Η γερμανική πρόταση για προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη «κλόνισε εκ θεμελίων το ευρώ», έγραφε την περασμένη Τρίτη στους New York Times ο Σαχίν Βαλέ, πρώην σύμβουλος του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Εν ολίγοις, η προοπτική ενός Grexit σήμερα κατέστησε μια έξοδο της Γαλλίας ή ακόμη και της Γερμανίας πιο πιθανή αύριο», υποστήριζε ο ίδιος, εκτιμώντας ότι «το ενιαίο νόμισμα, με τη σημερινή του λειτουργία, δεν μπορεί πλέον να υποστηριχθεί πολιτικά στο εσωτερικό της Γαλλίας».
Υπερβολικές ή όχι, οι εκτιμήσεις του αρθρογράφου φαίνεται ότι εμπεριέχουν σπόρους αλήθειας. Με παράλληλα ρεπορτάζ τους, η ισπανική εφημερίδα El Pais και το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel έκαναν γνωστό ότι ο Φρανσουά Ολάντ ετοιμάζει φιλόδοξο σχέδιο για μια συνολική αναμόρφωση της Ευρωζώνης. Ο Γάλλος πρόεδρος φαίνεται πως έχει πεισθεί ότι είναι αδύνατον να συντηρηθεί, μακροπρόθεσμα, ένα κοινό νόμισμα με 19 διαφορετικές οικονομικές πολιτικές, ενώ εμφανίζεται ανήσυχος για τον ηγεμονισμό που επέδειξε η Γερμανία στην ελληνική κρίση, σπάζοντας όλα τα ταμπού ― τον συντονισμό του γαλλογερμανικού άξονα, το αδιανόητο αποπομπής μιας χώρας από την Ευρωζώνη κ.λπ. Πολύ περισσότερο, που αυτή η συμπεριφορά του Βερολίνου απειλεί να αναζωπυρώσει τον λανθάνοντα αντιγερμανισμό τμημάτων της γαλλικής κοινωνίας, προς όφελος του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου.
Παλαιά ιδέα
Το σχέδιο Ολάντ στηρίζεται στην παλαιά γαλλική ιδέα για μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων, όπου μια «πρωτοπορία χωρών» (ο όρος «σκληρός πυρήνας» αποφεύγεται ως ήκιστα δημοφιλής) θα προχωρήσει σε μορφές πιο στενής οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης, αφήνοντας πίσω τούς υπόλοιπους. Σε πρώτη φάση, την εν λόγω πρωτοπορία προβλέπεται να απαρτίζουν οι έξι ιδρυτικές χώρες της ΕΟΚ και η Ισπανία. Η πρόταση προβλέπει υπουργό Οικονομικών, προϋπολογισμό και Κοινοβούλιο της Ευρωζώνης, δημιουργία Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, ενιαίο κατώτατο μισθό και φορολογική πολιτική, προς τερματισμό του κοινωνικού ντάμπινγκ.
Παραμένει ασαφές, επί του παρόντος, κατά πόσον αυτές οι φιλόδοξες γαλλικές ιδέες θα γίνουν αποδεκτές από το Βερολίνο. Στο μεταξύ, οι «πέντε σοφοί» -διακεκριμένοι οικονομολόγοι, σύμβουλοι της γερμανικής κυβέρνησης- έδωσαν τη δική τους πρόταση, που προβλέπει μηχανισμό χρεοκοπίας εντός Ευρωζώνης, με παράλληλη δυνατότητα (προσωρινής ή όχι) εξόδου από αυτήν. Εκεί που όλοι φαίνεται να συμφωνούν είναι ότι η σημερινή κατάσταση πραγμάτων δεν είναι μεσοπρόθεσμα βιώσιμη.