Ο καμικάζι που πραγματοποίησε την Τρίτη βομβιστική επίθεση στην κεντρική τουριστική περιοχή της Κωνσταντινούπολης είχε εισέλθει στην Τουρκία από τη Συρία και είχε καταγραφεί ως πρόσφυγας, όπως είπαν Τούρκοι αξιωματούχοι. Το όνομά του ήταν Ναμπίλ Φαντίλ, ήταν Σύρος πολίτης, μέλος του ISIS και είχε γεννηθεί στη Σαουδική Αραβία το 1988.
Το περιστατικό αυξάνει τους φόβους ότι οι τζιχαντιστές εκμεταλλεύονται την ανθρωπιστική κρίση για να επιτεθούν σε χώρες που μετέχουν στη συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους. Σε μια στιγμή κατά την οποία η Τουρκία δέχεται ήδη σημαντικές πιέσεις από Ευρωπαίους αξιωματούχους για να περιορίσει τη μεγάλη εισροή μεταναστών που επιδιώκουν να φθάσουν στην Ευρώπη, η βομβιστική επίθεση φέρνει ξανά σε πρώτο πλάνο την προσπάθεια της Τουρκίας να εξισορροπήσει την εθνική ασφάλεια με την αυξανόμενη μεταναστευτική πίεση.
Νέοι περιορισμοί
Πρόσφατα η Τουρκία έκλεισε τα νότια σύνορά της με τη Συρία και την περασμένη εβδομάδα εισήγαγε νέους κανονισμούς που ζητούν από τους Σύρους βίζα για να εισέλθουν στη χώρα αεροπορικώς ή διά θαλάσσης. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, είπε ότι η Τουρκία θα καταστήσει πιο ορατά τα μέτρα ασφαλείας στις πυκνοκατοικημένες περιοχές.
«Η Τουρκία εργάζεται για να βρει τους πραγματικούς δράστες σε αυτή την επίθεση, στην οποία το Ντάες (Ισλαμικό Κράτος) λειτούργησε ως υπεργολάβος», δήλωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός. Εως τώρα, το Ισλαμικό Κράτος στην Τουρκία στόχευε μόνο Κούρδους και αριστερούς εθνικιστές, τους οποίους συσχέτιζε με τους εχθρούς του στη Συρία. Αλλά το συμβάν της Τρίτης ήταν η πρώτη μεγάλη επίθεση που είχε στόχο τουρίστες στην Τουρκία και προξένησε ανησυχίες πως οι τζιχαντιστές έχουν αλλάξει τακτική, διευρύνοντας το πεδίο στόχευσης και πλήττοντας την τουρκική οικονομία.
Αναλυτές σημειώνουν ότι η επίθεση στην πλατεία Σουλταναχμέτ αποτελεί πιθανότατα απάντηση στην αυξημένη συμμετοχή της Τουρκίας στην εκστρατεία υπό τις ΗΠΑ εναντίον στόχων του ISIS στη Συρία. Η Τουρκία συνεργάζεται στενά με την Ουάσιγκτον για να σφραγίσει τα σύνορά της με τη Συρία προκειμένου να αποκόψει σημαντικούς διαύλους που χρησιμοποιεί η οργάνωση.
«Νομίζω ότι αυτή η επίθεση ήταν πρώτα και κύρια μια προειδοποίηση προς την τουρκική κυβέρνηση επειδή πήρε πιο ενεργό ρόλο ως σύμμαχος –απρόθυμη, αλλά σύμμαχος– των ευρωπαϊκών χωρών και των ΗΠΑ στη μάχη κατά του ΙSIS στη Συρία», είπε ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, Ερντέμ Τσιπά. «Γι’ αυτό και προχώρησαν σε πράξη βίας εναντίον Γερμανών πολιτών σε τουρκικό έδαφος».
Ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών, Εφκάν Αλά, δήλωσε ότι τις τελευταίες εβδομάδες έχουν γίνει δεκάδες συλλήψεις, υπολογίζοντας τον αριθμό των συλληφθέντων για πιθανούς δεσμούς με το Ισλαμικό Κράτος σε 3.318. Δεν είναι σαφές πόσοι εξ αυτών θα δικαστούν και πόσοι αφέθηκαν ελεύθεροι.
Με πρακτορείο του Βερολίνου
Οι τουρίστες που έπεσαν θύματα της επίθεσης επισκέπτονταν την Κωνσταντινούπολη ως μέλη εκδρομής που οργάνωσε ταξιδιωτικό πρακτορείο του Βερολίνου. Δέκα μέλη του γκρουπ έχασαν τη ζωή τους και επτά τραυματίστηκαν. Μεταξύ των τραυματιών περιλαμβάνονται πολίτες από τη Νορβηγία, το Περού και τη Νότια Κορέα, ενώ οι αρχικές πληροφορίες ότι ένας Περουβιανός ήταν νεκρός δεν ευσταθούν.
Στο εσωτερικό της Τουρκίας, οι επιθέσεις ενέτειναν τις αντιδράσεις κατά της αυξημένης μετανάστευσης. «Τρομοκράτες χρησιμοποιούν επί χρόνια τις μεταναστευτικές διαδρομές για να εισέρχονται στην Τουρκία και έχουν όλοι παρουσία εδώ», είπε ο Ουγκούρ Γκουνές, ταξιδιωτικός πράκτορας στην περιοχή Σουλταναχμέτ. «Δεν μπορούμε να δεχόμαστε τόσο πολλούς ανθρώπους και να μη γίνονται τέτοιες επιθέσεις, είναι ανεξέλεγκτο», σημείωσε.
Η ανησυχία ήταν έντονη και στον συριακό πληθυσμό της χώρας, που έχει φθάσει τα δύο εκατομμύρια. «Ανησυχούμε για τις αντιδράσεις από τον τουρκικό λαό, όπως συμβαίνει έπειτα από κάθε επίθεση στην Τουρκία», είπε ο Μπιλάλ αλ Αζάατ, Σύρος ταξιδιωτικός πράκτορας στην Πόλη. «Εχουν γίνει διαδηλώσεις σε συριακές γειτονιές από κόσμο που θέλει να μας διώξει».