ο εκδότης βρήκε νομικό παράθυρο που επέτρεψε το εξώφυλλο να παραμείνει αμετάβλητο, καθώς ο γερμανικός νόμος απαγορεύει ρητά την κυκλοφορία βιβλίων ή εντύπων που φέρουν αγκυλωτό σταυρό, εκτός και αν πρόκειται για ιστορικές μελέτες. Ο Σπίγκελμαν απαιτεί το εξώφυλλο να παραμένει ίδιο σε κάθε έκδοση, κάτι που περιλαμβάνεται στα συμβόλαια που υπογράφει με κάθε εκδότη.
«Η Ρωσία δεν είναι ο μοναδικός φταίχτης. Οι καιροί είναι πολύ επικίνδυνοι για όσους εκφράζονται ελεύθερα. Δείτε τι έγινε στο Charlie Hebdo, σκεφτείτε τι έπαθε ο Εντ Σνόουντεν, που υποχρεώθηκε να καταφύγει στην εξορία» καταλήγει ο συγγραφέας.