Οι πρόεδροι της Κίνας και της Ταϊβάν αντάλλαξαν σήμερα ιστορική χειραψία στη Σιγκαπούρη κατά την έναρξη της συνόδου κορυφής, της πρώτης μετά τον χωρισμό του νησιού από την ηπειρωτική Κίνα, πριν από 66 χρόνια, έπειτα από τον εμφύλιο πόλεμο.
Ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ και ο ομόλογός του της Ταϊβάν Μα Ινγκ-τζου έσφιξαν τα χέρια για περισσότερο από ένα λεπτό και χαμογέλασαν μπροστά στις κάμερες, ενώ πλήθος δημοσιογράφων είχε συγκεντρωθεί στην κατάμεστη αίθουσα ξενοδοχείου της Σιγκαπούρης, πριν οι δύο ηγέτες αποσυρθούν για τις συνομιλίες τους.
"Είμαστε μια οικογένεια. Καμιά δύναμη δεν θα μπορέσει να μας χωρίσει. Ο κινεζικός λαός, από τις δύο πλευρές του πορθμού, έχει την ικανότητα και την σοφία να επιλύει τα προβλήματά του. Σήμερα είναι μια ιστορική ημέρα", δήλωσε ο Σι Τζινπίνγκ στον πρόεδρο της Ταϊβάν κατά την έναρξη της συνόδου κορυφής.
Ο Μα κάλεσε τις δύο πλευρές να επιδεικνύουν αμοιβαίο σεβασμό.
Η σύνοδος κορυφής που πραγματοποιείται σε ουδέτερο έδαφος, στο περιθώριο μιας επίσημης επίσκεψης του Σι, είναι η πρώτη μεταξύ των ηγετών των δύο αντίπαλων καθεστώτων από το τέλος του κινεζικού εμφυλίου και την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας το 1949, όταν οι εθνικιστές Κουομιντάνγκ (KMT) κατέφυγαν στην Ταϊβάν.
Έπειτα από δεκαετίες δυσπιστίας, και οι δύο όχθες του Πορθμού της Ταϊβάν παραμένουν σε μεγάλο βαθμό στρατιωτικοποιημένες. Ωστόσο, μετά την άνοδο στην εξουσία το 2008 του φιλοκινέζου Μα, το πολιτικό κλίμα βελτιώθηκε σημαντικά και οι σινο-ταϊβανικές σχέσεις φθάνουν σε υψηλό επίπεδο με τη διεξαγωγή της σημερινής συνόδου κορυφής, κάτι που ήταν αδιανόητο πριν από λίγο καιρό.
Η συνάντηση συνιστά ένα "ιστορικό βήμα" το οποίο "μπορεί να δημιουργήσει νέους χώρους για τις σχέσεις" μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας και της Ταϊβάν, γράφει σήμερα η φιλοκυβερνητική κινεζική εφημερίδα Global Times, σε κύριο άρθρο.
Οι δύο πρόεδροι ωστόσο, λόγω της βαθιάς πολιτικής ευαισθησίας που επηρεάζει τις σχέσεις, αντιμετωπίζουν με τη δέουσα προσοχή τις συνομιλίες.
Η Κίνα θεωρεί την Ταϊβάν μέρος της επικράτειάς της, που πρέπει να επανενωθεί με τη ηπειρωτική χώρα, ακόμη και με τη χρήση στρατιωτικής βίας, αν χρειαστεί. Η Ταϊβάν από την πλευρά της σφυρηλάτησε τη δική της ταυτότητα μετά την ανακήρυξη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας από τον Μάο Τσε Τουνγκ.
Διαδηλωτές είχαν συγκεντρωθεί το πρωί στο αεροδρόμιο της Ταϊπέι πριν από την αναχώρηση του προέδρου Μα, έκαιγαν φωτογραφίες των δύο ηγετών και φώναζαν συνθήματα αποκαλώντας τον πρόεδρο της Κίνας "δικτάτορα" και τον πρόεδρο της Ταϊβάν "προδότη". Η αστυνομία προχώρησε σε 27 συλλήψεις. Οι διαδηλωτές έχουν προγραμματίσει συλλαλητήριο το απόγευμα κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής, κοντά στο προεδρικό μέγαρο στην Ταϊπέι.
Για να αποτραπούν τα προβλήματα του πρωτοκόλλου, οι δύο αρχηγοί κρατών όταν απευθύνονται μεταξύ τους δεν προσφωνούν τον συνομιλή τους "πρόεδρε" αλλά "κύριε".
Ο Μα δήλωσε ότι δεν θα υπογραφεί καμιά συμφωνία και ότι δεν θα υπάρξει κοινή δήλωση, προκειμένου να κατευνάσει την ένταση στην Ταϊβάν, μια πολωμένη κοινωνία όσον αφορά τη στάση που θα υιοθετήσει απέναντι στην αυξανόμενη επιρροή του Πεκίνου.
Οι αναλυτές συμφωνούν ότι θα είναι δύσκολο για τις δύο πλευρές να κάνουν σημαντικές ανακοινώσεις. Η συνάντηση αυτή μπορεί ωστόσο, να επιτρέψει στην Ταϊβάν να κερδίσει σε επιρροή στη διεθνή σκηνή, όπου ζει στο περιθώριο, στη σκιά του Πεκίνου.
Η Ταϊβάν έχασε την έδρα της στον ΟΗΕ το 1971 υπέρ της Κίνας, και μόνο 22 χώρες αναγνωρίζουν επίσημα το νησί, κάτι που προκαλεί μεγάλη δυσαρέσκεια στους πολίτες της.
Ο Μα είπε ότι θα θέσει το θέμα αυτό στη συνάντηση με την ελπίδα "ενός μεγαλύτερου διεθνούς χώρου" για την Ταϊβάν.
Αλλά στο νησί, η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Μα ότι θέλει να ευνοήσει μέσω της συνόδου αυτής το κόμμα του, το KMT, που θεωρείται ότι θα χάσει τις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου.
Παρά τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ του Πεκίνου και της Ταϊπέι, η Κίνα είχε αρνηθεί επανειλημμένα τις προσπάθειες του Μα να έχει μια πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση με τον πρόεδρο Σι. Πολλοί παρατηρητές διερωτώνται για τους λόγους που, αυτή τη φορά, η Κίνα αποδέχτηκε τη διεξαγωγή συνάντησης.
Στην Κίνα, στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης δίκτυο Sina Weibo, η συνάντηση ήταν το πιο πολυσυζητημένο θέμα σήμερα. "Θα σπάσει τον πάγο", δήλωσε με ενθουσιασμό ένας χρήστης. "Το πρόβλημα της Ταϊβάν θα πρέπει να επιλυθεί οριστικά, δεν μπορούμε να αναβάλουμε επ 'αόριστον τη λύση του", έγραψε άλλος. "Μόνο όταν ο κινεζικός λαός (της ηπειρωτικής χώρας και της Ταϊβάν) ενωθεί, τότε θα δείξει το πραγματικό ταλέντο του στη διεθνή σκηνή."