Την έλλειψη ειδικευμένων εργατών αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν πολλοί Γερμανοί εργοδότες, αξιοποιώντας την εργασία που επιθυμούν να προσφέρουν οι πρόσφυγες που καταφθάνουν συνεχώς σε διάφορες γερμανικές πόλεις. Το «διπλό σύστημα» εκπαίδευσης της Γερμανίας, το οποίο καθιστά υποχρεωτική την πρακτική άσκηση, σε συνδυασμό με τα απαραίτητα μαθήματα θεωρίας, έχει πάψει να προσελκύει επαρκή αριθμό νεαρών ατόμων, με αποτέλεσμα τουλάχιστον 80.000 θέσεις πρακτικής άσκησης να παραμείνουν κενές το περασμένο έτος. «Ολοι θέλουν να πάνε στο πανεπιστήμιο σήμερα», σχολιάζει ο Ρόμπερτ Μένχοφερ, ιδιοκτήτης γκαράζ, που, όπως πολλοί άλλοι, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να προσφέρει στους νέους μετανάστες την ευκαιρία να εργαστούν και να εκπαιδευθούν. «Θα γίνει πολύ καλός μηχανικός, είναι ανίκητος στην πρακτική εργασία», συνεχίζει ο Γερμανός εργοδότης, δείχνοντας υπερήφανα τον 21χρονο Σύρο εκπαιδευόμενο του, Τζορτζ Ρομανός.
Ο Ρομανός, χριστιανός στο θρήσκευμα, κατέφθασε στη Βαυαρία ολομόναχος την άνοιξη του 2013 ύστερα από ένα δύσκολο ταξίδι, το οποίο ελάχιστα θέλει να θυμάται. Είναι ένας από τους σχεδόν 86.000 Σύρους που έχουν εγκατασταθεί στη Γερμανία και ζητούν άσυλο. Από τις αρχές του 2015, ο αριθμός των προσφύγων που έχουν γίνει δεκτοί, και οι οποίοι δεν κατάγονται μόνο από τη Συρία, αλλά και από το Κόσσοβο, την Αλβανία και άλλες χώρες, έχει εκτοξευθεί στους 180.000. Οι νεοαφιχθέντες πρόσφυγες δεν γίνονται πάντοτε αποδεκτοί, ιδιαίτερα στην Ανατολική Γερμανία, όπου έχουν πραγματοποιηθεί διαδηλώσεις εναντίον τους.
Οι πολύπαθοι μετανάστες, όμως, γίνονται ανάρπαστοι από διάφορες εταιρείες που χρειάζονται ειδικευμένους εργάτες, καθώς τα δημογραφικά χαρακτηριστικά της Γερμανίας δεν είναι ενθαρρυντικά, λόγω γήρανσης του πληθυσμού και υπογεννητικότητας.
Πολλές επιχειρήσεις καλούν πλέον για την τροποποίηση της νομοθεσίας, ώστε να είναι πιο εύκολο για τους πρόσφυγες να απορροφηθούν από τη γερμανική αγορά εργασίας. Στο Αουγκσμπουργκ, περίπου 70 χλμ. από το Μόναχο, το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο διεκδικεί εδώ και χρόνια αυτή την αλλαγή. Οι προκλήσεις είναι δύο, εξηγεί ο Φόλκερ Ζίμερμαν, υπεύθυνος του επιμελητηρίου για θέματα εκπαίδευσης. Η πρώτη σχετίζεται με την προσπάθεια που πρέπει να γίνει για να επιτευχθεί η κοινωνική συνοχή σε μια περιοχή που όλες οι πόλεις σήμερα έχουν τους δικούς τους πρόσφυγες που ζητούν άσυλο. Η δεύτερη αφορά την έλλειψη χεριών εργασίας, που όλο και αυξάνεται, στα τεχνικά επαγγέλματα. Στο Αουγκσμπουργκ η ανεργία έφτανε το 4,2% τον Ιούνιο και τουλάχιστον 5.000 θέσεις παραμένουν κενές.
Οταν ο Μένχοφερ συνάντησε τον Ρομανός, ο οποίος εκείνη την περίοδο διέμενε σε κατοικία προσφύγων στο Μπόμπινγκεν, ο νεαρός τού είχε εκφράσει με μεγάλο ενθουσιασμό την αγάπη του για τα αυτοκίνητα. Ο Γερμανός εργοδότης δεν μπορούσε να μην αρπάξει την ευκαιρία. Από τον Σεπτέμβριο του 2014, ο 21χρονος Σύρος μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στο γκαράζ και στο σχολείο, όπου λαμβάνει τη σχετική επαγγελματική κατάρτιση. Ο Μένχοφερ δηλώνει ικανοποιημένος, αφού, όπως τονίζει, οι νεαροί Γερμανοί της ίδιας ηλικίας είναι «τεμπέληδες». Το Βιομηχανικό Επιμελητήριο του Αουγκσμπουργκ αντιμετώπισε τα διαδικαστικά ζητήματα, που αρχικά περιέπλεξαν την πρόσληψη του Ρομανός, επειδή η αίτησή του για άσυλο ακόμη εκκρεμούσε.
Ο νεαρός Σύρος κερδίζει 675 ευρώ το μήνα και μπορεί να νοικιάζει ένα μικρό διαμέρισμα με τη βοήθεια του τοπικού γραφείου εργασίας. «Οι εργοδότες συνειδητοποιούν σταδιακά ότι μπορούν να δώσουν δουλειά σε σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους που ανυπομονούν να μάθουν», δηλώνει ο Ζίμερμαν, ο οποίος αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η περίπλοκη γραφειοκρατία λειτουργεί αποτρεπτικά. Δίχως τη χορήγηση ασύλου, η πιθανότητα απέλασης αποτελεί καθημερινή απειλή για εργοδότες και εργαζομένους.
Το Βιομηχανικό Επιμελητήριο, πάντως, αισιοδοξεί ότι τα πράγματα θα αλλάξουν ακόμη περισσότερο.