ΑΠΟΣΤΟΛΗ – ΓΕΡΜΑΝΙΑ. Οι εκπλήξεις αρχίζουν από το αεροδρόμιο της Αθήνας. Στην πύλη Β 7 όπου επιβιβαζόμαστε για την πτήση προς τη γερμανική μητρόπολη του Ντίσελντορφ, δύο Γερμανοί αστυνομικοί στέκονται πλάι στους δικούς μας. Ελέγχουν μόνο εκείνους που «εμφανώς» προέρχονται από τρίτες χώρες. Επειτα, ένας συνεπιβάτης μου στο αεροπλάνο λέει ότι είναι από κάποια «υπηρεσία» και βρισκόταν σε νησί του Ανατολικού Αιγαίου. Και φυσικά στο αεροδρόμιο του Ντίσελντορφ γίνεται ο «κλασικός» εδώ και μερικούς μήνες δειγματοληπτικός, δηλαδή όχι σε όλους, έλεγχος διαβατηρίων.
Ασφαλώς και η Ευρώπη δεν είναι «όπως πριν» από τον Νοέμβριο. Στην πόλη των 630.000 κατοίκων η πρυτανεία του πανεπιστημίου, καθώς άρχιζαν οι χειμερινές διακοπές, έστειλε μια επιστολή στους φοιτητές:
«Οπως και τους προηγούμενους μήνες, ο αριθμός των προσφύγων που χρεώνονται στην πόλη του Ντίσελντορφ είναι πολύ υψηλός. Η πόλη εργάζεται εντατικά ώστε να τους δώσει τη δυνατότητα μόνιμης στέγης. Παρά τις προσπάθειες αυτές, η πόλη θα χρειασθεί και αυτό τον χρόνο να δημιουργήσει εγκαταστάσεις προσωρινής διαμονής. Η πόλη μας παρακάλεσε, ενόψει αυτού του γεγονότος, να χρησιμοποιήσει και πάλι (σ.σ.: είχε γίνει στο παρελθόν) τα κλειστά γυμναστήρια του Πανεπιστημίου Χάινριχ Χάινε στο κτίριο 28.01 για να φιλοξενηθούν ακόμα μία φορά πρόσφυγες».
Και το κείμενο κατέληγε: «Το Πανεπιστήμιο Χάινριχ Χάινε συμφώνησε με την προσωρινή χρήση των κλειστών αιθουσών και θα τις παραδώσει (σ.σ.: τις έχει παραδώσει ενώ γράφονται οι γραμμές αυτές) στην πόλη του Ντίσελντορφ. Για τη λήψη αυτής της απόφασης σταθμίσθηκε, εκτός από τη δυνατότητα να συμβάλει το πανεπιστήμιο στη λύση αυτού του μεγάλου κοινωνικού προβλήματος, και η υποστήριξη των φοιτητών αλλά και των συνεργατών του πανεπιστημίου προς τους ίδιους τους πρόσφυγες. Παρακαλούμε για την κατανόησή σας».
Απόφαση-σταθμός
Η επιστολή είναι χαρακτηριστική του τι συμβαίνει στο μεγαλύτερο κρατίδιο της χώρας. Συνέπεσε δε με την απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. την Τρίτη, που αποφάσισε επί της προσφυγής δύο Σύρων υπηκόων, αιτούντων άσυλο στη Γερμανία, ότι δεν έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν τον τόπο της εγκατάστασής τους· αντίθετα, αυτό μπορούν να το κάνουν για αυτούς μόνο οι γερμανικές αρχές. Οι Σύροι που απολαμβάνουν επικουρική προστασία –δηλαδή δεν μπορούν να αποδείξουν απειλή κατά της ζωής τους προσωπικά, αλλά προέρχονται από χώρα με τέτοιο ιστορικό– ζητούσαν να μην εγκατασταθούν στην περιοχή του Αννόβερου.
Η γερμανική κυβέρνηση επιδιώκει να διασκορπίσει τους πρόσφυγες σε ολόκληρη τη χώρα ώστε να μη δημιουργηθούν στις πόλεις «γκέτο» και ο υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ αξιολόγησε ήδη την απόφαση «ως ρυθμίζουσα και το καθεστώς διαμονής των αναγνωρισμένων προσφύγων». Η Γερμανία είχε εφαρμόσει την πρακτική της διασποράς και στην περίπτωση των γερμανικής καταγωγής πρώην πολιτών της ΕΣΣΔ, που είχαν πλημμυρίσει τη χώρα κατά τη δεκαετία του ’90.
«Κλειδί» στην υποχρεωτική επιλογή εγκατάστασης, όπως αποκαλείται, είναι ότι το κράτος μπορεί να συνδέσει με αυτήν κάθε καταβολή κοινωνικής παροχής φυσικά και της στέγης, και τώρα τα διοικητικά δικαστήρια της χώρας θα πρέπει να καθορίσουν τις λεπτομέρειες της απόφασης του Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου.
Μια βόλτα στο κέντρο
Στο κέντρο του Ντίσελντορφ, γύρω από τον σιδηροδρομικό σταθμό, εκεί όπου βρίσκονται πολλά καταστήματα Μαροκινών και Αλγερινών, τα πνεύματα έχουν ηρεμήσει τους τελευταίους δύο μήνες μετά τα γεγονότα της Κολωνίας, αφού η αστυνομία προχώρησε μαζικά σε συλλήψεις και απελάσεις. Με 4.500 απελάσεις, το μεγαλύτερο κρατίδιο της Γερμανίας –που κυβερνάται από Σοσιαλδημοκράτες– καταγράφει τον μεγαλύτερο αριθμό απελάσεων. «Ενώ με τους Σύρους δεν έχουμε το παραμικρό πρόβλημα, το ποσοστό παραβατικότητάς τους είναι 0,5%, στους Μαροκινούς είναι 80 φορές υψηλότερο», λέει στην «Κ» αξιωματούχος της γερμανικής ομοσπονδιακής αστυνομίας.
Νέοι όροι
Η Γερμανία, όπως και η Ε.Ε., δεν έχει συμφωνία επαναπροώθησης των Μαροκινών στην πατρίδα τους. Ετσι, αυτή την εβδομάδα ο υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ μετέβη στις χώρες του Μαγκρέμπ (Μαρόκο, Αλγερία,Τυνησία) για να αλλάξει τους όρους του «παιχνιδιού», στο οποίο η Γερμανία έως τώρα έχει επιδείξει ελάχιστες επιτυχίες. Πέρυσι, από τους 1.260 Τυνήσιους που κρίθηκαν «απελάσιμοι», μόνο 20 κατέστη δυνατόν να απελαθούν. Το 2015 έφθασαν στη Γερμανία 26.000 μετανάστες από τις τρεις χώρες του Μαγκρέμπ, σταγόνα στον ωκεανό σε σχέση με το άνω του ενός εκατομμυρίου που ήλθαν μέσω της Ελλάδας και του βαλκανικού διαδρόμου. Αλλα οι Γερμανοί λένε ότι πρόκειται για 8πλασιασμό ώς 10πλασιασμό των αφίξεων, με ποσοστά αναγνώρισης αιτούντων άσυλο από 3,7% (Μαροκινοί) έως 0,2% (Τυνήσιοι).
Οι περισσότεροι από αυτούς τούς κατά κανόνα νέους ανθρώπους, αντίθετα με τα περί του αντιθέτου υποστηριζόμενα, έχουν μικρές ή καθόλου δεξιότητες για να υποστηρίξουν την εγχώρια οικονομία.Σύμφωνα με τον Ράιμουντ Μπέκερ, μέλος του προεδρείου της υπηρεσίας για την αγορά εργασίας, όλο και περισσότεροι πρόσφυγες κάνουν αίτηση στον μηχανισμό κοινωνικής επιδότησης για ανέργους. Τον Δεκέμβριο ήταν 45.000 περισσότεροι μόνον από τις βασικές χώρες προέλευσης προσφύγων (Συρία, Ιράκ).
Την Τρίτη στο Βερολίνο οι υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας υπολόγισαν ότι μόνο αυτόν τον χρόνο ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε 350.000. Ετσι παρουσιάζεται το φαινόμενο, ενώ μειώνονται οι πιθανότητες να μείνει άνεργος ένας «παλαιός» κάτοικος της χώρας, εξαιτίας της καλής οικονομικής κατάστασης, να αυξάνεται η πιθανότητα για εκείνους που θέλουν να γίνουν οι «νέοι» κάτοικοι της Γερμανίας.
Αυτή την εβδομάδα ο «πολύς» Χανς Βέρνερ Ζιν θύμισε ότι στα προηγούμενα κύματα μετανάστευσης στη Γερμανία χρειάσθηκαν κατά μέσο όρο επτά χρόνια έως ότου οι μισοί από τους μετανάστες αποκτήσουν μια θέση στην αγορά εργασίας. Ο Ζιν είπε ακόμα ότι τα 2/3 των Σύρων δεν μπορούν να διαβάσουν, να γράψουν ή να κάνουν στοιχειώδεις λογαριασμούς.