Νέες μεσαίες τάξεις «γεννώνται» ανά τον κόσμο

Νέες μεσαίες τάξεις «γεννώνται» ανά τον κόσμο

2' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι δύο οικονομικές εξελίξεις που συγκέντρωσαν τη μεγαλύτερη προσοχή τα τελευταία έτη είναι η συσσώρευση πλούτου από το 1% του πληθυσμού του πλανήτη και η εντυπωσιακή, καθοδηγούμενη από την ανάπτυξη, μείωση της ακραίας φτώχειας στον αναπτυσσόμενο κόσμο και ιδιαίτερα στην Κίνα. Εξίσου σημαντική, όμως, έχει υπάρξει η ανάδυση των μεγάλων μεσαίων τάξεων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό το φαινόμενο –αποτέλεσμα δύο δεκαετιών σχεδόν συνεχούς ταχείας παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης– ήταν θετικό όχι μόνο για τις εθνικές οικονομίες, αλλά και για τη διακυβέρνηση. Εξάλλου, η ιστορία υποδεικνύει ότι μια μεγάλη και ασφαλής μεσαία τάξη αποτελεί στέρεο θεμέλιο, πάνω στο οποίο χτίζεται και διατηρείται ένα αποτελεσματικό, δημοκρατικό κράτος.

Ως εκ τούτου, η γέννηση των νέων μεσαίων τάξεων σε όλο τον κόσμο πληροί τις προϋποθέσεις για να χαρακτηρισθεί ο θρίαμβος του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης. Είναι, όμως, μια εύθραυστη νίκη, αφού ο πλανήτης βρίσκεται αντιμέτωπος με μια περίοδο εκτεταμένης αργής ανάπτυξης. Είναι κακή είδηση όχι μόνον επειδή θα μπορούσε να παύσει την εντυπωσιακή μείωση της φτώχειας, αλλά και γιατί θα μπορούσε να προκαλέσει οπισθοχώρηση στη διαδικασία για καλύτερη διακυβέρνηση και πιο δίκαιη οικονομική πολιτική στον αναπτυσσόμενο κόσμο, βλάπτοντας τις μεσαίες τάξεις και τον πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό των φτωχότερων ατόμων, ήτοι τα κύρια θύματα των αδύναμων κυβερνήσεων. Ο ανεπτυγμένος κόσμος θα μπορούσε να χάσει και αυτός, αφού η πρόοδος στη διακυβέρνηση επιτρέπει στις φτωχές χώρες να συνεργασθούν με τη διεθνή κοινότητα στη διαχείριση κινδύνων που παρουσιάζονται από πανδημίες, τρομοκρατικές οργανώσεις, κλιματική αλλαγή κ.λπ.

Πριν από 25 έτη, σχεδόν καμία αναπτυσσόμενη χώρα δεν διέθετε ένα μεγάλο και εξελισσόμενο μεσαίο στρώμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο κατοικούσαν σε μέρη όπου η κατανομή του εισοδήματος μπορούσε να χαρακτηρισθεί διπολική: υπήρχε μια ελίτ που ζούσε με ανέσεις, ενώ η πλειονότητα ζούσε στη φτώχεια. Υστερα, τη δεκαετία του ’90, ξεκίνησε η οικονομική μεγέθυνση του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Ανάμεσα στο 1990 και το 2015, περίπου 1 δισ. άτομα ξέφυγαν από τη φτώχεια – τα 650 εκατ. στην Κίνα και την Ινδία. Η Βραζιλία είναι ακόμη μία χώρα όπου είναι αδιάψευστες οι επιπτώσεις της αναπτυσσόμενης μεσαίας τάξης. Σε λίγα αναπτυσσόμενα κράτη, όπως Ινδία, Κένυα, Νιγηρία, Τανζανία, τα μεσαία στρώματα έχουν εμφανισθεί, αλλά δεν έχουν αναπτυχθεί αρκετά σε μέγεθος. Η υπεύθυνη διακυβέρνηση είναι πρόκληση. Το ζήτημα είναι ότι η μετατροπή των οικονομικών οφελών σε πολιτική πρόοδο απαιτεί συνεχόμενη ανάπτυξη και η παγκόσμια κρίση απειλεί τη διαδικασία. Οι μεσαίες τάξεις στη Βραζιλία, την αστική Κίνα και την Τουρκία είναι μεγάλες και νέες. Μια εκτεταμένη ύφεση, όμως, θα περιπλέξει την κατάσταση, πολύ περισσότερο από ό,τι στις ΗΠΑ και στη Δυτική Ευρώπη, όπου οι μεσαίες τάξεις έχουν επηρεασθεί σημαντικά, αλλά περιστοιχίζονται από ιδρύματα καλά θεμελιωμένα και σχετικά ισχυρά.

* Η κ. Nancy Birdsall είναι ιδρυτική πρόεδρος του Κέντρου για την Παγκόσμια Ανάπτυξη και πρώην εκτελεστική αντιπρόεδρος της Inter-American Development Bank.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή