Η εννιάχρονη κόρη μου είναι κατά το ήμισυ Γαλλίδα. Οι πρώτες συζητήσεις για τη Μαύρη Παρασκευή στο Παρίσι έγιναν ήδη, γνωρίζοντας ότι το στάτους των πολλών Γάλλων συγγενών και φίλων ήταν «safe» – ανάμεσά τους η 20χρονη Σαρλότ και ο μικρότερός της αδελφός, Αλέξ, που έζησαν τα δραματικά γεγονότα από ένα παράθυρο στο 11ο Διαμέρισμα, αλλά και ο Γκαέλ, συχνός θαμώνας του «Μπατακλάν», που δεν είχε κλείσει εισιτήριο εκείνο το βράδυ.
Διχασμένες οι σκέψεις για το πώς να χειριστούμε τα νέα δεδομένα, μεγάλη πρόκληση να βρεθεί μια κάποια ισορροπία ανάμεσα σε δύο άκρα, τη ζωή στη γυάλα και το εφιαλτικό σενάριο του μόνιμου φόβου. Εκείνη, το πρωί της Κυριακής ζωγράφισε μια κομμένη στα δύο καρδιά, χωρίς άλλο σχόλιο.
Αραγε θα διαφωνήσουμε και τώρα όπως στις αρχές του χρόνου, όταν οι συζητήσεις γύρω από το Charlie Hebdo άναψαν; Εγώ ξεκάθαρη ότι η ελευθερία της έκφρασης είναι αδιαπραγμάτευτη σε μια κοσμική κοινωνία, εκείνη μιλώντας για τα αδέλφια Κουασί, που, μεγαλώνοντας χωρίς μητέρα και πατέρα σε ανάδοχες οικογένειες, ασπάστηκαν τον εξτρεμισμό για να φτάσουν στην αίθουσα σύνταξης και να σημαδέψουν τον Σαρμπ, τον Βολίνσκι και τους άλλους, γιατί γι’ αυτούς κανείς δεν είχε το δικαίωμα να σατιρίζει τον δικό τους Θεό.
Στο σχολείο της στην Αγία Παρασκευή τηρήθηκε χθες ενός λεπτού σιγή για τα νέα θύματα, πριν συνεχιστούν τα μαθήματα, ανάμεσά τους και η Ιστορία των Θρησκειών, με πρωταγωνιστές τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ. Αναρωτιέμαι αν στο σχολικό πρόγραμμα εντάσσεται κάποια στιγμή κι η προβολή της ταινίας «Το Μίσος», το έργο-καμπανάκι του Ματιέ Κασοβίτς που συμπληρώνει φέτος 20 ασπρόμαυρα χρόνια ζωής, ακολουθώντας μια παρέα οργισμένων νέων στα γκέτο των υποβαθμισμένων παριζιάνικων προαστίων, εκεί όπου ζει και πεθαίνει μέρος της γαλλικής μουσουλμανικής κοινότητας των πέντε εκατομμυρίων.
Για τον πόλεμο, τη φυγή, τους τωρινούς πρόσφυγες έχουμε ήδη μιλήσει, ενώ η κουβέντα αναπόφευκτα γυρνάει συχνά στη δική μας κρίση, αυτή που ανάγκασε τον Γάλλο μπαμπά της να φύγει από την Ελλάδα που τον φιλοξένησε για πολλά χρόνια, για να βρει δουλειά. Στο μεταξύ, το επόμενο ταξίδι μας στην αγαπημένη, σοβαρά τραυματισμένη πόλη, πλησιάζει. Γιατί δεν χρειάζεται να της το πω, η ζωή συνεχίζεται.