ΜΑΔΡΙΤΗ. Στην κορυφή των σφυγμομετρήσεων βρισκόταν χθες, τελευταία ημέρα δημοσίευσης δημοσκοπήσεων πριν από τις εκλογές της Κυριακής, το Λαϊκό Κόμμα του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι, αν και τα ποσοστά αυτά δεν του επιτρέπουν να σχηματίσει αυτόνομη κυβέρνηση.
Η προοπτική αυτή ανοίγει τον δρόμο σε συνασπισμούς και ειδικότερα στο κεντροδεξιό φιλελεύθερο κόμμα Σιουδαδάνος, που θεωρείται ο καταλληλότερος κυβερνητικός εταίρους του Ραχόι. Το ισπανικό εκλογικό σύστημα επιτρέπει τη σύμπηξη συμμαχιών σε περίπτωση που κανένα κόμμα δεν εξασφαλίσει πλειοψηφία. Πίσω από το Λαϊκό Κόμμα, ακολουθούν, με μικρές μεταξύ τους διαφορές, οι Σοσιαλιστές, το Σιουδαδάνος και οι αριστεροί Ποδέμος. Παρά ταύτα, το μεγάλο ποσοστό των αναποφάσιστων και όσων σχεδιάζουν να μην προσέλθουν στην κάλπη καθιστά κάθε πρόβλεψη ιδιαίτερα επισφαλή.
Χθες το βράδυ, ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι και ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσες επρόκειτο να διασταυρώσουν τα ξίφη τους σε τηλεοπτικό ντιμπέιτ, σε μια τελευταία προσπάθεια προσέλκυσης αναποφάσιστων ψηφοφόρων.
Η σφυγμομέτρηση που δημοσίευσε στο χθεσινό της φύλλο η συντηρητική εφημερίδα El Mundo έδινε ποσοστό 27,2% στο Λαϊκό Κόμμα, 20,3% στους Σοσιαλιστές, 19,6% στους Σιουδαδάνος και 18,4% στους Ποδέμος.
«Η Ισπανία βιώνει περίοδο πρωτοφανούς πολιτικής μετάβασης. Ο συνδυασμός της οικονομικής κρίσης με την απόρριψη των παραδοσιακών κομμάτων επιτρέπει μεν την ανανέωση του πολιτικού προσωπικού, διατηρώντας δε πολλές κομματικές “φιγούρες” στις θέσεις τους», λέει ο αναλυτής Αντόνιο Μπαρόσο.
Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις του Πάμπλο Ιγκλέσιας των Ποδέμος και του Αλμπέρ Ριβέρα των Σιουδαδάνος.
Και οι δύο πολιτικοί άνδρες εκτιμούν ότι η χώρα νοσεί, αρνούμενοι τους ισχυρισμούς του Ραχόι ότι η πολιτική λιτότητας είναι αυτή που ευθύνεται για τα εννέα διαδοχικά τρίμηνα οικονομικής ανάπτυξης.
Η αντιπολίτευση, όμως, εμφανίζει μελέτες οικονομολόγων οι οποίοι εξηγούν ότι η σχετική ανάκαμψη της αγοράς εργασίας υπό τον Ραχόι έγινε χάρη στην επικράτηση του θεσμού των βραχυπρόθεσμων συμβολαίων με ελάχιστη αμοιβή. Οι θέσεις εργασίας αυτές –η συντριπτική πλειοψηφία του 1 εκατομμυρίου νέων θέσεων απασχόλησης που εμφανίζει ο πρωθυπουργός ως μεγάλο επίτευγμα της πολιτικής του– δεν εξασφαλίζουν στους εργαζομένους τις ίδιες παροχές όπως εκείνες που απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι με συμβόλαια αορίστου χρόνου.
Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία δείχνουν ότι το εργατικό δυναμικό της Ισπανίας συρρικνώθηκε στα χρόνια της κυβέρνησης Ραχόι, εξαιτίας της μαζικής φυγής νέων πτυχιούχων και ειδικευμένων εργαζομένων στο εξωτερικό, αλλά και λόγω του κύματος πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.
«Ο Τύπος βρίθει θεμάτων στα οποία εταιρείες πτωχεύουν, τα στελέχη τους εξαφανίζονται και οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τις νόμιμες αποζημιώσεις», λέει η Γκέιλ Αλαρντ, καθηγήτρια Οικονομίας και Εργατικού Δικαίου της Σχολής IE Business School της Μαδρίτης.
Η Αμάδα Πεναλόσα μετακόμισε το 2009 με τον βιοχημικό σύζυγό της και τα τρία παιδιά τους στην Γκρενόμπλ της Γαλλίας. «Ελπίζαμε ότι θα μείνουμε εδώ για τρία χρόνια, αλλά μετά ξέσπασε η κρίση και είμαστε ακόμη εδώ», λέει η κ. Πεναλόσα. Η οικογένεια Πεναλόσα εντάχθηκε πρόσφατα στο λεγόμενο «καφέ κύμα», άτυπο κίνημα Ισπανών μεταναστών, που προσπαθούν να πείσουν συμπατριώτες τους να προσέλθουν στην κάλπη την Κυριακή. Η εκστρατεία τους, με τίτλο «Σώσε την Ψήφο Μου», αποσκοπεί να πείσει Ισπανούς που θα απείχαν να «χαρίσουν» την ψήφο τους σε μετανάστες, ψηφίζοντας για το κόμμα που επιθυμούν οι κάτοικοι του εξωτερικού.
Η ομάδα δεν στηρίζει κάποιο κόμμα, αν και τα μέλη της κατηγορούν το Λαϊκό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα για την ολιγωρία τους στη νομοθέτηση απλούστερων μεθόδων επιστολικής ψήφου, που θα τους επέτρεπε να συμμετάσχουν από τις χώρες φιλοξενίας τους.