Δύσκολος ο σχηματισμός κυβέρνησης στην Τουρκία

Δύσκολος ο σχηματισμός κυβέρνησης στην Τουρκία

3' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σε περίοδο εσωτερικής αβεβαιότητας, με απρόβλεπτες συνέπειες στην εξωτερική της πολιτική, εισήλθε η Τουρκία μετά τις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής, οι οποίες σηματοδότησαν την πρώτη σοβαρή ήττα του Ταγίπ Ερντογάν, μετά 13 χρόνια πολιτικής κυριαρχίας. Χάνοντας για πρώτη φορά μετά το 2002 την κοινοβουλευτική του αυτοδυναμία, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) θα δυσκολευθεί να σχηματίσει κυβέρνηση, με το ενδεχόμενο μιας νέας εκλογικής αναμέτρησης να εγγράφεται στην ημερήσια διάταξη.

Με καταμετρημένο το 99,9% των ψήφων, το ΑΚΡ διατηρεί μεν την πρώτη θέση, με το 40,9% των ψήφων, υποχωρώντας ωστόσο κατά εννέα ποσοστιαίες μονάδες έναντι της προηγούμενης επίδοσής του, στις βουλευτικές εκλογές του 2011. Το ΑΚΡ εξασφαλίζει 258 έδρες, μακριά από το ελάχιστο όριο της κοινοβουλευτικής αυτοδυναμίας – 276 έδρες. Στη δεύτερη θέση διατηρείται το κεντροαριστερό Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) με 25% (25,9% το 2011) και 132 έδρες, ακολουθούμενο από το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), το οποίο έλαβε 16,3% και 80 έδρες, σημειώνοντας σημαντική αύξηση 3,6%.

Μεγάλος κερδισμένος των εκλογών υπήρξε το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (HDP), υπό τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς, το οποίο όχι μόνο πέρασε το ελάχιστο όριο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης (10%), αλλά διπλασίασε τις ψήφους του, κερδίζοντας το 13,1% και 80 έδρες. Η απογείωση του HDP καταδεικνύει ότι κατάφερε να υπερβεί τα στενά όρια του «φιλοκουρδικού» κόμματος (ο Ερντογάν το αντιμετώπιζε περίπου ως πολιτική πτέρυγα της ένοπλης αυτονομιστικής οργάνωσης των Κούρδων, ΡΚΚ) και να αναδειχθεί σε συνασπισμό «όλων των καταπιεσμένων» –Κούρδων, Αλεβιτών, χριστιανών, αριστερών– όπως δήλωσε μετά το εκλογικό αποτέλεσμα ο χαρισματικός ηγέτης του. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις τάξεις του HDP εκλέχτηκαν βουλευτές ένας Σύρος καθολικός κι ένας Αρμένιος.

Αν ο Ντεμιρτάς ήταν ο αδιαμφισβήτητος θριαμβευτής των εκλογών, ο μεγάλος ηττημένος ήταν ο Ταγίπ Ερντογάν, παρότι θεωρητικά, ως πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν συμμετείχε στην αναμέτρηση. Ωστόσο, ο ίδιος ο Ερντογάν μετέτρεψε, ουσιαστικά, τις προχθεσινές εκλογές σε δημοψήφισμα για το πρόσωπό του, επιδιώκοντας άνετη πλειοψηφία του ΑΚΡ, η οποία θα άνοιγε τον δρόμο για την αναθεώρηση του συντάγματος ώστε να θεσπισθεί ισχυρά προεδρικό σύστημα. Μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, το στρατηγικό σχέδιο του Ερντογάν αποτελεί σωρό ερειπίων. Στην πρώτη του δήλωση, ο αποδυναμωμένος, πλέον, πρόεδρος κάλεσε όλα τα κόμματα να «εκτιμήσουν με τρόπο υγιή και ρεαλιστικό την παρούσα εικόνα, η οποία δεν δίνει σε κανένα κόμμα τη δυνατότητα αυτοδυναμίας». Ζήτησε επίσης από τους πολιτικούς αρχηγούς «την αναγκαία ευαισθησία για τη διατήρηση του κλίματος σταθερότητας και εμπιστοσύνης και των δημοκρατικών κατακτήσεων».

Δύσκολο διαγράφεται το έργο του ηγέτη του ΑΚΡ και απερχόμενου πρωθυπουργού, Αχμέτ Νταβούτογλου, για τη συγκρότηση κυβέρνησης συνασπισμού.

Θεωρητικά, ο πιο «φυσιολογικός» σύμμαχος του ΑΚΡ είναι το υπερσυντηρητικό, εθνικιστικό ΜΗΡ. Ωστόσο, ο ηγέτης του ΜΗΡ, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έσπευσε ήδη να αποκλείσει κυβερνητική σύμπραξη είτε με το ΑΚΡ είτε με τα άλλα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης, CHP και HDP. Το τελευταίο ενδεχόμενο θα ήταν αδιανόητο για τα τουρκικά δεδομένα, λόγω της σφοδρής αντιπαλότητας των εθνικιστών με τους Κούρδους. Αυτός είναι και ο λόγος που ο αντιπρόεδρος της απερχόμενης κυβέρνησης, Μπουλέντ Αρίντς, προκάλεσε τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης να προσπαθήσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας, βέβαιος ότι θα αναγκαστούν να παραδώσουν τη σκυτάλη στο ΑΚΡ.

Εναλλακτική λύση θα αποτελούσε ο σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας του ΑΚΡ, με στήριξη ή ανοχή κάποιου κόμματος της αντιπολίτευσης. Επί του προκειμένου, θα αρκούσε η αποχή ενός κόμματος (πιθανότερο του MHP ή του HDP) από την ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης, κατά την οποία απαιτείται μόνο σχετική και όχι απόλυτη πλειοψηφία. Κάτι τέτοιο, όμως, θα απαιτούσε μείζονες παραχωρήσεις από το ΑΚΡ στους εθνικιστές ή τους Κούρδους, με αντάλλαγμα μια εύθραυστη πλειοψηφία, η οποία θα μπορούσε να διαρραγεί οποιαδήποτε στιγμή. Εάν τίποτε από αυτά δεν τελεσφορήσει, θα καταστούν μονόδρομος οι πρόωρες εκλογές, κάτι που δεν θέλει να σκέφτεται ο επιχειρηματικός κόσμος.

 

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή