Χρειάστηκε να περάσουν πέντε ολόκληρες εβδομάδες από τις τουρκικές βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουνίου, για να αρχίσει ο πρώτος γύρος των διερευνητικών διαβουλεύσεων μεταξύ των ηγετών των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στη νέα Βουλή για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Οι διαπραγματεύσεις μπορεί να κρατήσουν μέχρι και 45 ημέρες και εάν αποβούν άγονες, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ταγίπ Ερντογάν, οφείλει, κατά το Σύνταγμα, να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει νέες εκλογές. Είναι η πρώτη φορά από το 2002, όταν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) ανέβηκε στην εξουσία, που η Τουρκία διέρχεται περίοδο έντονης πολιτικής αβεβαιότητας, ανάλογη με εκείνη της δεκαετίας του 1990.
Το εναρκτήριο λάκτισμα των διαβουλεύσεων σε επίπεδο κομματικών ηγετών δόθηκε χθες, με τη συνάντηση του υπηρεσιακού πρωθυπουργού και επικεφαλής του ΑΚΡ, Αχμέτ Νταβούτογλου, με τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), το οποίο κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις πρόσφατες εκλογές. Σε συνέντευξη Τύπου, μετά το πέρας της συνάντησης, ο Νταβούτογλου περιέγραψε τις συνομιλίες ως «ειλικρινείς» και «φιλικές», τονίζοντας όμως ότι είχαν προκαταρκτικό χαρακτήρα και δεν μπήκαν στην ουσία των προβλημάτων αναφορικά με το πρόγραμμα και τη σύνθεση ενδεχόμενης κυβέρνησης συνεργασίας.
Το συντηρητικό, ισλαμικό ΑΚΡ κέρδισε 258 έδρες στις εκλογές της 7ης Ιουνίου, χάνοντας για πρώτη φορά από το 2002 την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, ενώ το κοσμικό, κεντροαριστερό CHP εξασφάλισε 132 έδρες. Από 80 έδρες κέρδισαν το εθνικιστικό MHP του Ντεβλέτ Μπαχτσελί και το αριστερό, φιλοκουρδικό HDP υπό τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς.
Δεδομένων των σοβαρών ιδεολογικών διαφορών μεταξύ ΑΚΡ και CHP, η κυβερνητική συνεργασία μεταξύ των δύο κομμάτων θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη. Περισσότερο φυσιολογική θα ήταν μια σύμπραξη του ΑΚΡ με το επίσης συντηρητικό (αλλά κοσμικό) ΜΗΡ, τον ηγέτη του οποίου αναμένεται να συναντήσει ο Νταβούτογλου σήμερα, ενώ αύριο θα κλείσει τον πρώτο, διερευνητικό γύρο των συνομιλιών, με την προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Ντεμιρτάς. Ο δεύτερος, ενδεχομένως ουσιαστικότερος, γύρος διαβουλεύσεων θα αρχίσει την επόμενη εβδομάδα.
Ο βραδύς ρυθμός των διαπραγματεύσεων (είχαν προηγηθεί μακρόσυρτες διαδικασίες για την εκλογή του προεδρείου και των επιτροπών της Βουλής) ενισχύει τις υπόνοιες της αντιπολίτευσης ότι το ΑΚΡ, υπό την καθοδήγηση του Ερντογάν, επιδιώκει να ροκανίσει τον χρόνο και να οδηγήσει τα πράγματα σε νέες εκλογές, ελπίζοντας ότι αυτήν τη φορά θα κατακτήσει την αυτοδυναμία. Κάτι τέτοιο θα άνοιγε τον δρόμο για την αναθεώρηση του Συντάγματος, με στόχο την ενίσχυση των εξουσιών του Ερντογάν, ένα σχέδιο που προσωρινά ματαιώθηκε με το εκλογικό αποτέλεσμα της 7ης Ιουνίου.
Ολα τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν θέσει όρο, προκειμένου να συμμετάσχουν σε κυβέρνηση συνεργασίας, να περιοριστεί ο Ερντογάν στις αρμοδιότητες που του δίνει το Σύνταγμα και να πάψει να προεδρεύει σε συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, όπως συνήθιζε μέχρι τώρα.